Morgunblaðið - 30.01.1982, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 30. JANÚAR 1982
37
VELVAKANDI
SVARAR í SÍMA
10100 KL. 10—12
FRÁ MANUDEGI
TIL FÖSTUDAGS
„Sat ég undir
fiskahlaða“
vil benda á að konur hér í Keflavík
hafa fengið atvinnuleysisbætur
þrátt fyrir háar tekjur maka. Þá
hafa öryrkjar, sem unnið hafa úti
um tíma, fengið þennan styrk ef
þeir hætta að vinna, einnig þrátt
fyrir háar tekjur maka. En ef um
húsmóður er að ræða þykir hins
vegar ekki ástæða til að greiða ör-
orkustyrkinn — það er eins og lit-
ið sé á húsmóðurstarfið sem
eitthvað óæðra starf en öll önnur.
Er ekki kominn tími til að endur-
skoða þennan hugsunarhátt?"
Þessir hringdu . . .
Brunarústirnar
við Lækjargötu
„Þröstur" hringdi og spurði hve
lengi vegfarendur sem ættu leið
um Lækjargötu ættu að horfa á
brunarústirnar á Bernhöftstorf-
unni. Fannst honum að það hefði
dregist full lengi að ráða bót þar á.
Aldraðir ættu að
hafa frían síma
Þá vék „Þröstur" að málefnum
aldraðra: „Okkur dettur æði
margt í hug,“ sagði hann. „Þetta
er ár gamla fólksins — og nú á ári
gamla fólksins dettur okkur fyrst í
hug, að allir sem komnir eru á elli-
laun ættu að fá frían síma, hvort
þeir þeir hafa hann fyrir eða ekki.
Þér unga fólkið talið um að ykkur
beri að gera vel við gamla fólkið —
en minna er um efndir. Þess vegna
setjum við nú fram kröfur um frí-
an síma fyrir alla sem komnir eru
á ellilífeyri. Þeirri kröfu verður
fylgt eftir.“
Mjög margir höfðu samband við
Velvakanda vegna þulunnar sem Lóa
Benjamínsson í Alberta, Kanada,
spurðist fyrir um. Var Velvakanda
bent á að þulan væri til prentuð í
bókinni „Fagrar heyrði ég raddirn-
ar“ sem Einar Ólafur Sveinsson tók
saman og kom út í Reykjavík árið
1942. Þar er þulan svona:
Sat ég undir fiskahlada
fiiður míns og rnóður,
átti ég aó gæta
bús og barna
svíns og sauða.
IVlenn komu að mér,
ráku staf í hnakka mér,
geróu mér svo mikinn skaÓa,
lögóu eld í bónda hlaóa.
Illaóinn tók aó brenna
ég tók aó renna
upp á sand
upp á land
upp á biskupsland.
Iliskup átti gott bú,
K*f mér bæói uxa og kú.
llxinn tók aó vaxa,
kýrin tók aó mjólka
og fyllti alla hólka;
Sankti María gaf mér sauó,
síóan lá hún steindauó;
annan ^af mér Freyja,
hún kunni ekki aó deyja.
Séra Kolbeinn Þorleifsson haföi
samband við Velvakanda út af þul-
unni og sagði að hún hefði fyrst ver-
ið skrifuð upp af Jóni Eggertssyni á
seinni hluta 17. aldar og væri upp-
skriftin varðveitt í Stokkhólmi.
„Upphafsorð þessarar þulu: „Sat ég
undir fiskahlaða" voru notuð sem
upphafsorð að íslendingabrag, er
var íslandssaga gerð fyrir latínu-
skóla 1735, en höfundur hennar var
Jón Þorkelsson (Thorkilíus) Skál-
holtsrektor,“ sagði Kolbeinn. „Þessi
íslandssaga var skrifuð á latínu, í
latneskum ljóðum, til þess að latínu-
skólanemar gætu lært þetta á latínu,
sem annað.
Þulan var mjög vinsæl á sínum
tíma og var prentuð í stafrófskveri á
árunum fyrir 1920, og veit ég til þess
að margir lærðu hana einmitt þar.“
Þá benti Kolbeinn Velvakanda á
að lengstu útgáfuna af þulunni væri
að finna i bókinni „Raula ég við
rokkinn minn“, sem gefin var út í
Reykjavík 1945 af Ófeigi J. Ofeigs-
syni. Þar er þulan þannig:
Sat ég undir fiskahlaóa (oóur míns.
Átti ég aÓ gæta bús og barna,
svíns og sauóa.
Monn komu aó mér,
ráku staf í hnakka mér,
geróu mér svo mikinn skaÓa,
lögðu «*ld í bóndans hlaóa.
IllaÓinn tók aÓ brenna,
ég tók aÓ renna
allt undir lönd,
allt undir biskupslönd.
Iliskup átti valió bú,
hann gaf mér bæói uxa og kú.
(Ixinn tók aÓ vaxa,
kýrin aó mjólka.
Sankti María gaf mér sauó,
sá varó mér aó miklum auó.
Annan gaf mér Freyja,
hann kunni ekki aó deyja.
(>ot( þótti mér út aó líta
úr skinninu hvíta
og skikkjunni grænni.
Konan mín í kofanum
býóur mér til stofunnar.
Kkki vil ég í stofu gá,
heldur upp á hólinn
aó hitta konu og bónda.
Kona og bóndi gengu til brunns,
vöguóu og kjöguÓu
og létu „llettuna*4 og „Smettuna**
og litlu Dimmadó ganga á undan sér.
Nú er dauóur Kgill og Kegill í skógi.
Ilorfi ég upp til hæóanna
og sá þar tólf hesta renna.
Tók ég þann blakka,
reió o*n í slakka.
Kom ég þar aó kveldi
er kerling sat aó eldi.
