Mímir - 01.06.2007, Síða 22

sterkan spíritisma meðal þjóðarinnar. Margir
telja sig geta haft samband við hina látnu og þar
af leiðandi er ekkert óeðlilegt að skrifa þeim
sendibréf (sama, bls. 276).
3.1 Til hvers ogfyrir hvern ?
I febrúar og mars árið 2006 spunnust forvitni-
legar umræður um minningargreinar á spjall-
þræði vefsvæðisins Barnalands (www.barna-
land.is). I umræðunni kemur glögglega í ljós að
hugmyndir manna um hlutverk minningar-
greina hafa gjörbreyst. Ymsir lýsa því yfir að
minningargreinar séu einkamál hvers og eins
og það komi ekki neinum við hvað þar sé skrif-
að eða hvernig. Þá kemur einnig í ljós að við-
fangsefnið er ákaflega viðkvæmt og mörgum
þykir óviðeigandi að fólk sé að skipta sér af því
hvernig aðrir kjósa að slcrifa minningargreinar.
„Rosalega fer í pirrurnar á mér þegar fólk er
að troða nefinu á sér í annarra manna mál [...]
Þegar ég skrifa minningargrein þá er það fyrir
mig og mína vini og ættingja en ekki fyrir ein-
hverja kerlingu út í bæ,“ (Barnaland 2006a)
segir einn netverja á umræðuvef Barnalandsd
Annar tekur í sama streng og segir: „Mér finnst
þetta vera einkamál hvers og eins. Þetta er ekki
ætlað til útgáfu eða hinum almenna lesanda „til
skemmtunar““ (sama heimild). Það er því ekki
einungis innihald og form minningargreinanna
sem hefur færst í átt til hins persónulega, til-
gangur greinanna er einnig orðinn sjálfhverfari
en áður, sem og hvatinn sem liggur að baki
skrifunum.
Minningargreinar hafa þróast í þá átt að
vera eins konar kveðjubréf til hins látna. Þær
eru auk þess vettvangur til þess að segja það sem
ekki náðist að tjá meðan hinn látni lifði og virð-
ast vera sameiginlegt einkamál þess sem skrifar
og þess sem dó. Eða eins og einhver orðar það
í umræðunni: „Mér er alveg sama hver les hana.
7 Stafsetning í textadæmum af Barnalandi hefur verið
lagfærð þar sem það á við.
Þetta væri bara milli mín og hins látna þó þetta
sé birt fyrir alþjóð” {Barnaland2006b).
Þótt minningargreinin sé opinber tjáning er
hún fyrst og fremst ætluð þeim sem næst standa
hinum látna. Þar af leiðandi telja margir óþarft
að telja upp ýmis atriði um hinn látna eins og
áhugamál, lífsferil og ætt. Greinin er ætluð að-
standendum sem þekktu þessi atriði, ólíkt eldri
greinunum sem voru fremur ætlaðar lesendum
sem ekki voru í innsta hring og fengu því ekki
að kynnast manneskjunni af eigin raun. Þetta
breytta viðhorf kemur vel fram í minningargrein
sem systkini skrifa um ömmu sína í janúar 2006:
Elsku besta amma X, eitthvað er nú hálfskrýt-
ið að skrifa til þín nokkur orð núna þegar
maður hefur getað sagt þér það sem hvarflað
hefur í gegnum hugann síðustu viku þegar þú
varst að kveðja okkur öll.
Hér við situr og þessari stuttu klausu er fylgt eftir
með ljóði og stuttri kveðju. Minningargreinin er
í hugum þeirra sem hér skrifa hvorki vettvangur
til þess að rifja upp ævi ömmunnar né lýsa per-
sónu hennar. Þetta sama viðhorf kemur fram á
umræðuvef Barnalands (2006b): „Ef ég myndi
skrifa þá myndi ég skrifa til þeirra, ekki um þau,
þeir sem þelckja þetta fólk þurfa ekkert að láta
segja sér hver viðkomandi er eða var.“
Gamla hugmyndin um að skapa hinum
látna orðstír og festa minningu hans í sessi fyrir
komandi kynslóðir á litlum vinsældum að fagna
og athugasemdir eins og: „Hvernig á ég að geta
skrifað kveðjuorð, þar sem ég hef einungis þekkt
X í tæp sex ár og þekki að auki sáralítið til ættar
hennar og uppruna“, (Morgunblaðið 1976) sjást
ekki lengur. Áherslan er lögð á sorgina sjálfa og
úrvinnslu hennar.
3.2 Hvert stefnir?
Veturinn 2001 hugðist Sölvi Sveinsson (2001:8)
halda námskeið í ritun minningargreina í Fjöl-
brautaskólanum við Armúla. Einhverjir sáu sig
20