Morgunblaðið - 30.01.1982, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 30. JANUAR 1982
17
Sextugur í dag:
Aðalsteinn Jónsson
forstjóri á Eskifirði
Athafnamaðurinn Aðalsteinn
Jónsson á Eskifirði er sextugur i
dag. Ég kynntist honum fyrst að
marki fyrir nitján árum. A þeim
árum hefir hann ekkert breytzt.
A.m.k. ekki elzt. Og í engu að því
bezt verður séð. Hefir hann þó
skálmað áfram lífsbrautina og
farið mikinn á stundum og á kost-
um lengstum.
Á þessu blaði verður lífshlaupi
Aðalsteins ekki lýst. Til þess
þyrfti að setja saman heila bók.
Ég vil í vinsemd benda útgefend-
um á að feitt er á stykkinu hjá
Aðalsteini, ef einhver skriffinnur
skyldi hafa nennu til að rita um
íslenzkt atvinnulíf síðustu áratuga
og máttarstólpa þess, en láta hrós-
ara og rembumenn bíða um hríð.
Þótt Aðalsteinn sé ekki eldri en
af árgangi ’22 er hann þó einn af
byltingarmönnum íslenzkrar at-
vinnusögu, þegar einkaframtakið
leiddi þjóðina úr örbirgð til bjarg-
álna. Það var eigi að heldur mulið
undir hann efnalega í æsku eða á
unglingsárum. En kreppuárin
voru ekki fyrr um götur gengin, en
Aðalsteinn gerðist sporgöngumað-
ur okkar helztu einkaframtaks-
manna í framfarasókninni og
skipaði sér síðan fljótlega í fylk-
ingarbrjóst.
Á Eskifirði hefir hans starfs-
svið verið, sem alþjóð er kunnugt,
og þar má finna verkum hans stað
í einu af myndarlegri bæjarfélög-
um landsins. Saga Eskifjarðar
hefir verið skráð af rithöfundinum
Einari Braga. Þar má lesa um
hnignun Eskifjarðar á árum áður,
þegar einkaframtakinu var ekki
gert viðvært. Staðurinn rís upp af-
tur þegar einkaframtakið fær á ný
fangs á forystunni. Nú og síðar
ber Aðalsteinn Jónsson hinn efra
skjöld, þegar verk manna eru virt,
að öllum öðrum ágætum Eskfirð-
ingum ólöstuðum.
Aðalsteinn hefir af ýmsum ver-
ið nefndur hinn ríki og mun þar
átt við lönd og lausa aura. Ég
skipti mér ekkert af því. Það er
kannski mál fyrir skattheimtu-
menn og farisea, sem nú þykjast
vera að stjórna landinu. Um hitt
er ég fullfær að dæma, að Aðal-
steinn Jónsson er vellauðugur af
því sem mölur og ryð fá ei grand-
að: Drengskap og mannvináttu,
eins og þeir kostir gerast beztir
með íslendingum.
Margir þekkja gestrisni Aðal-
steins og hans góðu konu, Guð-
laugar Stefánsdóttur, þar sem þau
hafa reist skála sinn um þrjóð-
braut þvera á Eskifirði. Þar finnst
gestum strax að þeir eigi heima
enda er þeim það velkomið.
Við Greta sendum þeim hjónum
og börnum þeirra þrem hamingju-
óskir á heiðursdegi húsbóndans og
þökkum dýrmæta vináttu.
Sverrir Hermannsson
Aðalsteinn er fæddur í Eski-
fjarðarseli, nokkrum kílómetrum
frá Eskifjarðarbæ, sonur hjón-
anna Guðrúnar Þorkelsdóttur og
Jóns Kjartanssonar bónda þar.
Mjög ungur að árum missti Að-
alsteinn föður sinn og stóð móðir
hans með sex börn, elsta 14 ára og
yngsta 5 ára, en þá voru engar
tryggingar eða hjálp fyrir ungar
ekkjur til. Fluttist Guðrún með
börn sín í kaupstaðinn í smáhús.
Þá var lítið um atvinnu á Eski-
firði, eins og víða annars staðar á
landinu, á svokölluðum kreppuár-
um árið 1929, en börnin komust öll
upp með guðs og góðra manna
hjálp. Um leið og synirnir 4 höfðu
aldur til fóru þeir suður á land á
vertíðir, og dæturnar tvær í vistir.
Mér finnst í gegn um lifið að
föðurlaus börn sem áttu góða
móður, sem skildi sitt ábyrgðar-
mikla hlutverk vel, hafi orðið
mestu og bestu þjóðfélagsþegnar
okkar þjóðar.
Það má segja með sanni að Að-
alsteinn Jónsson er mikilhæfur at-
vinnurekandi og stærsti atvinnu-
rekandi á Austurlandi og er þá
mikið sagt, því Austfirðingar eiga
marga og góða atvinnurekendur
sem lifa ekki um efni fram. Aðal-
steini ofbauð atvinnuleysið á
Eskifirði og fannst það hróplegt
ranglæti að það væri náðarbrauð
að fá að vinna og þurfa alltaf suð-
ur á hverjum vetri í atvinnuleit.
Árið 1956 keyptu þeir bræður,
Kristinn og Aðalsteinn Jónssynir,
54 tonna bát um vorið þegar þeir
komu heim af velheppnaðri vertð.
