Morgunblaðið - 30.01.1982, Blaðsíða 12

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 30. JANUAR 1982__
9 Beethoven-tónleikar
12
HUGMYNDIR í
NÝLISTASAFNI
Myndlist
Bragi Ásgeirsson
Magnús V. Guðlaugsson, sem
undanfarin ár hefur helgað líf sitt
könnun á hugmyndafræðilegri
listtúlkun, sýnir þessa dagana
árangur viðleitni sinnar í húsa-
kynnum Nýlistasafnsins, að
Vatnsstíg 3. Er hér um að ræða
myndaraðir á veggjum og gólfi svo
og einstaka myndir, — bækur og
sitthvað fleira er iiggja frammi á
hillu. Hugmynd er gengur út frá
stól og vex í teikningu á vegg. —
Allt eru þetta gamalkunnir hlutir
fyrir þann er hér ritar, en vera
má, að slíkar athafnir séu ennþá
hulin bók fjölmörgum er þetta
land byggja. Blómaskeið slíks var
á sjötta áratugnum en grundvall-
arhugmyndirnar fæddust fyrir
meira en hálfri öld. Þeir er ekki
þekkja til slíkra hluta mættu
gjarnan fjölmenna á Nýlistasafnið
en það virðast menn einmitt ekki
gera, þá er slíkar sýningar eru
uppi og hafa aldrei gert í heimin-
um nema þá er höfuðpaurarnir
sýna, — hinir upprunalegu hug-
myndasmiðir svo sem Marchel
Ðuchamp og Man Ray. Aðsóknin
er þannig svo til á núllpúnkti og
mættu þó a.m.k. ábyrgðarmenn
fjölmiðla fjölmenna á þessar sýn-
ingar til að sjá og upplifa það sem
málgögn þeirra auglýsa með hvað
mestum hávaða um þessar mund-
ir. En hvað um það, Magnús V.
Guðlaugsson er einlægur í túlkun
sinni og trúir vafalítið á tilgang og
markmið liststefnunnar, sem ber
að sjálfsögðu að virða. Óska ég
honum alls góðs í framtíðinni.
Tónlist
Egill Friðleifsson
Háskólabíó 28. jan. 1982.
Stjórnandi: Jean-Pierre Jacquillat
Einleikari: Dmitry Sitkovetsky
Efnisskrá: Beethoven:
Fiðlukonsert í D-dúr op. 61
Sinfónía nr. 5 í c-moll op. 67.
Jæja, þá er Jean-Pierre Jac-
quillat aftur mættur til leiks eftir
nokkurt hlé, og stjórnaði Sinfón-
íuhljómsveitinni á tónleikunum í
Háskólabíói sl. fimmtudagskvöld.
Velgengni og listræn reisn
hljómsveitarinnar er mjög undir
því komið, hver um tónsprotann
heldur, og Jean-Pierre Jacquillat
hefur reynst vandanum vaxinn.
Það er þó alltaf ánægjuleg til-
breyting er gestastjórnendur
hleypa ferskum straumum um
tónleikasalinn, eins og sannaðist
eftirminnilega er eldhuginn Gil-
bert Levine stóð á pallinum fyrir
hálfum mánuði. Og þá ekki síður
er sá snjalli Gabriel Chmura
stjórnaði glæsilegum tónleikum í
nóvember í fyrra. En nú var það
sem sagt Jacquillat er um stjórn-
völinn hélt á ný og virtist bara
kunna vel við sig.
Að þessu sinni voru tvö af önd-
vegisverkum Beethovens á efn-
isskránni, nefnilega fiðlukonsert-
inn í D-dúr og sjálf örlagasinfóní-
an hvorki meira né minna. Verk
sem hver einasti tónlistarunnandi
þekkir út og inn. Og það var ekki
af sökum að spyrja. Húsið var
troðfullt og komust víst færri að
en vildu. Beethoven laðar og lokk-
ar, og allir vilja heyra verk, sem
þeir hafa heyrt hundrað sinnum
áður, það væri nú annað hvort.
Aldrei er góð vísa of oft kveðin.
Það var vörpulegur Rússi er fór
með einleikshlutverkið í fiðlu-
konsertinum, Dmitry Sitkovetsky
að nafni. Sitkovetsky er ungur
farandlistamaður á framabraut,
og kæmi mér ekki á óvart þó nafn
hans ætti oft eftir að hljóma í eyr-
um vorum í framtíðinni, jafn
ágætur fiðlari sem hann er. í
blaðaviðtali mátti lesa að Sitko-
vetsky hefði oftlega leikið þennan
konsert að undanförnu. En ekki
Dmitry Sitkovetsky
fannst mér túlkun hans bera vott
um þreytu eða rútínuspila-
mennsku — þvert á móti. Hann
lék af innblásinni leikgleði og
snerpu. Og þrátt fyrir furðu rólegt
tempó í fyrsta þætti orkaði heil-
steypt túlkun hans og mergjuð
tækni ásamt ágætri samvinnu við
hljómsveitina mjög sterkt á mig.
Dmitry Sitkovetsky er vissulega í
hópi þeirra, sem guðirnir elska.
Og þá var komið að sjálfri
hljómkviðu hljómkviðanna —
fimmtu sinfóníunni — því marg-
fræga og margþvælda verki. Mikið
hefur nú verið hamast á upp-
hafsstefi fyrsta þáttar. Mikið hafa
þessar fallandi þríundir mátt þola
í gegnum árin, en standa þó alltaf
fyrir sínu. Og endalaust get ég
dáðst að því hvað Beethoven tekst
að vinna úr þessu smástefi. Já,
þeir höfðu fallegt handbragð þess-
ir karlar.
