Morgunblaðið - 01.08.1986, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 1. ÁGÚST 1986
17
• •
Ollum er hollt að
hlusta á aðra líka
Athugasemd við ummæli forsætisráðherra
eftir Halldór Blöndal
Mig rak í rogastans þegar ég sá
hér í Morgunblaðinu haft eftir for-
sætisráðherra í fyrirsögn: „And-
staða stjómenda Búnaðarbankans
skiptir ekki máli." Mín fyrstu við-
brögð voru þau að halda að blaða-
maðurinn hefði tekið úr samhengi,
en því miður hafði fyrirsögnin við
rök að styðjast í ummælum forsæt-
isráðherra.
Hann lýsir í biaðinu þeirri skoðun
sinni, að ríkissjóður eigi ekki að
„endurreisa" fjárhag Útvegsbank-
ans, — „heldur verði að koma til
aðrar eignir ríkisins eins og Búnað-
arbankinn til þess að endurreisa
Útvegsbankann."
Þá er hann spurður hvort and-
staða stjórnenda Búnaðarbankans
við samruna við Útvegsbankann
gæti haft áhrif á ákvörðun stjóm-
valda í þessum efnum. Hann svarar:
„Mér er kunnugt um að ýmsir Bún-
aðarbankamenn í báðum flokkum
(sie) em mjög andsnúnir þessu, en
þetta er eign ríkisins, þannig að
andstaða þeirra skiptir í sjálfu sér
engu máli. Vitanlega eigum við að
gera það sem við teljum skynsam-
legt.“
Svo mörg vom þau orð. Við þau
hef ég þetta að athuga:
1. Orðin „í báðum flokkum" em
óskiljanleg í þessu samhengi
nema átt sé við bankaráðsmenn
Sjálfstæðisflokks og Framsókn-
arflokks, sem allir em þingmenn
og hafa stutt Steingrím Her-
mannsson í stöðu forsætisráð-
herra. Hann segir, að andstaða
okkar þremenninganna skipti í
sjálfu sér ekki máli og talar nið-
ur til okkar, enda sé hans valdið,
mátturinn og dýrðin. hann gáir
ekki að hinu, að upphafning
hans varir ekki hóti lengur en
okkur þingmönnum stjómar-
flokkanna sýnist að hafa það
svo. Og mér leyfist kannski að
bæta við: Og þegar þangað kem-
ur skiptir mig andstaða hans í
sjálfu sér engu máli.
2. Mér hafa ekki verið kynnt þau
gögn, sem Steingrímur Her-
mannsson byggir á, þegar hann
lætur á sér skilja, að eigið fé
Búnaðarbankans dugi „til þess
að endurreisa Útvegsbankann"
enda þurfi frekari stuðningur af
ríkisins hálfu ekki til að koma
eins og ég skil hans orð.
I áliti bankamálanefndar, jan-
úar 1973, er rækilega fjallað um
hugsanlegan samruna Búnaðar-
banka og Útvegsbanka, sem
kallaður er Sameiginlegi bank-
inn til hægðarauka. Nefndin
telur að slíkur sammni myndi
„ekki ná þeim tilgangi sínum að
skapa hagkvæmt ríkisbanka-
kerfi, nema gerðar yrðu sérstak-
ar ráðstafanir til að styrkja
eiginfjárstöðu og lausafjárstöðu
Sameinaða bankans. Telur
nefndin að nauðsynlegt yrði að
auka eigið fé bankans um allt
að 500 milljónir króna með fram-
lagi úr ríkissjóði,“ en lausafjár-
stöðuna þyrfti að bæta um
a.m.k. 200 milljónir króna til
viðbótar, sem var talið lágmark
þess að skapa Sameinaða bank-
anum þolanlega lausaQ'árstöðu.
Eftir þessar ráðstafanir yrði eig-
inijárstaða Sameinaða bankans
orðin jafngóð eiginfjárstöðu
Landsbankans, sem var talið
nauðsynlegt til að tryggja hon-
um „eðlilega vaxtarmöguleika
og sem jafnasta samkeppnis-
stöðu við Landsbankann."
Hafi þessi vamaðarorð átt við
rök að styðjast fyrir 13 ámm
eiga þau ekki síður við nú og
raunar miklu fremur.
í bankamálanefndinni áttu
sæti bankastjórarnir Jóhannes
Nordal, formaður, Ármann Jak-
obsson, Björgvin Vilmundarson,
Guðmundur Hjartarson, Jóhann-
es Elíasson og Magnús Jónsson.
