Morgunblaðið - 29.03.1979, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 29. MARZ 1979
Útlendingar kaupa
3 af stærstu bönk-
um Bandaríkjanna
Miklar deilur standa nú í Bandaríkjunum vegna
ákvörðunar þarlendra yíirvalda um að veita samþykki sitt
fyrir því, að þrír af stærstu bönkum landsins verði seldir
erlendum aðilum.
Þeir hankar sem um ræðir eru: „Standard Chartered
Bank“ í Los Angeles, sem er 25. stærsti banki Bandaríkj-
anna. „National Bank of North America“ í New York og
„Midland Marine Bank“ í New York, sem er 12. stærsti
hanki landsins.
Að söfín talsmanns bankayfir-
valda mun sala Standard
Chartered Bank í Los Angeies fara
fram á næstu dögum, en bíða þarf
eftir lokaleyfi New York fylkis
áður en hinir tveir verða sendir.
Edward W. Duffy stjórnar-
formaður Midland Marine Bank
sagði þegar leyfi yfirvalda lá fyrir
að hann væri mjög ánægður, því
að með því að hleypa fjármagni
Hongkong-bankasamsteypunnar
inn í starfsemi bankans gæti hann
aukið þjónustu sína verulega á
næstunni, en það er
Hongkong-bankasamsteypan sem
mun káupa báða New York-bank-
ana.
Þeir sem helzt mæla gegn
söiunum segja það iiggja í augum
uppi að bankar erlendra aðila
standi mun betur í hinni hörðu
samkeppni sem sé að markaðinum,
því að þeir séu ekki jafnbundnir af
ýmsum lagaákvæðum sem
Viðskiptajöfnuð-
ur HoUands óhag-
stæður um 1000
milljarða króna
Viðskiptajöfnuður Hollands við
önnur lönd var óhagstæður um 6,2
milijarða hollenskra gyllina eða
um eitt þúsund milljarða íslenzkra
króna sem er það langmesta sem
hann hefur verið á seinni árum.
Ástæður þessa eru fyrst og fremst
taldar þær, að innflutningur til
landsins jókst mjög óeðlilega mikið
á seinni hluta ársins. Heildarinn-
flutningur Hollendinga nam á s.l.
ári rúmlega 114 milljörðum
hollenskra gyllina eða um 18 þúsund
milljörðum íslenzkra króna en út-
flutningur landsmanna nam alls um
108 milljörðum íslenzkra króna en
útflutningur landsmanna nam alls
um 108 milljörðum gyllina eða um
17500 milljörðum íslenzkra króna.
— Heildaraukningin á innflutningi
nam alls um 9% en á útflutningi
aðeins 3%.
innlendir bankar eru aftur á móti.
— I dag ráða erlendir aðilar yfir
47 bönkum í Bandaríkjunum og
eru eignir þeirra metnar á um 19
milljarða Bandaríkjadollara eða
um 6200 milljarða íslenzkra króna.
Eignir þeirrá þriggja banka sem
hér um ræðir eru metnar á alls um
23 milljarða dollara eða um 7500 Fjórir starfsmanna CAT deildar Ileklu h.f., f.v. Valgarður Bjarnason sölumaður.-Hermann Ilermannsson
milljarða íslenzkra króna. þjónustustjóri, Birgir Sveinsson sölumaður og Gunnar Petersen skrifstofustjóri.
„13% allra íslenzkra skipa
er með Caterpillar vélar”
Caterpillar Company, þunga-
vinnu- og vélaframleiðslufyrir-
tækið bandaríska, er samkvæmt
könnun þar f landi eitt af fimm
bezt reknu fyrirtækjum þar. Um-
hosðmaður Caterpillar á Islandi er
Ilekla h.f. Morgunblaðið heimsótti
þungavinnuvéladeild fyrirtækisins
að þessu tilefni fyrir skömmu og
ræddi við sölumennina Valgarð
Bjarnason og Birgi Sveinsson um
starfsemina.
„Við verzlum með dieselvélar af
öllum stærðum, eða frá 29—4000
hestöfl (hp). Þar ber langhæst sölu
á Caterpillar (CAT) vélum sem eru
af stærðinni 75-1125 hp og þess má
geta að voru rétt í þessu að fá
hingað tvær CAT-vélar af stærstu
gerð, þ.e. 1125 hp. Önnur þeirra fer í
rafmagnsframleiðslu hjá Rafveitu
Vestannaeyja, en hin sem óseld er,
er smíðuð sem skipsvél. Áður höfum
við flutt inn alls 14 vélar af þessari
stærð. Einnig flytjum við inn vélar
frá Thornycroft 29—93 hp og frá
Alco 875-4000 hp.
Heildarfjöldi CAT véla á landinu
er 296, þar af um 170 rafstöðvar og
126 sem aðalvélar í skipum og
bátum. Auk þeirra eru svo auðvitað
allar þungavinnuvélarnar til
notkunar á landi. Heildarafkasta-
geta þessara 296 véla er í kringum
87,315 Kw. Um 13% allra íslenzkra
skipa, sé miðað við fjölda, eru nú
knúin CAT-vélum. Þar að auki
Við fáum alla varahlutaþjónustu
okkar gegnum höfuðstöðvar fyrir-
tækisins í Evrópu, sem staðsettar
eru í Genf í Sviss, en lagerinn
sjálfur er reyndar rétt utan við
Brússel í Belgíu. Vörurnar eru að
sjálfsögðu framleiddar í Banda-
ríkjunum eins og vélarnar sjálfar."
