Morgunblaðið - 01.08.1986, Blaðsíða 42

42
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 1. ÁGÚST 1986
Fjölþjóðlegum landmælingaleiðangri lokið hér á landi:
Háþróaðri tækni beitt
en áður hefur þe
GERVmNATTA-landmælingaleiðangur ferðaðist um landið
frá 12. til 24. júlí, og mældi fjarlægðir milli 48 mælingar-
staða, með aðstoð gervitungla og mælistöðva í Bandaríkjun-
um, Alaska og Svíþjóð.
Alls voru mældar 260 fjarlægð-
ir hér á landi, á milli mælingar-
staðanna 48, samtals 15.000 km.
Sex hópar vísindamanna, af ýmsu
þjóðemi, unnu að verkinu. Ferðuð-
ust Qórir um á jeppum með
móttökutæki sem tóku við merkj-
um frá GPS-gervihnöttum, sem
er staðsetningarkerfí á vegum
bandaríska hersins, einn hópur fór
með móttökutæki milli nokkurra
staða, s.s. Vestmannaeyja og
Grímseyjar, á flugvélum, og var
fyrir vikið kallaður „the Jet Set“,
og loks var einn hópur með aðal-
stöðvar hjá Orkustofnun, og
frumvann úr gögnunum. Var alltaf
einhver á vakt þar allan sólar-
hringinn.
Þetta er einn merkasti leiðang-
urinn á þessu sviði í heiminum í
ár. Rannsóknirnar hér á landi
kosta um 15 milljónir króna og
útbúnaðurinn er metinn á 125
milljónir. Fjöldi aðila, frá íslandi,
Bandaríkjunum, Bretlandi, og
Suðurálfu, leggur fram fé, tæki
og menn til leiðangursins.
Jarðfræðingar, jarðeðlisfræð-
ingar, landmælingamenn og
verkfræðingar tóku þátt í verkefn-
inu, sem fólst í nákvæmari
landmælingum en áður þekktist,
með „tækni sem menn gátu aðeins
látið sig dreyma um til skams
tíma“ eins og einn þátttakandinn
komst að orði. Einkum eru það
hræringar tengdar landreki sem
mælast vel á þennan hátt, en mik-
il hreyfíng hefur verið á Norður-
landi vegna Kröfluelda.
Gífurlegt magn gagna sem afl-
að var í sumar verður sent til
Sviss og Bandaríkjanna í vinnslu,
og að sögn Rogers Bilham, annars
verkefnisstjórans, má búast við
niðurstöðum að ári. Allt í allt taka
Tveir leiðangursmanna með eitt af átta móttökutækjum, sem voru
notuð til mjög nákvæmra staðarákvarðana, af fjölþjóðlega land-
mælingaleiðangrinum. Þessi tæki eru bæði háþróuð og rándýr, enda
er verið að nota þau í fyrsta sinn til svona viðamikils verkefnis.
Texas Instruments, framleiðandi tækjanna, lagði nokkur fram, ásamt
mönnum, vegna þess auglýsingagildis sem notkun þeirra hér hefur
í framtíðinni.
gögnin frá íslandi 37 milljón
„bæta“ rými í tölvutæku formi,
og erlend gögn annað eins.
Til að fá nógu nákvæma mæl-
ingu þurfti ekki aðeins að staðsetja
móttökutækin ájörðu niðri, heldur
þurfti líka að staðsetja gervitungl-
in í geimnum með nákvæmni upp
á 2 sm, en þau eru um 2 metrar
í þvermál og „vagga“ alltaf dálít-
ið. Því verður að reikna þyngdar-
púnkt þeirra til að fá nógu
nákvæma staðsetningu.
„Mælingarnar gengu betur en
maður þorði að vona,“ sagði Gilli-
an R. Foulger verkefnisstjóri.
„Áætluninn var ströng, fólkið
þurfti að keyra mjög stíft til að
geta alltaf verið á réttum stað til
að mæla á réttum tíma. Því átti
ég ekki von á að ná nema 50%
mælinganna, en við höfum náð
um 95% mælinganna.
Stundum var það strembið. Eitt
sinn bilaði bíll í Hrútafírði og við
höfðum 12 tíma til að koma honum
af stað aftur. Ég fór í búð og
keypti varahlut sem var ekið með
norður. Þar ræstum við út viðgerð-
armann á Borðeyri sem gerði við
bílinn fyrir okkur og með því að
aka linnulaust náðist í tæka tíð
norður á Melrakkasléttu þar sem
næsti mælingarstaður var. Þar
sem þetta var svona mikil áreynsla
á fólkið, reyndum við að velja þá
saman sem best myndi lynda. Það
tókst ótrúlega vel og allt stóð fólk-
ið sig með mestu prýði."
