Morgunblaðið - 29.03.1979, Síða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 29. MARZ 1979
Kolbeinn á Auðniím:
Hann var heimasamt
Guðni Þorsteinsson fiskifræð-
ingur skrifar grein í Morgunblaðið
13/3 1979, sem svargrein til Garð-
manna, þeirra nafnanna Þorsteins
Jóhannessonar og Einarssonar og
Njáls Benediktssonar. Hann þyk-
ist nú geta afgreitt litla karlinn
hann Njál, þetta sé bara misskiln-
ingur, hann þekki ekki í sundur
rekaþang og fastan botngróður.
Einnig fer hann háðulegum orðum
um kolanet, sem Njáll nefnir, að
ég nú ekki tali um marglyttuna.
Það er nú sjálfsagt gott að hafa
háskólapróf og vera fiskifræðing-
ur, en samt held ég nú, að Guðni
hafi í því sem snertir afgreiðslu á
grein Njáls, afgreitt sjálfan sig
sem algeran afglapa að halda því
fram, að sjötugir menn þekki ekki
í sundur rekaþang og botngróður á
18—20 faðma dýpi, menn sem eru
þó búnir að stunda sjó mikinn
hluta ævi sinnar. Allt sem Njáll
sagði í sinni grein er sannleikur
byggður á reynslu. Ég er nú á
aldur við Njál og er búinn að vera
við sjó hér við Faxaflóa síðan 1940
og ég held að við þurfum enga
fiskifræðinga til að kenna okkur
að þekkja rekaþang.
Hitt er svo alveg ný frétt, að
marglytta sé góð markaðsvara í
Frakklandi. Það er vissulega gott
að eiga það í bakhendinni þegar
búið verður að drepa síðustu loðn-
una að ráða fiskifræðinga, saman-
ber myndir á skermi, því nóg er af
marglyttu; það fannst manni að
minnsta kosti á reknetunum, ýsu-
netum og dragnót. Guðni segir, að
Njáll vilji nú að veitt sé með
kolanetum, ekki sá ég það í hans
grein; ennfremur segir hann, að ef
voðin hefði verið dregin með meiri
hraða en Njáll getur um, þá hefði
hún lyfst frá botni. Veit ekki
fiskifræðingur um hlutföll milli
dýpis og víralengdar og toghraða.
Sé svo er þetta skiljanlegt, annars
væri það hreinn útúrsnúningur,
sem og fleira í hans svargrein.
Næst kemur svo svar við grein
þeirra nafnanna. Þar koma jú
staðreyndir sannaðar með tölum
og viðurkenning, að dragnót sé
ekki fyrst og fremst sem kolaveið-
arfæri, heldur og ekki hvað síst
fyrir þorsk og ýsu. Þetta vissu
reyndar allir fiskimenn hér við
Faxaflóa. Nú á að breyta þessu
með því að stækka möskvana í
voðinni upp í 170 mm sem veiðir
allan þann fisk sem mikill fjöldi
fiskimanna veiðir nú í net. „Ekki
kom þessi reglugerð að tilætluðu
gagni þar sem sjómenn bundu
iðulega fyrir ofan pokann og not-
uðu því í reynd 135 mm lágmarks-
möskvastærð." Hver ósköpin er
maðurinn að segja? Að þetta geti
skeð undir vísindalegu eftirliti, því
að ekki hefir það nú verið látið
liggja í láginni að svo sé. Varð-
skipsmenn komu hér upp undir
þara til að gá hjá einum grá-
sleppukarli hvort hann væri með
of smáriðið ýsunet. Hann hafði
skroppið um kvöld með nokkra
ýsukróka til að fá sér í soðið. Og
svo geta þessi ósköp skeð, að
sjómenn bindi fyrir ofan við pok-

itwir. - /,, • -* -» .
j
Sgsí

.. „.vdir • h'»°» h.r„r
V.vnuni (lr»Bn0’in ?
ann. Já, margt getur skemmtilegt
skeð. „Nú mun eiga að koma í veg
fyrir slíka misnotkun með því að
stækka riðilinn í allri voðinni í 170
mm eða a.m.k. í belgnum. Þeir sem
veiða með dragnót eru eðlilega
óhressir með slíka tilkynningu,
þurfa þeir þar með að leggja í
nokkurn veiðarfærakostnað." Þá
höfum við það. Menn stunduðu hér
ýsuveiðar í net með 127 mm
möskvastærðir, sem var svo breytt
fyrirvaralaust upp í 140 mm. Það
eru víst engar tölur um það, hvað
Einn stærsti barnakór sem tekið hefur lagið á íslandi söng á Akureyri fyrir skömmu þegar þar komu
saman 16 barnakórar víðs vegar að af landinu. Gunnar Matthíasson tók þessa mynd af börnunum, sem
héldu kóramót um miðjan marz sl.
