Morgunblaðið - 07.10.1986, Síða 1

80 SIÐUR
B
STOFNAÐ 1913
225. tbl. 72. árg.
ÞRIÐJUDAGUR 7. OKTÓBER 1986
Prentsmiðja Morgtmblaðains
Sænskt herskip í
fjölskylduferð;
Kvik-
mynduðu
kafbát
Frá Erik Liden, fréttaritara Morgun-
blaðsins í Stokkhólmi og AP.
SÆNSKUR tundurduflaslæðari
sigldi fram á óþekktan kafbát
í júlí í sumar innan sænska
skeijagarðsins en gat ekkert
aðhafst þar sem fjölskyldur
áhafnarinnar voru um borð.
Dagblaðið Svenska Dagbladet
skýrði frá þessu í gær og sagði
þetta koma fram í óbirtri
skýrslu sænsku herstjómarinn-
ar.
Atvikið átti sér stað 22. júlí
skammt frá Kalmar í suð-austur-
hluta Svíþjóðar. Áhöfn tundur-
duflaslæðarans tók kvikmynd af
kafbátnum á myndband en gat
að öðru leyti ekkert gert þar sem
skipið var í „fjölskylduferð". Skip-
ið var ekki búið djúpsprengjum
og ákvað skipstjórinn að beita
ekki fallbyssu þess þar sem hann
óttaðist að kafbáturinn myndi
svara árásinni. Þar með hefðu
óbreyttir borgarar verið í hættu
staddir.
Þegar skipstjóri tundurdufla-
slæðarans „Skafto“ kom auga á
kafbátinn gaf hann skipun um
fulla ferð áfram. Áhöfnin tók at-
vikið upp á myndband auk þess
sem fjölmargar ljósmyndir voru
teknar af kafbátnum. Þegar skip-
ið var aðeins í nokkur hundruð
metra fjarlægð frá kafbátnum
hvarf hann í undirdjúp sjávar.
Bengt Gustafsson, hinn nýi
yfírmaður sænsku herstjómarinn-
ar sagði í viðtali í síðustu viku
að erlendra kafbáta yrði enn vart
innan sænska skeijagarðsins og
kvaðst brátt ætla að leggja fram
myndir því til sönnunar.
„Hreyfing komin á sam-
skipti austurs og vesturs“
Kohl, kanslari Vestur-Þýzkalands fagnar því,
að leiðtogafundurinn skuli haldinn í Reykjavík
MORGUNBLAÐIÐ spurðist
fyrir um það hjá Helmut Kohl,
kanslara Vestur-Þýzkalands,
hver væri afstaða stjórnar hans
tíl leiðtogafundarins í
Reykjavík og fékk blaðið þetta
svar sent frá kansiaranum í
gær:
„Helmut Kohl kanslari og ríkis-
stjóm Sambandslýðveldisins
Þýzkalands fagnar því mjög, að
Reagan, forseti Bandaríkjanna og
Gorbachev, leiðtogi Sovétríkjanna
ætla að hittast í Reykjavík 11.
og 12. október nk. Með þessari
ákvörðun er það ljóst, að þær við-
ræður, sem hófust í Genf í
nóvember 1985, hafa reynzt var-
anlegar og sannað gildi sitt.
Fundurinn sýnir, að hreyfing
er komin á samskipti austurs og
vesturs og sambúð Bandaríkjanna
og Sovétríkjanna og að vemlegur
árangur er framundan, einkum á
sviði efitlits með vígbúnaði.
Kanslarinn og stjóm hans vilja
láta í ljós ánægju sína með, að
valinn skyldi sem vettvangur
þessa fundar höfuðborg í landi,
sem er aðildarríki að Atlantshafs-
bandalaginu. Langt samstarf
knýtir saman Sambandslýðveldið
og ísland. Samstarf þetta er reist
á trausti og sameiginlegum menn-
ingarböndum og hugsjónum."
Helmut Kohl kanslari.
Símamynd/AP.
Ætlar ekki tíl íslands
Mynd þessi var tekin síðdegis í gær í rósagarði Hvíta hússins. Nancy
Reagan brást þannig við, þegar hún var spurð, hvers vegna hún
færi ekki til íslands eins og Raisa Gorbachev, að hún yppti aðeins
öxlum. Sjá fréttir á bls. 30 til 33, miðopnu og forystugrein.
Yuri Orlov kominn til Bandaríkjanna:
Heitir frekari
baráttu fyrir
mannréttindum
SOVÉSKI andófsmaðurinn Yuri Orlov kom til Bandaríkjanna á
sunnudag eftir að hafa dvalist síðustu tíu ár ýmist í útlegð eða í
vinnubúðum í Sovétríkjunum. Við komuna hét hann þvi að halda
áfram baráttu sinni fyrir mannréttindum austan Járntialdsins.
