Úrval - 01.04.1964, Blaðsíða 108
ÚRVAL
98
sem hann segir í íslendingabók.
Eins og alkunnugt er ólst
Snorri Sturluson upp í Odda og
hefur þar orðið aðnjót'andi
þeirrar hámenningar, sem þar
hélzt við frá því að Sæmundur
fróði grundvallaði frægð þess
staðar.
Hér að framan hef ég bent
á ættartengslin, sem voru milli
allra hinna fróðu manna, og sem
vafalaust eru þýðingarmikil i
sambandi við söguritun á þessu
timabili og varla, getur orkað
tvímælis að fornbókmenntir ís-
lendinga hvíla að verulegu leyti
á þeim stoðum.
Áhrifanna frá Siðu-Halli gætir
mjög víðs vegar um land á ell-
eftu öld og jafnvel fram á tólftu
öld. Þó gæfa þjóðarinnar væri
ekki nógu mikil til þess að á-
hrifa hans gætti eins eftir áð
líður á tólftu öldina og á þrett-
ándu öldinni. Við minnumst
Halls á Alþingi árið 1000, þeg-
ar kristni var lögtekin. Eða i
eftirmálunum um Njálsbrennu.
Eftir að Siðu-Hallur tók for-
ystuna í sínar hendur. Bæði
skiptin var óhöppum afstýrt. Á
örlagastundum leiðir Hallur
málin til farsællegra lykta. Ann-
ars er hans varla getið i forn-
sögunum. Siðu-Hallur hefur ver-
ið spekingur að viti og fullhugi
í lund.
í sambandi við það sem hér
liefur verið fjallað um, verður
ekki komizt hjá að athuga lítils-
háttar afstöðu hins kynborna
prests og lögmanns, sem Ari
fróði hefur svo mikið við, að
tclja fyrstan ■ i prestatali sínu.
Finnur Hallson lögsögumaður er
að líkindum og raunar án efa
afkomandi Síðu-Halls. Það fyrsta
sem vekur athygli við þennan
mann er það, að hann er kos-
in lögsögumaður rúmlega 20 ár-
um eftir að farið var að skrá-
setja þjóðveldislögin. Hann er
þó alls ekki vel i sveit settur,
þar sem hann býr svo fjarri
þingstaðnum. Það er eitthvað
annað sem veldur þvi. Vart er
að efa að hann hefur verið lög-
fróður í bezta lagi. Kona séra
Finns var Halldis Bergþórsdótt-
ir bróðurdóttir Hafliða Másson-
ar. Talið er að lögin hafi fyrst
verið skráð undir handleiðslu
Hafliða á Breiðabólsstað.
Síðari kona Hafliða Mássonar
var Rannveig' Teitsdóttir frá
Haukadal. Hafliði dó 1130. Það
er þvi ekki að hans tilhlutan
að Finnur varð lögsögumaður
1139. Hins vegar gat Finnur hafa
verið viðriðinn skráningu lag-
anna á Breiðabólsstað. Mér sýn-
ist augljóst, að ritun þjóðveldis-
laganna hafi verið falin fleirum
en einum manni og að lögsögu-
maðurinn, sem þá var Bergþór
Hrafnsson hafi haft yfirumsjón