Torfhildur - 01.04.2007, Blaðsíða 149

Spilað eftir eyranu
Þrátt fyrir viðleitni læknisins til að skilgreina Moody sem karlkyns er
tilraun hans dæmd til að mistakast: aðrir embættismenn eiga síðar
eftir að hringla fram og til baka með kyn Moodys í kerfinu og út-
fararstjóri hans uppgötvar sér til hiyllings að hann getur ekki hætt
að hugsa um skjólstæðing sinn sem „Mrs. Moody’s husband“, þrátt
fyrir að hafa komist að hinu sanna varðandi líffræðilegt kyn hans
(bls. 111).
Þetta er þó einungis eitt dæmi um blandaða og óræða sjálfs- |
mynd Moodys. Eftir því sem á líður í skáldverkinu verður lesand-
anum ljóst að kyngervi Moodys er einungis öfgafyllsta dæmið um
margbrotið eðli hans; djassarinn dularfulli er sannkölluð nagla-
súpa mótsagnakenndra menningarheima þar sem gerólíkir bak-
grunnar blandast fyrirhafnarlaust saman og mynda heild sem ein-
hvern veginn gengur upp. Þannig er Moody til að mynda ekki
einungis bæði karl og kona heldur einnig bæði svartur og hvítur: faðir
hans er þeldökkur innflytjandi af óræðum uppruna en móðir hans
hvítur Skoti. Bæði ímynd hins þeldökka og útlenda annars vegar
og svo hins hvíta og skoska skipa stóran sess í vitund Moodys. Með
dökkum litarhætti sínum fellur Moody ágætlega að staðalmynd
hins svarta djassara og hann telur sig tilheyra menningarheimi þel-
dökkra, en þó hefur hann alið allan sinn aldur meðal hvítra Skota
og er raunar afar þjóðernissinnaður Skoti, er ýkir skoskan framburð
sinn og kaupir aðeins ósvikið hálandaviskí. Ofan á allt saman býr
þessi svarthvíti kvenkarl frá Skotlandi í London, og elur þar upp
ættleiddan son sinn ásamt hvítri eiginkonu sinni sem sjálf er af
blönduðu þjóðerni. Joss Moody virðist að þessu leyti þóknast Homi
Bhabha og kenningum hans um blöndun prýðilega.
Sú óhamda blöndun sem birtist í Moody á sér sterka hliðstæðu
í ástríðu og köllun hans: djasstónlist. Fæðing djassins í Bandaríkj- |
unum í kringum aldamótin þarsíðustu er bein afleiðing þess
menningarlega samruna sem átti sér stað í borginni New Orleans
um það leyti. Sá þjóðfélagshópur sem hafði hvað mest áhrif á fyrstu
gerðir djassins voru þeldökkir kreólar; þjóðfélagshópur sem erfitt
er að skilgreina sem annaðhvort svartan eða hvítan.8 Þessir kreólar
8 Sá þjóðfélagshópur seni hér er átt við er einungis einn þeirra fjölrnörgu sem nefndir
eiu ki'eólar. liugtakið hefur verið notað um svo ótrúiega marga hópa af mismunandi
þjóðerni og iitaúrætti að ómögulegt er að gefa fullnægjandi skiTgreinmgu á því í stuttri
grein. Forvitnum lesendum er bent á að sla einfaldlega inn orðið „Creoles" í leitarvél og
re>iia að átta sig á málinu sjálfir. i
147