3. Bankamálanefndin gerði að um-
talsefni hin ýmsu vandamál, sem
fylgdu jafn viðamikilli breytingu
á skipulagi bankamála og sam-
einingu Búnaðarbanka og
Útvegsbanka. Hún vakti sér-
staka athygli á þeim vanda, sem
fylgja myndi yfírtöku Sameinaða
bankans á starfsfólki frá bönk-
unum tveimur. Hún vakti athygli
á, að hún hefði ekki haft aðstöðu
til að kanna viðhorf þeirra við-
skiptaaðila, sem bönkum þessum
væri ætlað að þjóna, enda lægi
ekkert fyrir um, að viðskipta-
mennirnir, ekki síst innleggjend-
ur, myndu fylgja með í
kaupunum. Og loks lá hinn
rekstrarlegi ávinningur samein-
ingarinnar ekki fyrir. í því
sambandi vek ég athygli á, að
rekstur Búnaðarbankans hefur
gengið vel og sýnist hann vera
hagkvæm rekstrarleg eining.
Auðvitað eru þessir erfiðleikar
á sameiningu tveggja eða fleiri
banka, ríkisbanka eða einka-
banka, yfírstíganlegir, en verða
að metast í því ljósi, að kostir
sameiningarinnar séu eftirsókn-
arverðir. Fram hjá því verður
ekki gengið að bankakerfíð í
heild er veikt og endurspeglar
erfiðleika svo fámennrar þjóðar,
sem við íslendingar erum, við
Halldór Blöndal
„Hann segir, að and-
staða okkar þremenn-
inganna skipti í sjáifu
sér ekki máli og talar
niður til okkar, enda sé
hans valdið, mátturinn
og dýrðin. Hann gáir
ekki að hinu, að upp-
hafning hans varir ekki
hóti lengur en okkur
þingmönnum stjórnar-
flokkanna sýnist að
hafa það svo. Og mér
leyfist kannski að bæta
við: Og þegar þangað
kemur skiptir mig and-
staða hans í sjálfu sér
engu máli.“
að byggja upp efnahagslegt
sjálfstæði og viðhalda því.
Þyngsta áfallið, sem við höfum
orðið fyrir, er vafalaust verð-
bólgan. Peningaleg eign bank-
anna rýmaði auðvitað að sama
skapi og spariféð.
4. Búnaðarbankinn og Útvegs-
bankinn eru eign ríkissjóðs, —
það vitum við báðir, við
Steingrímur Hermannsson. Við
vitum líka, að það er á valdi
Alþingis en ekki ríkisstjórnar að
láta þá lifa eða deyja og um það
höfum við báðir tillögurétt og
eitt atkvæði hvor á Alþingi.
Þessi staðreynd réttlætir ekki
ummæli af því tagi, að andstaða
stjómenda ríkisbanka „skipti í
sjálfu sér engu máli.“ Þvert á
móti kallar slík andstaða á, að
alþingismenn og þá að sjálf-
sögðu forsætisráðherra einnig,
kynni sér, hvernig andstaðan sé
vaxin og á hvaða rökum hún
byggir.
5. Eg hef ekki fengið í hendur nein
gögn, sem ég get byggt á varð-
andi stöðu Útvegsbankans,
sameiningu banka eða hugsan-
lega uppstokkun bankakerfísins
að öðru leyti eins og t.a.m. um
það, hvort nauðsynlegt sé að
endurskoða og gera nútímaleg
gildandi lagaákvæði um innláns-
deildir kaupfélaganna, en
bankamálanefndin taldi bestu
leiðina til lausnar á vanda þeirra
að þeim yrði breytt í sparisjóði.
Steingrími Hermannssyni getur
því ekki verið kunnugt um, að
ég sé „mjög andsnúinn" einu né
neinu í því sambandi. Þó liggur
fyrir, að ég er þess mjög fys-
andi, að kannaðar verði til hlítar
allar þær leiðir, sem færar þykja,
svo að draumurinn um sterkan
einkabanka verði að veruleika.
Að lokum þetta: Um skoðanir
Steingríms Hermannssonar get
ég ekki sagt eins og hann virð-
ist reiðubúinn að segja um
mínar, að þær skipti í sjálfu sér
engu máli. Bankamálin eru ekki
þannig vaxin, að ég geti rétt-
lætt það fyrir sjálfum mér að
fjalla um þau í hálfkæringi. En
einmitt vegna þess fannst mér,
að ég þyrfti að svara hálfkær-
ingi forsætisráðherra þegar
hann fór í Morgunblaðið og kast-
aði daus og ás.