Ilún tók mína pyngju
og hugói mig aÓ stinga.
I»á tók ég lurkinn minh langa
og lagói undir kerlingarvanga,
og mælli svo um,
aó aldrei skyldi hún gott oró heyra
í sitt bansetta krókótta kerlingareyra.
„Það eru jafnan til mörg afbrigði
af þulum og eru þau sérstaklega
mörg af þessari, hún er mjög gömul
og hefur verið mjög vinsæl," sagði
Kolbeinn. „Menn hafa gjarnan bætt
inn í þulurnar því sem þeim þótti vel
fara, ef þeir hafa ekki munað í
augnablikinu hvað átti að vera.
„Hettan“ og „Smettan" sem talað er
um í þulunni er annað hvort dýr eða
börn, líklegast börn sem heita þess-
um nöfnum. Eins er Dimmadó lík-
legast telpunafn, umbreytt úr Dilli-
dó,“ sagði Kolbeinn.
„Hvert skyldi hugur leita, ef ekki til hnattskara himnanna, til að finna þær
framlífsstöðvar, sem öllum eru fyrirbúnar að lokinni jarðvist. Myndin sýnir
skínandi fagra stjörnuþyrpingu í stjörnumerkinu Kentárnum." IA
gangur lífsins er æ meiri þroski og
fullkomnun, að líkjast æ meir
hinni æðstu veru, verða að lokum
sjálf hin æðsta vera. Orð Jesú:
„Verið fullkomnir eins og faðir yð-
ar á himnum er fullkominn,"
benda ótvírætt til hins mikla
takmarks, sem hverjum manni er
ætlað að ná í einhverri framtið.
Allir eiga fyrir höndum að verða
þátttakendur í því hlutverki hinna
lengra komnu, að eyða verðímeg-
und hins illa í gjörvöllum alheimi,
svo skapaður verði hinn alfull-
komni heimur.
Stór hluti mannkyns okkar býr
við hinar mestu hörmungar.
Hungur hrjáir milljónir manna, og
þjóðir heyja styrjaldir sín á milli.
Hörmuleg hryðjuverk eru daglega
unnin á saklausu fólki, viða um
heim. Ofbeldi virðist fara vaxandi
með hverju árinu sem líður. Jafn-
vel hér á Islandi er glæpastarfsemi
farin að gera vart við sig. Það er
eins og skuggar vítis breiði sig um
jörðina.
Tal um tilvist vítis er ekkert
hégómamál. Víst mun vítisástand
vera ríkjandi á mörgum hnöttum í
alheimi, og mun þar einkum vera
um framlífshnetti að ræða. Þang-
að munu safnast illmenni, er þau
yfirgefa frumlíf sitt. Á það við,
bæði um okkar jörð og aðrar
hliðstæður, þar sem ekki er komið
á framfaraleið, þar sem þjáning og
dauði er ríkjandi, eins og við
þekkjum hér.
Eitt má telja alveg víst. Hver
einstaklingur, sem þegar hefur
hafið líf sitt á þessari jörð okkar, á
fyrir höndum óendanlega lífs-
braut, þótt héðan sé horfið. Aðrar
lífstöðvar taka við.
Áríðandi er, að þessu byrjunar-
lífi sé þannig varið, að farsæl
framtíð geti beðið allra að loknu
lífi hér, en þurfi ekki í framlífi að
taka á sig afleiðingar illrar
breytni, með því að lenda í ólýsan-
lega illum stöðum í byrjun fram-
lífs. Sá, sem lendir í slíkum ógöng-
um mun að vísu eiga þess kost síð-
ar, að snúa við til réttrar áttar, en
sú leið hlýtur ávallt að verða tor-
farin.
Oendanleg ást hinnar æðstu
veru nær áreiðanlega út yfir gröf
og dauða hvers jarðarbúa. Hin
guðlega viðleitni þrengir sér til
allra, hvort heldur í frumlífi eða
framlífi. Allir hljóta því að eiga
fyrir höndum farsælt líf í ein-
hverri framtíð.
En forðast skyldu allir að brjóta
lögmál tilverunnar og allífsins.
„Það sem oss vanhagar mest um
hér á jörðu, er samband við full-
komnari lífstöðvar annars staðar í
heimi.“ (H.P.)
„Tilgangur alheimsins er hin
fullkomna samstilling við hinn
æðsta mátt.“ (H.P.)
Ingvar Ágnarsson.
FUJIKA
V
STEINOLIU
OFNAR
AFAR HAGST7ETT VERÐ
Skeljungsbúðin
Suöurlandsbraut 4
sm 38125
Heidsölubirgðr: Skejjungur hf.
Smávörudeild - Siöumúla 33
Háþrýstidælur, mótorar,
ventlar og stjórntæki í
vökvakerfi til sjós og
lands.
Einkaumboð á íslandi.
Atlas hf
ARMÚLA 7 SÍMI 26755
EINHELL loftpressureru
fáanlegar i fjölmörgum
stærðum
Algengustu gerðireru nú fyrirliggjandi
Heildsólubirgöir: Skeljungurhf Skeljungsbúðin <
Smávorudeild Siðumúla33 Suðurtandsbraut 4
Simi 81722 srri 38125
Hér er nokkuö fyrir þá sem vilja ganga aö sínu dag-
lega brauöi á vísum staö. Þessi vandaöi brauökassi
er framleiddur úr massívum viöi og sómir sér vel hvar
sem er í eldhúsinu.
Opiö í dag 10—12.
Verslunin opin kl.
12—18 mánudag.
Póstsendum
samdægurs.
Sími 45300.
wrv rTnvr.jr.i
fiir#iv -iiim
^D..n
Auðbrekku 44-46 Kópavogi. Sími 45300
Augnayndi eldhússins