Sovétmenn féllust á að sleppa
Orlov og bandaríska fréttamannn-
inum Nicholas Daniloff í skiptum
fyrir Gennadiy Zakarhov, sem
handtekinn var í Bandaríkjunum
grunaður um njósnir í þágu Sov-
étríkjanna.
Yuri Orlov er 62 ára gamall. Á
laugardag var hann fluttur frá
borginni Kobyia í Síberíu til Moskvu
og þaðan hélt hann síðan til Banda-
ríkjanna. Mikill íjöldi fréttamanna
beið komu Yuri Orlov og eiginkonu
hans Irinu á Kennedy-flugvelli í
New York. Aðspurður kvaðst Orlov
vitaskuld vera frelsinu feginn en
bætti við að erfítt væri að kveðja
bæði heimaland og vini.
Oriov ræddi um þá fjölmörgu
andófsmenn sem sitja í sovéskum
fangelsum og þrælkunarbúðum og
minntist sérstaklega á Andrei Sak-
harov, sem dvelst i útlegð án þess
að réttað hafí verið í máli hans.
Yuri Orlov, sem er eðlisfræðingur
að mennt, kvaðst ætla að sinna
vísindastörfum í Bandaríkjunum
jafnframt þvi sem hann hét því að
betjast áfram fyrir mannréttindum
íbúa Sovétríkjanna.
Árið 1977 var hann dæmdur til
sjö ára þrælkunarvinnu fyrir
„andsovéskan áróður" en sú ákæra
átti rætur sínar að rekja til afskipta
hans af mannréttindabrotum
stjómvalda í Sovétríkjunum. Yuri
Orlov var einn stofnenda „Hels-
inki-nefndarinnar“ sem sett var á
laggimar til að fylgjast með því að
Sovétstjómin virti ákvæði Hels-
inki-samkomulagsins frá árinu
1975. Árið 1982 var „Helsinki-
nefndin" lögð niður þar sem allir
stofnendur hennar, að þremur
undaskildum, höfðu verið dæmdir í
útlegð.
Sovéskur eldflaugakafbátur sekkur á Atlantshafi:
Tass hafði eftir sovéskum sér-
fræðingum að hvorki væri hætta
á kjamorkusprengingu um borð í
flakinu né heldur á mengun sjávar
af völdum geislavirkra efna. Bátur-
inn var af svonefndri Yankee-gerð
en slíkir kafbátar em kjamorku-
knúnir og geta borið 16 kjamorku-
flaugar. Enn er ekki vitað hvað
olli slysinu en talið er líklegt að
sprenging hafi orðið um borð.
Bandarískir embættismenn
sögðust í gær telja „líklegt" að
áhöfnin hefði öll komist frá borði
og verið bjargað um borð í sovéskt
skip, sem tekið hafði kafbátinn í
tog. Venjulega er 120 manna
áhöfn um borð í kafbátum af
Yankee-gerð en talið er víst að
stór hluti hennar hafí verið kominn
um borð í sovésk kaupskip, sem
héldu sig í grennd við slysstaðinn.
Sjá ennfremur bls. 32.
AP/SImamynd
Kasparov
hétt titlinimi
LJÓST er, að Garri Kasparov
heldur heimsmeistaratitlinumn
í skák. í gær varð jafntefli í
23. skákinni í einvígi hans og
Anatolys Karpovs.
Kasparov er þá kominn með 12
vinninga en Karpov með 11 vinn-
inga. Ein skák er eftir af einvíginu
og verður hún væntanlega tefld á
miðvikudag. En þar sem Kasparov
nægir jafntefli í einvíginu til þess
að halda heimsmeistaratitlinum, er
ljóst að hann verður áfram heims-
meistari. Mynd þessi var tekin við
upphaf 23. skákarinnar í Len-
ingrad.
Sjá skákskýringar á bls. 40
Engín hætta talin á
sprengingu í flakinu
Moskvu og Waahington, AP.
SOVÉSKA fréttastofan Tass I eyjaklasanum. í tilkynningu
staðfesti í gær að kjarnorku- fréttastofunnar sagði að áhöfn-
knúinn sovéskur kafbátur hefði in hefði öll komist frá borði.Á
sokkið norður af Bermuda- I föstudag kom upp eldur í bátn-
ekki var sagt hvar. Bandarískir
embættismenn sögðu bátinn hafa
sokkið rúmar 1.000 sjómílur austur
af Norður-Karólínu fylki í Banda- '
ríkjunum. Vonskuveður var á
þessum slóðum og er talið líklegt
að kafbáturinn hafí fyllst af sjó.
um og forust þá þrír menn.
í tilkynningu fréttastofunnar
sagði að kafbáturinn hefði sokkið
um klukkan 8 í e'ærmorenn en