Úrval - 01.11.1962, Blaðsíða 100

11G
UR VAL
Hutchinson feðga og ætlunin að
ganga úr skugga um hvort þarna
væri verðmæti að finna. Þeir grófu
margar gryfjur án nokkurs árang-
urs. Þegar birgðir þeirra voru á
þrotum og sumir úlfaldanna týnd-
ir, seldu þeir leitarréttindi sín þeim
Jim og Dick O’Neill fyrir tvo úlf-
alda og flutningavagn.
í sjö mánuði héidu þeir Jim og
Dick -leitinni áfram og höfðu ekki
annað sér til matar en það, sem
landið hafði að bjóða, heldur rýran
jurtagróður og kanínur, sem þeir
gátu iðulega veitt. Þá loks hlutu
þeir umbun fyrir erfiði sitt. í einni
gryfju fundu þeir ópala samtals
85000 dollara virði. Og nú hófst
mikið kapphlaup, — leitarmenn
streymdu að. Þrir meðal hinna
fyrstu unnu þarna ópala úr jörðu
samtals að verðmæti 125000 doll-
ara.
Ýmsum öðrum gekk næstum því
jafn vel. Vatnssölum vegnaði líka
bærilega um þær mundir á þess-
um sióðum, enda er meðalúrkom-
an þarna yfir árið ekki nema um
15 cm. Hver 100 gailon (tæpl. 380
lítrar) vatns voru seld fyrir 25
dollara.
Allt þar til heimsstyrjöldin síð-
ari stöðvaði að heita mátti ópal-
vinnsluna, hélzt hún í fullum gangi
í Coober Pedy. Eftir stríðið sneru
margir holugrafaranna aftur, og nú
í dag kemur langmest af ópal-
framleiðslu Ástralíu frá þessari
eyðimerkurborg, langt inni í landi.
Annars er þetta að öllum líkind-
um ein hin kynlegasta borg í heimi.
Þegar gest ber að garði í Coober
Pedy, þá ber hann ekki að dyrum,
heldur bankar á reykháfinn. Þannig
er auðveldast að vekja athygli á
komu sinni, því að fiestir búa í
hellum og gryfjum. Enginn hluti
„hússins", annar en járnstrompur-
inn, stendur upp úr jörðinni.
Engan skógvið til húsagerðar er
að fá þarna lengst inni í eyðimörk-
inni, og það er bæði kostnaðar-
samt og erfitt að flytja húsavið
fleiri hundruð kílómetra veg um
eyðimörkina. Því völdu námumenn
þann kostinn, sem vænstur var,
og bjuggust um á sama hátt og
fyrri íbúar þessa landshluta —
kanínurnar og moldvörpurnar.
Menn skyldu ætla að þessar vist-
arverur undir yfirborði jarðar væru
illþolandi til lengdar. Það er nú
svo, að reynslan hefur löngu kennt
íbúunum, að þessi hxbýli henta
einkar vel þeim aðstæðum, sem
fyrir hendi eru. Þau veita nefni-
lega sérdeilis góða vörn gegn oll-
um hitasveiflum veðurfarsins; eru
tiltölulega svöl á sumrin, þegar
hitinn kemst upp í 50° C, og hlý
á vetrum, en oft er þá talsvert
frost um nætur. Ýmislegt af hús-
búnaði sínum hafa námumennirnir
sjálfir höggvið til úr sandsteini,
t.d. rúmstæði, bekki og jafnvel
borð og stóla.