Aðspurður um varahlutaþjónust-
una sögðu þeir að fyrirtækið fengi
umbeðna varahluti afgreidda innan
fárra klukkustunda frá CAT í
Belgíu en síðan væru það bara
samgöngur sem á stæði. Undir þessi
orð tók Ingólfur Kristjánsson yfir-
maður varahlutalagersins. Hann
sagði að ef pöntun færi eðlilega leið
til Bru—ssel, án þess að beitt væri
sérstökum þrýstingi, væri varan
alla jafna komin í hendur kaupanda
4—5 dögum síðar. Ef umbeðinn
varahlutur væri ekki til í höfuð-
stöðvunum væri hafin leit hjá
öðrum umboðsmönnum í Evrópu og
væru þeir jafnan fúsir að láta þá af
hendi sín á milli. Jafnvel hefðu
komið upp þannig tilfelli að maður
hefði farið héðan og sótt varahlut
sem mikið lá á að fá. — Ingólfur
vildi sérstaklega geta þess að sam-
vinna við tollyfirvöld hér væri
framúrskarandi góð.
Þá kom það að síðustu fram hjá
þeim Valgarði og Birgi að stefnt
væri að því alla jafna að eiga flestar
stærðir véla til á lager.
koma svo hjálparvélar, dæluvélar,
þverskrúfuvélar og fleira.
Mjög ákveðin krafa er frá CAT að
viðgerða- og varahlutaþjónusta sé í
góðu lagi og hér starfa nú um 25
manns beint í sambandi við
CAT-vélar. Til þess að þjónustan
geti verið eins og bezt verður á kosið
eru sendir menn héðan á námskeið
hjá CAT í hinum ýmsu þáttum
starfseminnar, bæði til að auka
þekkinguna og viðhalda henni.
Þessari þekkingu miðla
starfsmenn svo viðskiptavinum
Heklu, m.a. með námskeiðahaldi í
meðferð og viðhaldi CAT-véla. Þessi
námskeið eru haldin í eigin skóla-
stofu fyrirtækisins og sækja þau
vélstjórar víðs vegar af landinu.
CAT vél tilbúin til kaupa eftir að farið hefur verið yfir hana (
smáatriðum á verkstæði fyrirtækisins.
Markaðshlutdeild iðnaðarvara
í meðfylgjandi töflu koma
fram upplýsingar um þróun
markaðshlutdeildar þriggja
iðngreina á árinu 1978. Þær
eru byggðar á ársfjórðungs-
legri skýrslusöfnun um
iðnaðarframleiðslu, sem Hag-
stofa íslands hefur tekið að sér
samkvæmt ósk Félags
íslenzkra iðnrekenda.
Markaðshlutdeild innlendra
framleiðenda málningarvara er
að meðaltali 65.6% árið 1978.
Hlutdeildin er nokkuð mis-
munandi eftir ársfjórðungum,
allt frá 62.3% á 1. ársfj. upp í
70.1% á 3. ársfj. Þessi tjltölu-
lega mikli munur á sennilega
fremur rætur sínar að rekja til
mismunandi árstíðasveiflna í
heimaframleiðslu og inn-
flutningi en að innlendur
málningariðnaðuar hafi bætt
markaðsstöðu sína, sem þessum
mun nemur. En það verður
fróðlegt að fylgjast með fram-
vindunni á árinu 1979 og bera
saman við þessar upplýsingar.
í hreinlætisvöruiðnaði er
markaðshlutdeild innlendra
framleiðenda mest á síðasta
ársfjórðungi (75.1%), en að
meðaltali - yfir árið er hlut-
deildin 72.2%. Markaðsstaða
innlends hreinlætisvöruiðnaðar
virðist þannig hafa batnað
nokkuð á árinu. Gengssfellingin
í september s.l. kann þar nokkuð
að hafa komið við sögu. Þann
fyrirvara verður þó að hafa á
þessum tölum, að árið 1978 er
fyrsta athugunarárið og árstíða-
sveiflur 'því ekki nægilega vel
þekktar.
Hlutdeild heimaframleiðslu á
kaffi er mjög há og alla árs-
fjórðungana vel yfir 90%. Að
meðaltali nemur innlend fram-
leiðsla á árinu 93,5% af því
heildarmagni af kaffi, sem er
selt á íslenskum markaði.
Frávik frá meðaltali í ein-
stökum ársfjórðungum eru lítil.
Innlend framleiftsla og innflutningur málningarvara, hreinlætis-
vara og kaffis árið 1978 (í kg).
Máiningarvörur Jan-Mars 1. ársfj. Aprí1-Júní 2. ársfj. Júlí-Sept. 3. ársfj. Okt.-Des. 4. ársfj. • SAMTALS
A. Innlend framleiösla 739.747 1.211.562 1.196.057 772.734 3.920.100
B. Innflutningur 446.418 730.133 509.404 368.960 2.054.915
C = A + B 1.186.165 1.941.695 1.705.461 1.141.694 5.975.015
Markaoshlutdeild innl. framleiÖslu 62.3% 62.4% 70.1% 67.7% 65.6%
Hreinlætisvörur
A. Innlend framleiösla 458.387 509.292 425.162 449.880 1.842.721
B. Innflutningur 173.691 218.227 167.362 149.261 708.541
C = A + B 632.078 727.519 592.524 599.141 2.551.262
Markaöshlutdeild innl. fraieiöslu 72.5% 70.0% 71.7% 75.1% 72.2%
Kaffi
A. Innlend frar.leiösla 417.414 378.480 395.452 396.470 1.587.816
B. Innflutningur 29.140 27.171 23.002 30.830 110.143
.1 * A + B 446.554 405.651 418.454 427.300 1.697.959
darkaöshlutdeild innl. framleiðslu 93.5% 93.3% 94.5% , 92.8% • 53.5%