Úrval - 01.11.1962, Side 125

TÖFRAMÁTTUR FUGLASÖNGS
141
framleitt hinar dillandi tónsveifl-
ur kanarífuglsins, hinn þrótí-
rnikla söng svananna og hina
hreinu, öruggu liljóma, sem
rnynda tónstiga þrastanna.
Aftur á móti kunna vísindin fá
svör við þvi, hvers vegna fuglar
syngi — og engin tæmandi. Eitt
af þeim sennilegustu og ljósustu
er það, að með söng sinum sé
fuglinn að helga sér landnám til
hreiðurbyggingar. Þegar farfugl-
arnir koma á vorin, koma karl-
fuglarnir fyrstir, og helga sér
þannig óðara hver sitt ákveðna
svæði til athafna og hreiðurgerð-
ar. Þeir hefja söng sinn löngu
áður en nokkur kvenfugl er kom-
inn i hópinn; hér er ég, hér ætla
ég mér að verða og hér nem ég
land. Á stundum má sjá þá sitj-
andi á girðingarstóipum og
þreyta þar söng sinn, eins og
þe-ir séu i harðri keppni um yfir-
ráðin á nærliggjandi bletti, og að
öllum líkindum verður það bezti
söngvarinn, sem hefur þar sigur.
Þegar svo kvenfuglarnir koma
að sunnan, hefst söngkeppni
karlfuglanna um maka. Það verð-
ur varla um það efazt, að list
þeirra hafi sterkt aðdráttarafl á
kvenfuglana. Og þegar karlfugl-
inn hefur unnið sér maka með
söng sínum, syngur hann fyrir
hana á meðan á hreiðurgerðinni
stendur, að öllum líkindum til að
skemmta henni, en þó fyrst og
fremst fyrir það að lífsþróttur
hans e'i' svo mikill, að hann verð-
ur að finna honum útrás í söng.
Þetta sannast af þvi, að fugl, sem
situr fanginn í búri og er þar
með sviptur tækifæri til að helga
sér land eða vinna sér maka,
syngur samt sem áður í fangelsi
sínu dag eftir dag þegar vorar.
Vorið hefur tekið sér bólfestu í
honum sjálfum, og því hlýtur
hann að syngja.
Um útungunartímann dregur
mjög úr söng karlfuglsins. Sem
fyrirvinna og heimilisfaðir, gefst
honum minna tóm til að sinna
listinni. Hjá vissum fuglategund-
um hefst þó annað söngtímabil
um mitt sumar, en þá er eins og
list þeirra skorti allan hinn frjóa
lifsþrótt vorsins — á stundum
syngja þeir, jafnvel með hálflok-
uðu nefi, svo söngurinn heyrist
ekki nema um næsta nágrenni.
Ekki eru það eingögnu árstíð-
irnar, sem áhrif hafa á söng fugl-
anna, heldur er hann og breyti-
legur hina ýmsu tíma dagsins.
Birtingin virðist orka mest á list
þessarra vængjuðu kunningja
okkar, en ef við leggjum við
hlustirnar, heyrum við að þeir
hefja ekki allir morgunsönginn
samtimis, heldur byrjar hver teg-
und fyrir sig á sínum sérstaka
tima. Þegar líður á daginn hefst
svo annar samsöngur, en lág-
værari og mýkri en morgunsöng-