Þá var teningnum kastað og bát-
urinn hlaut nafnið Jón Kjartans-
son í höfuðið á föður þeirra. Þessi
bátur var aflahæsta skipið á síld-
arvertíð sumarið 1956. Éftir þetta
happasæla sumar fara þeir bræð-
ur að kaupa stærri og stærri skip
og gera þau út frá Eskifirði og
síðan hefur aldrei þekkst þar at-
vinnuleysi, heldur of mikil vinna
væri hægt að segja með sanni. Svo
stækkar þetta smátt og smátt,
þeir eignast meiri partinn í
hraðfrystihúsinu ásamt heima-
mönnum.
Auk þess byggðu þeir bræður
síldarsöltunarstöðina Auðbjörgu,
sem oft var hæsta síldarsöltun-
arstöð á landinu, einnig settu þeir
upp smábræðslu til að bræða fisk-
úrgang.
Seinna létu þeir bræður byggja
stóra loðnubræðslu sem oftast
hefur malað gull, að sögn Aðal-
steins, en íbúum Eskifjarðar líkar
ekki lyktin af loðnubræðslunni, en
hún skapar þjóðinni mikinn gjald-
eyri.
Ef Aðalsteinn Jónsson hefði
verið fjármálaráðherra landsins
síðastliðin 30—40 ár, þá hefði
þjóðin átt digra sjóði því að hann
hefur meðfætt fjármálavit. Aðal-
steinn hefði verið ömurlegur heil-
brigðisráðherra, því þá hefði
megnið af þjóðinni þjáðst af súr-
efnisskorti.
Eins og áður segir er Aðalsteinn
mikill athafnamaður og heppinn
með allt sem hann tekur sér fyrir
hendur. Ég veit ekki betur en allt
sé á föstum grunni í hans atvinnu-
rekstri. Aðalsteinn er fljótur að
ákveða að kaupa hvern togarann á
fætur öðrum og fjórða skipið er
hann að kaupa núna, Helgu Guð-
mundsdóttur, sem er loðnuskip.
Einnig er Aðalsteinn heppinn í
einkalífi sínu. Hinn 26. júní 1948,
giftist hann Guðlaugu Stefáns-
dóttur, mikilhæfri og góðri konu
frá Ólafsfirði, sem hefur búið
manni sinum hlýlegt og fallegt
heimili, en gestakoma er mikil hjá
þeim hjónum, bæði innlendir og
erlendir gestir. Guðlaug hefur oft
sagt mér, að sér þætti gott ef hún
fengi að vita af því með eins til
tveggja tíma fyrirvara að hafa
mat til handa gestum sem Aðal-
steinn býður í mat, en oft er að
það koma gestir og fólk i kaffi
fyrirvaralaust. Frú Guðlaug og
Aðalsteinn eiga þrjú börn, Eiríku
Elvu, fædda 11.03. 1948, Björk,
fædda 27.05. 1952, gift Þorsteini
Kristjánssyni, Kristinn fæddur
23.06. 1956, giftur Öldu Vern-
harðsdóttur og eru barnabörnin
fjögur.
Aðalsteinn er mikill spilamaður
og spilar stundum 60—80 tíma á
viku, sérstaklega þegar hann er að
drífa í miklum framkvæmdum og
bíður eftir að fá svar frá ráðandi
mönnum í Reykjavík, sem honum
finnst oft seinir að svara sér. Að-
alsteinn Jónsson er fólki sínu góð-
ur húsbóndi og hefur oft verið
heppinn með fólk. Ég tel að Aðal-
steinn hafi verið heppnastur með
að fá Magnús Bjarnason fulltrúa
sinn, því Magnús er mikilhæfur
maður og sá mikli mannfjöldi sem
vinnur hjá fyrirtækjum Aðal-
steins á Eskifirði, virðir og eiskar
Magnús og treystir honum vel, því
Magnús er orðheldinn og hlynntur
verkafólkinu og hefur unnið sér
traust þess.
Ég óska Aðalsteini Jónssyni
allra heilla á þessum merku tíma-
mótum í lífi hans og mín ósk er að
næsta stórátak Aðalsteins verði
að setja hreinsitæki við loðnu-
bræðsluna til að Eskfirðingar geti
andað að sér góðu og heilnæmu
lofti.
Heill og heiður fylgi ykkur
hjónum og niðjum ykkar í nútíð og
framtíð. Við hjónin þökkum ykkur
ógleymanlegar samverustundir
síðastliðin 19 ár.
Regína Thorarensen
Nýr
skyndi-
bitastaður
Matreiðslu-
meistari:
Birgir
Viöar
Halldórsson
Fiskborgari
og franskar
á kynningarveröi
í dag og á morgun
Aðeins kr. 24
Skyndibitastaður
Hagamel 67,
sími 26070
Matseðill
Góðborgari
Góðborgari með osti
Góðborgari með osti og skinku
Roast Beef borgari
Fiskborgari
Western kjúklingur
Franskar kartöflur
Hrásalat
Cocktailsósa
Remúlaðisósa
Drykkir
Coca Cola
Fanta
Sprite
Fresca
Tab
Tuborg
Pantanir i
síma 26070
‘Tfrckkió
Hóiva rciiaóiv
iþl Ji.9ln.lEoh .nití.n eai
-teg fistöi’i’-'ii-sunl *i-irJ inai u>