Mislukkaðri rækjuvertið
lokið í ísafjarðardjúpi
RÆKJUVERTÍÐINNI lauk við ísafjarðardjúp á föstudaginn í síðustu viku, en 40 bátar stunduðu veiðarnar í
vetur frá ísafirði, Hnifsdal, Bolungarvík og Súðavík. 7 verksmiðjur unnu rækjuna í landi og má ætla að 250 til 300
manns hafi haft atvinnu af rækjuveiðunum á þessari vertíð. Venjulegast hafa rækjuveiðarnar byrjað fyrri hluta
október og staðið eitthvað fram í apríl. í ár var ekki hægt að byrja veiðarnar fyrr en í janúar vegna sciðagegndar
á miðunum og síðan varð að hætta þeim fyrr en venjulega vegna smásfldar og smárrar rækju. Uppskeran er því
rýr og hljóðið er þungt í mörgum sjómanninum, sem misst hefur spón úr aski sfnum vegna veiðitakmarkananna.
Bátar frá ísafirði og Hnffsdal hættu á föstudag, en Súðvfkingar og Bolvfkingar fyrir um hálfum mánuði.
Guðmundur Skúli Bragason, útí-
bússtjóri Hafrannsóknastofnunar-
innar á ísafirði, sagði í samtaii við
Mbl. í gær, að tvær ástæður væru
fyrir því, að rækjuveiðarnar hefðu
verið stöðvaðar síðastliðinn föstudag,
þó svo að veiðin væri ekki orðin nema
um 1600 tonn. í fyrsta lagi hefði
mikið af smásíld komið með rækjunni
og í öðru lagi hefði uppistaðan i
aflanum verið 1 og 2 ára rækja.
Síðastliðið haust hefði verið ákveðið
að rækjukvótinn í ísafjarðardjúpi
yrði 2400 tonn, en með svörtu skýrsl-
unni hefði hann verið minnkaður í
1700 tonn. Það hefði ekki þótt
nægjanlegt og því hefði verið ákveðið
að stöðva veiðarnar nú.
— Þessi vertíð hefur verið mjög
erfið og ég skil vel sjónarmið sjó-
mannanna þegar þeir lýsa óánægju
sinni, sagði Guðmundur Bragi. — Það
eru þó þeir, sem síðar hagnast á
þessum friðunaraðgerðum með auk-
inni og meiri rækju og það ætti að
verða öllum til góðs, þó svo að
takmarkanir í vetur hafi valdið erfið-
leikum, sem vonandi eru aðeins tíma-
bundnir, sagði Guðmundur Bragi.
Halldór Hermannsson er einn
þeirra ísfirðinga, sem stunda rækju-
veiðarnar, og sagði hann í gær að
menn horfðu með ugg í brjósti til
næsta vetrar, hvernig myndu
veiðarnar þróast þá? Hann sagði að á
vertíðinni í vetur hefði aðeins verið
unnið með fullum afköstum í janúar
og bátarnir fengið að veiða 6 tonn á
viku. Strax í febrúar hefði það verið
takmarkað niður í 3 tonn á bát.
Ekkert hefði verið leyft að veiða fyrir
áramót.
— Nú spyr hver annan, hvað á að
gera, sagði Halldór. — Það þýðir lítið
að reyna færaveiðarnar fyrr en kem-
ur fram í júní, en þó ætla einhverjir
að reyna færin strax og hafa vonandi
fyrir olíunni. 3 bátanna fara á skel í
Jökulfirðina, en stofninn er það
viðkvæmur að leyfilegur skammtur er
mjög lítill. Þetta hefur verið þannig
að við höfum verið á færunum á
sumrin og rækjunni að vetrinum og
svo sannarlega vonumst við til að
ráðamenn geri sér grein fyrir að við
glímum ekki við þorskinn nema í um
2 'k mánuð á ári. Ég trúi því ekki að
við fáum í viðbót við þessa mislukk-
uðu rækjuvertíð einhverjar
takmarkanir á færunum. Við getum
ekki sótt á þorskinn nema þegar bezt
er og blíðast.
— Ég ætla mér alls ekki að mót-
mæla því rækjuveiðibanni, sem nú
hefur verið sett á okkur. Hins vegar
hefur rækjan verið stærri nú að
undanförnu en fyrr á vertíðinni, en á
öllum rækjumiðunum við landið hef-
ur rækjan verið minni en áður. Þessi
vertíð hefur verið mislukkuð og von-
brigði okkar mikil, en vonandi verður
þetta betra næsta haust, sagði Hall-
dór að lokum.
menn þurftu þá að henda miklu af
netum; ég veit bara um mig sjálf-
an, gamlan og lítinn karl, það voru
40 net felld og ófelld, en þá
heyrðist ekki nefndur veiðarfæra-
kostnaður. Það er bara við dragnót
og flottroll sem breytingar hafa
kostnað í för meðr sér.
Það er erfitt að skrifa og ræða
um' þessi sjónarmið ráðandi
manna um dragnótaveiði í Faxa-
flóa. Það má vissulega finna
undirtóninn í svargrein fiskifræð-
ingsins. Sem sagt dragnótin
skemmir ekki botngróður, veiðir
lítið annað en skarkola, spillir ekki
veiðum annarra fiskimanna „sem
ekki eru þá stórvægilegar".