Höfundur er alþingismnður fyrir
Sjáifstæðisflokk í Norðuriandskjör-
dæmi eystra ogá sæti í bankaráði
Búnaðarbankans.
Verðkönmin á filmum
og framköllun
Neytendafélag Reykjavíkur
og nágrennis, ASÍ og BSRB
hafa gert verðkönnun á ljós-
myndafilmum, framköllun og
kópíeringu. Könnunin var gerð
23. og 24. júií og náði til 11
verslana á höfuðborgarsvæð-
inu. í könnuninni kemur m.a.
fram að endanlegur kostnaður
við eina 36 mynda filmu er að
meðaltali kr. 1139 og mun það
vera nokkuð mikið í saman-
burði við kostnað erlendis.
í könnuninni eru fjórar tegundir
af 35mm litfilmum til kópíeringar
á pappír. í öllum tilfellum nema
einu miðast kópíeringin við
pappírsstærðina 9x13cm, fyrir-
tækið Framköllun á stundinni er
með pappírsstærðina 10x15 fyrir
35mm filmur.
Sum fyrirtæki voru með sérstök
afsláttarkjör fyrir viðskiptavini
sína. Hjá Ljósmyndavörum var t.d.
hægt að fá tvær Fuji-filmur, 24
mynda, 100 ASA, saman í pakka
á kr. 481. Amatörverslunin veitir
þeim sem þar kaupa filmur 10%
afslátt af framköllun og kópíeringu
og hjá Framköllun á stundinni er
veittur 10% afsláttur ef verslað er
fyrir 3.000 kr. eða meira. Hjá
þremur fyrirtækjum fylgir plastal-
búm með myndunum; það var hjá
Amatörversluninni, Express-lit-
myndum og Ljósmyndaþjón-
ustunni.
Fyrir þá sem hyggja á utan-
landsferðir má geta þess að í
Fríhöfninni á Keflavkurflugvelli
kostar 36 mynda, 100 ASA filma
5 $ eða 204 kr. og munar það
tæpum 99% miðað við meðalverð
í Reykjavík.
Verðmunur milli tegunda, miðaö við lægsta verð á hverrri tegund: Kr: %:
135/24 mynda 100 ASA 3 M (235) KODAK (294) 59 25,1
135/36 " 100 ASA KONICA (290) KODAK (385) 95 32,8
135/24 " 400 ASA KONICA (294) KODAK (365) 71 24,1
135/36 " 400 ASA FUJI (382) KODAK (495) 113 29,6
10.VERDKÖNNUN © 1NROH Amatörverslunin Laugavegi 82,R. Express-litmyndir Suðurlandsbraut 2,R. •H -D *o fti •H U tn -p >3 U) x: fö ‘O ■P c ‘O fú tn cn Fókus Lækjargötu 6b,R. Framköllun á stundinni Austurstræti 22,R. Gevafoto Austurstræti 6,R. Hans Petersen Bankastræti 4,R. Ljósmyndavörur Skipholti 31,R. G cd 4J • U) & c - G 00 *0 r- -f—l rH Xh fO -H T5 Cú C <D >• > E rö cn cn SD 3 *n fd Myndahúsió Dalshrauni l3,Hafnarf. d f- •H -P U -P U) u d •H 4-> 1 U) ‘>1 c < Munur á lægsta Kr: hæsta og verói %:
FUJI
135/24 mynda 100 ASA 267* 267* 280 13 4,9
135/36 " 100 ASA 380* 38C* 400 20 5,3
135/24 " 400 ASA 342 295* 47 15,9
135/36 " 400 ASA 445 445 450 382* 68 17,8
KODAK
135/24 " 100 ASA 325 325 295 325 325 301 300 330 325 294* 36 12,2
135/36 ” 100 ASA 411 406 395 411 411 411 410 420 385* 405 35 9,1
135/24 " 400 ASA 403 378 365*1 378 378 378 380 420 404 375 55 15,1
135/36 " 4 00 ASA 508 508 495* 508 508 510 508 15 3,0
KONICA
135/24 ” 100 ASA 240* 280 280 40 16,7
135/36 ” 100 ASA 290* 378 400 110 37,9
135/24 " 4 00 ASA 340* 360 20 5,9
3 M
135/24 " 100 ASA 235* 235* 0 o o
135/36 " 100 ASA 314* 0 0,0
135/24 " 4 00 ASA 294 290-¥ 4 1,4
Framköllun á 1 filmu 90* 90* 100 100 100 100 100 100 100 100 100 10 11,1
Kópiering á 1 mynd 17* 17* 18 18 19 18 18 17i» 18 18 18
Lægsta verð i töflunni er merkt með stjörnu.