Jean-Pierre Jacquillat
Það verður hinsvegar að segjast,
að hljómsveitin hefur oft leikið
betur. Ónákvæmni í innkomum og
flaustursleg spilamennska fyrsta
þáttar var ekki sannfærandi. Að
vísu lagaðist þetta er á verkið leið.
Þannig hljómaði mikilfenglegur
Iokaþátturinn sigurstranglega.
Finnist einhverjum hér mælt af
ósanngirni, er þeim sömu bent á
að hlusta gaumgæfilega er kon-
sertinum verður útvarpað.
Rúmlega sjötíu þúsund
stöðumælasektir í fyrra
„VANDRÆÐAÁSTAND er nú í
miðborg Reykjavíkur vegna aukins
umferðarálags og fækkun bílastæða.
Menn virðast ekki taka það með í
reikninginn, að menn þurfa að
leggja bifreiðum sínum á meðan þeir
sinna erindum í miðbænum," sagði
Oskar Olason, yfirlögregluþjónn
umferðardeildar lögreglunnar í
Keykjavík í samtali við Mbl.
„Frá Ingólfsstræti og vestur að
Aðalstræti eru 7 bankar og í þeim
starfa 892 starfsmenn, fyrir utan
æðstu stjórn. Þá eru í kvosinni
skrifstofur stórra fyrirtækja, svo
ég nefni aðeins örfá: Borgarskrif-
stofurnar, Eimskip og Póstur og
sími. Þúsundir starfa hjá stórfyr-
irtækjum, stofnunum og verzlun-
um í miðbænum.
Þetta fólk tekur upp þau fáu
stæði, sem þar eru. Viðskiptavin-
irnir komast ekki að; verða því oft
að leggja ólöglega. Á síðastliðnu
ári voru gefnir út á níunda þúsund
lögreglusektir vegna ólöglegrar
stöðu bifreiða. Sjálfsagt finnst
mörgum ekki nóg að gert og að of
margir leggi ólöglega, en vanda-
málið er að vaxa okkur yfir höfuð.
Út yfir allan þjófabálk tekur þó,
þegar fjöldi stöðumælasekta er
tekinn saman. Á síðastliðnu ári
voru gefnar úr 70.610 stöðumæla-
sektir. Menn freistast til að taka
„sjensinn" og vera lengur í stæð-
inu, því opin stæði eru svo fá í
miðborginni. Er nú svo komið að
myndast hefur vítahringur; talið
er að á milli 50—60% af umferð-
inni í miðborginni, séu ökumenn í
leit að stæði. Um leið og ökumaður
sést stíga upp í bíl, stöðva menn
umsvifalaust og hyggjast komast í
stæðið. En ökumaðurinn er
„vandræðaástand í
miðborginni vegna
fækkunar bílastæða“
segir Óskar Ólafs-
son, yfirlögreglu-
þjónn
kannski bara að bíða eftir konunni
og löng biðröð myndast. Þannig
myndast oft umferðarhnútar.
Bíleigendur eru hornreka; stöð-
ugt er þrengt að þeim með fækkun
bílastæða og eins er tilhneiging að
þrengja að umferðaæðum í mið-
borginni. Bifreiðstæðum fækkar
stöðugt á meðan bifreiðaeign íbúa
höfuðborgarsvæðisins vex stöðugt.
Umferðin þyngist slöðugt.
Fríu stæðunum hefur fækkað
mjög og er nú svo komið, að til
hreinna vandræða horfir. Á
skömmum tíma hefur BSR-port-
inu verið lokað, Hafskip hefur
fært út girðinguna við athafna-
svæði sitt sem snýr út að Kalk-
ofnsvegi og þar fóru á milli 80 og
90 stæði. Við sænska frystihúsið
voru stæði sem nú eru horfin. í lok
þessa árs hverfa bílastæðin í
Grjótaþorpi og við Garðastræti.
Glasgow-portið fer undir hús-
byggingar og þar fara tugir bíla-
stæða. í þess stað hefði átt að tvö-
falda bílastæðin við Glasgow-
portið með því að byggja plan yfir
frá Garðastræti og hafa bílastæði
á tveimur hæðum en samkvæmt
skipulagi á þetta að hverfa.
Fólk er farið að mæta fyrr á
morgnana til vinnu til að finna sér
stæði. í kvosinni eru á milli tvö og
þrjúhundruð stöðumælar og innan
við þúsund frjáls stæði. Það gefur
auga leið, að þau duga hvergi, því
starfandi fólk í miðbænum skiptir
þúsundum. Það tekur upp bíla-
stæðin. Staða miðborgarinnar sem
verzlunar- og þjónustumiðstöðvar
er því í mikilli hættu. Það er ljóst
að eitthvað verður að gera ef ekki
á að ganga af miðborginni dauðri
sem verzlunarmiðstöð Reykjavík-
ur. Mér finnst að bifreiðaeigendur
eigi það inni hjá ríki og borg, að
þessum málum verði sinnt af al-
vöru og festu; að gripið verði til
raunhæfra ráðastafana, því engir
eru skattlagðir eins og bifreiðaeig-
endur.
En hvað er til ráða. Ég fyrir
mitt leyti tel rétt að stórfyrirtæki
í miðborginni sameinist um bíla-
geymsluhús fyrir starfsfólk sitt,
og raunar ekki bara starfsfólk
heldur og viðskiptavini. Nú eða
bifreiðastæði verði byggð þar sem
Háskólavöllurinn er nú og eða við
Umferðarmiðstöðina. Síðan hafi
fyrirtækin vagna í förum milli
miðborgarinnar og bílastæðanna.
Þetta er hugsanleg lausn; bráða-
birgðalausn á brýnum vanda en
aðalatriðið er, að brugðist verði
við þessu vandamáli af festu og
alvöru," sagði Óskar Ólason, yfir-
lögregluþjónn.