Faðir Jóhannesar Jósefssonar
glímukappa var keyrari, sem kall-
að var þá, á Akureyri, þ.e.a.s. hann
var með hesta og sleða og ók
vörum fyrir fólk. Nú var það svo,
að karl einn bað Jósef að fara inn í
sveit að sækja fyrir sig mó. Nú
þótti karli seinka um flutninginn,
kom heim til Jósefs til að vita
orsökina. Kona Jósefs sagði hann
hafa farið að sækja móinn. Karl
trúði því ekki og vildi fá að leita í
bænum, sem hann og gerði. En
þegar hann var á leið heim til sín
þá mætir hann Jósef með móhlass-
ið til hans, en hann sagði: Það er
sama, hann var heima samt.
Á móti svona hugsunarhætti
verða menn að sækja. Það vita
allir, bæði fiskimenn og ráðamenn
um fiskveiðar, að dragnót hér í
Faxaflóa er algjört gereyðingar-
veiðarfæri, sem skilur eftir hreina
eyðimörk. Það tekur 5—6 ár að
jafna sig svo að hér fáist fiskur.
Síðast þegar bönnuð var veiði hér
með dragnót var það vegna þess,
að það fékk enginn í soðið. Ekki
dragnótabátar hvað þá heldur
aðrir. Þegar bugtin var búin að ná
sér upp með fisk þá gerðu menn
hér ágætar vertíðir, sem gáfu lítið
eða ekki eftir vetrarvertíðum
(færri net, minni kostnaður, bæði í
ýsu og þorskanet). Nú er komið
hér svipað ástand, nú stunda
smábátar hér veiðar milli 50—100
bátar með góðum árangri og líkur
fyrir vaxandi fiskgengd. En þá
kemur inn í þingið lagafrumvarp
um opnun flóans fyrir dragnót,
Jan hann var heima samt.
Hinu síðasta í grein Guðna get
ég verið sammála, að það eigi ekki
að kasta neinum persónulegum
ónotum að Ólafi Björnssyni, það er
ágætis karl. En mér r spurn: Fyrir
hvern er hann að vinna með þessu
frumvarpi? Það er búið að mót-
mæla þessu harðlega í Höfnum,
Vogum, Garði, Akranesi, Hafnar-
firði og Reykjavík. Ekki er hann
að því fyrir sjálfan sig, ef maður
setti nú upp dæmið þannig, að
10—20 bátum yrði veitt leyfi, þá
veit ég að hann myndi ekki þiggja
leyfi, þó að honum væri boðið það,
þingmanninum okkar. Nei, það
myndi Óli Björns aldrei gera, enda
væri hann þá búinn að vera sér svo
til ævarandi skammar, að hann
gæti aldrei risið undir því eða litið
upp á nokkurn mann.
MH sigraði í skák-
keppni framhaldsskóla
NÝLEGA lauk skákkeppni framhaldsskóla 1979. Keppt var að Grensás-
vegi 46. Þátttökusveitir voru alls 14. hver sveit var skipuð fjórum
nemendum auk varamanna. Tefldar voru sjö umferðir eftir Monrad-kerfi.
Úrslit urðu þau, að a-sveit Menntaskólans við Hamrahlíð sigraði
örugglega, hlaut 24’/2 v. af 28 mögulegum. í 2. sæti varð Fjölbrautaskólinn
í Breiðholti með 19 v. Röð sveita varð þessi:
1. Menntaskólinn við Hamrahlíð a-sveit
2. Fjölbrautaskólinn í Breiðholti
2. Menntaskólinn í Reykjavík a-sveit
4. Flensborgarskólinn
5. Iðnskólinn í Reykjavík
6. Menntaskólinn við Hamrahlíð b-sveit
7. Menntaskólinn við Sund
8. Menntaskólinn á Akureyri
9. Verslunarskóli íslands
10. Menntaskólinn við Hamrahlíð c-sveit
11. .Menntaskólinn við Hamrahlíð d-sveit
12. Menntaskólinn í Reykjavík b-sveit
13. Fjölbrautaskóli Suðurnesja b-sveit
14. Fjölbrautaskóli Suðurnesja a-sveit
Sigursveit Menntaskólans við
skipuðu þessir skák-
Hamrahlíð
menn:
1. Margeir Pétursson.
2. Þorsteinn Þorsteinsson.
3. Róbert Harðarson.
4. Stefán G. Þórisson.
Upphaflega stóð til, að Jón L.
Árnason tefldi með a-sveit Hamra-
24 V2V
19 v
18 Ví v
18 v
17M>v
15V6v
12>/2V
12'/2V
12 v
lO’/év
9 v
7V4v
7 v
4 v
hlíðarskólans, en hann tók þátt í
alþjóðlegu skákmóti í Danmörku á
meðan á mótinu stóð, og gat hann
því ekki verið með. Það kom þó ekki
að sök, því að Menntaskólinn við
Hamrahlíð á mörgum góðum skák-
mönnum á að skipa, og eins og sjá
má, þá gat skólinn sent fjórar
keppnissveitir í framldsskólakeppn-
ina að þessu sinni.
Sigursveit MH; talið frá vinstri: Stefán G. Þórisson, Margeir
Pétursson, Þorsteinn Þorsteinsson og Róbert Harðarson.