Alvarlegasti vandinn sem kom
upp var þegar bandarísk tollyfír-
völd stöðvuðu móttökutækin í New
York, þar sem þeir héldu að þetta
væri herbúnaður, þar sem gervi-
Vörutegundir Nafn á búö: Vöruhús KÁ Nafnábúö: Höfn Nafn á búö: Hornið Nafnábúð: KÁ. Hverag. Nafn á búð: Olís Hvg. Nafnábúð: KÁ. Þori. Nafn á búð: ÓS. Þorl. Nafn á búð: Hildur Þorl. Hæsta verð Lægsta verð Mism.%
Lambalifur 1 kg 166,90 154,10 — 165,00 164,90 168,00 — 155,00 166,90 154,10 8,31
Ýsuflök, ný 1 kg 160,00 155,00 — 160,00 — — — 149,00 160,00 149,00 7,38
Laukur 1 kg 79,00 60,45 68,70 79,00 79,50 79,00 — 54,00 79,50 54,00 47,22
River rice hrísgrj. 454 g 31,25 32,90 — 33,10 33,00 33,10 — 37,55 37,55 31,25 20,15
Paxorasp 142g 35,70 35,90 38,80 39,40 39,70 35,00 39,00 40,00 40,00 35,00 14,29
Libby’s tómatsósa 340 g — 41,90 45,15 — 45,50 44,75 44,00 44,50 45,50 41,90 8,59
Sanitas tómatsósa 360 g 36,25 — 38,60 — 38,90 39,00 — — 39,00 36,25 7,59
K. Jónsson sardínur 106 g 36,75 36,40 36,40 36,75 36,70 36,75 51,00 36,95 51,00 36,40 40,11
Orasardínur106g 38,60 38,20 — 35,65 38,30 38,60 — 38,80 38,80 35,65 8,84
Nesquick kókómalt 400 g 103,15 102,00 102,00 — 104,00 — — 107,50 107,50 102,00 5,39
Gosi 'U I 11,60 11,10 13,00 12,00 13,00 12,30 — 11,90 13,00 11,10 17,12
HiCi'AI 13,35 11,00 13,00 13,50 14,00 13,40 14,00 13,50 14,00 11,00 27,27
Svali'A I 13,40 13,00 13,00 13,50 14,00 13,40 14,00 14,00 14,00 13,00 7,69
C-11 þvottaduft 650 g 60,30 59,70 — 62,50 63,60 46,00 — — 63,60 46,00 38,26
íva þvottaduft 550 g 58,75 61,00 61,20 60,90 62,40 62,35 — — 62,40 58,75 6,21
Vex þvottaduft 700 g 69,60 73,00 — 72,15 73,00 73,85 — 74,25 74,25 69,60 6,68
Hreinol uppþv.lögur 530 ml 43,10 43,10 42,70 43,10 43,30 — — 41,00 43,30 41,00 5,61
Vex uppþv.lögur 330 ml 37,25 39,00 — — 36,00 — — — 39,00 36,00 8,33
Þvol uppþv.lögur 505 g — 48,80 48,30 48,10 48,90 49,25 — — 49,25 48,10 2,39
Verðkönnun í matvöruverslunum á Suðurlandi
Alþýðusamband íslands,
Bandalag starfsmanna
rikis og bæja og Neytenda-
samtökin gangast um
þessar mundir fyrir um-
fangsmikilli könnun á
vöruverði undir kjörorð-
inu: „Þín verðgæsla“.
Tilgangurinn er að hvetja
launafólk til virkrar þátt-
töku í verðlagseftirliti.
9 Nýlega var gerð verðkönnun í
nokkrum verslunum á Selfossi, í
Hveragerði og í Þorlákshöfn. Með-
fylgjandi eru niðurstöður þeirrar
könnunar. Á næstunni stendur til
að gera hliðstæðar verðkannanir
víðar um landið.
Vörutegundir Nafn á búð: Vöruhús KÁ Nafn á búð: Höfn hf. Nafn á búð: Hornið Nafn á búð: KÁ. Hverag. Nafn á búð: Olís Hvg. Nafn á búð: KÁ.Þorl. Nafn á búð: Hildur Þorl. Hæsta verð Lægsta verð Mism. %
Kjúklingar 1 kg 285,00 299,00 — 285,00 310,00 285,00 345,00 345,00 285,00 21,05
Vínarpylsur 1 kg 295,00 295,00 295,00 295,00 295,00 295,00 295,00 295,00 295,00 0,00
Egg 1 kg 148,00 135,00 161,00 145,00 148,00 138,00 125,00 161,00 125,00 28,8
Fransmann franskar 700 g 101,15 100,00 — 102,00 105,00 101,15 — 105,00 100,00 5,00
Þykkvab.franskar 700 g 97,90 100,00 108,00 100,00 110,00 97,55 110,00 110,00 97,55 12,76
Hvítkál 1 kg 45,00 39,20 39,00 39,00 43,50 45,00 45,40 45,40 39,00 16,40
Tómatar 1 kg 120,00 153,60 120,00 110,00 135,00 120,00 155,00 155,00 110,00 40,91
Alpa 400 g 64,05 65,20 65,40 64,80 66,00 69,60 71,50 71,50 64,05 11,63
Akrablóml 400 g — 68,30 70,30 — 72,00 — — 72,00 68,30 5,40
Robin Hood hveiti 5 Ibs 100,25 — — 86,65 — 89,45 — 100,25 86,65 15,70
Pillsbury hveiti 5 Ibs 83,30 82,60 — 83,40 83,20 — 83,80 83,80 82,60 1,45
Juvel hveiti 2 kg 43,90 49,90 54,90 53,20 55,30 53,15 51,50 55,30 43,90 25,97
Dansukker strásykur 2 kg 44,75 46,50 48,30 47,50 46,60 47,75 49,15 49,15 44,75 9,83
Kellog's cornflakes 375 g 110,40 — 117,90 118,55 118,50 118,95 113,00 118,95 110,40 7,75
K. Jónsson gr. baunir’A dós — 31,60 — — 30,00 34,45 34,60 34,60 30,00 15,33
Ora gr. baunir 'h dós 27,50 34,20 36,85 35,60 36,80 37,20 36,40 37,20 27,50 35,27
Tab innihald 30 cl 20.00 20,00 21,00 20,00 20,00 20,00 20,00 21,00 20,00 5,00
Egils pilsner 30,00 30,00 32,00 30,00 30,00 30,00 30,00 32,00 30,00 6,67
MS ís 11tr 98,40 98,40 — 98,00 98,00 98,40 98,40 98,40 98,00 0,40
1