Morgunblaðið - 07.10.1986, Blaðsíða 46

46 MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 7. OKTÓBER 1986
Ljóð, ævintýraskáldsaga o.fl.
góðmeti frá Norsk Gyldendal
Erlendar baekur
Jóhanna Kristjónsdóttir
2. grein
Norsk Gyldendal-forlagið hefur
8ent okkur nokkrar fleiri nýjar
bækur og skal þeirra getið, enda
sýnist mér þær hinar fýsilegustu.
Þá ber fýrst að nefna: Fabula Rasa
eftir Annelita S. Buuyiiukakan.
Þetta er fyrsta bók höfundarins,
sem er fæddur f Montreal árið 1952.
Bókin hlaut viðurkenningu f sam-
keppni foriagsins sem var kölluð
„Norges skrivende kvinner".
Fabula Rasa er eins og titillinn
gefur til kynna eins konar ævin-
týri. Þar segir frá Ríkarði unga og
leit hans að Rebekku, elskunni
sinni, en hún hvarf á brúðkaups-
daginn þeirra. Ríkarður lendir í
hinum ótrúlegustu ævintýrum og
eru sum heldur óhugnarleg. Sögu-
sviðið færist milli heimshluta,
sveiflast til í tíma og rúmi og höf-
undur sýnir mikla leikni í skrifun-
um. Þetta er óneitanlega furðuleg
bók, hreint kostuleg og dálítið
þreytandi á stundum, þegar maður
fær á tilflnninguna að Annelita sé
í þann veginn að fara yfir strikið
og muni nú missa allt úr böndunum
f hamsleysi sínu og mikilli ritgleði.
En hún hefur undraverðan sjálfsaga
mitt í því sem virðist fullkomið
agaleysi.
Eftirtektarveður höfundur og út
af fyrir sig ekkert skrítið þótt bók
af þessari gerð hafi fengið misjafn-
ar viðtökur í Noregi.
Virvl eftir Nikolaj Frobenius
hefur inni að halda ljóð og prósa
og skiptist í fimm kafla. I fyrsta
kaflanum horfir sjö ára drengur á
heiminn, síðasti kaflinn eru kveðju-
orð frá öldruðum manni á dánar-
beði.
Milli þessara tveggja nefndu upp-
hafs- og endakafla er okkur boðið
í ferð með ungum manni, sem fer
til framandi lands. Þar reynir hann
að átta sig á og gera upp við sig
hver sé virkileiki hans, en kemst á
snoðir um að virkileiki verður ekki
skilgreindur eftir venjulegum lög-
málum. Veruleiki unga mannsins —
eða það sem hann telur vera svo —
er í senn óútreiknanlegur, hættu-
leg-
ur og fullkomlega ófyrirséður.
í nokkrum ljóðanna skemmtir
Nikolaj sér við að blanda saman
goðsögnum og föstum siðvenjum
og nær skemmtilegum áhrifum og
nokkuð nýstárlegum. í fjórða hlut-
anum gerist höfundur melódrama-
tfskur — greinilega meðvitað — og
Birgitta Trotsig Gunnar Staalesen
var það einna snjallasi hluti bókar-
innar að mínum dómi, fullur af
húmor og viti.
Nikolaj viðurkennir engin skils-
mörk milli prósa og ljóðs, textana
má túlka svona nokkum veginn
eftir því hvað hveijum og einum
dettur í hug. Og það er kostur við
þessa bók, að manni dettur svo
ansi margt sniðugt — að eigin dómi
— í hug við lestur hennar.
Nikoíaj Frobenius er fæddur í
Osló 1965 og þetta er fyrsta bókin
sem hann sendir frá sér.
Þriðja bókin sem getið skal hér
er þýdd úr sænsku og heitir Dynd-
kongens Datter eftir Birgitta
Trotzig. Birgitta Trotzig er mörg-
um íslenzkum lesendum kunn, enda
ein þekktasta skáldkona Svíþjóðar.
Hún var hér á íslandi fyrir
skemmstu, ásamt manni sínum,
Ulf, sem einnig er listamaður og las
hún úr verkum sínum í Norræna
húsinu.
Ekki man ég til að bók eftir Birg-
ittu hafi verið þýdd á íslenzku en
margt væri vitlausara en það.
Birgitta Trotzig er fædd 1929.
Hún sendi frá sér fyrstu bók sína
1951, það var smásagnasafn, Ur
de álskandes liv. Þótti bókin lofa
góðu og orðstír skáldkonunnar hef-
ur vaxið með hverri bók. Hún hefur
auk smásagnabóka sent frá sér
nokkrar skáldsögur og mér skilst
að Sjukdommen frá 1972 þyki þar
hvað merkust. Norðmenn hafa ekki
fyrr gefíð út bók eftir hana í norskri
þýðingu. Johanna Schwarz snarar
Dyndkongens datter úr sænsku.
Birgitta Trotzig fékk Dobloug-
verðlaunin fyrir Sjukdommen og í
fyrra, eftir að Dyndkongens Datter
kom út, fékk hún hin nýju Pilot-
verðlaun.
Bókin sem hér um ræðir er vönd-
uð smíð og með skírskotun til hefða
ævintýrasagna spinnur höfundur
þráð örlaganna í lífí tveggja
kvenna, móðurinnar og dótturinnar.
Komið er þá að sfðustu bókinni
frá Gyldendal að sinni, Heksering-
en eftir Gunnar Staalesen. Þetta
mun vera sjötta bók Staalesens þar
sem segir frá einkaspæjaranum frá
Björgvin, Varg Veum. Það er býsna
vinsælt að höfundur skrifi heilu
bókaflokkana um lejmilögreglu-
mennina sína og ekki nýtt af nálinni
í enskumælandi löndum. Áður og
fyrrum voru þessir einkaspæjarar
meiri háttar töffarar, óskeikulir,
iðil fagrir, liprir kvennamenn og
almennt svo miklum ytri og innri
kostum búnir að stundum tók út
yfir allan þjófabálk. Spæjaramir
núna eru yfirleitt voða manneskju-
legir, stundum dálftið klaufskir og
hallærislegir í útliti, en jrfirleitt eru
þetta klókindamenn og oft sniðugir
náungar.
í Hekseringen gerast hinir fer-
legustu atburðir. Ung stúlka er
beitt flárkúgun og ekki látið þar
við siija. Leikari nokkur sem er að
debútera í hlutverki Hamlets hverf-
ur skyndilega. Og svo einn góðan
veðurdag skjögrar maður inn á
skrifstofu spæjarans Veums með
hníf í bakinu. Honum tekst að
stynja upp nafni á skáldi nokkru,
að því er virðist út í bláinn — eða
hvað — og andast svo. Unglingurinn
Sara stiýkur úr foreldrahúsum til
að losna við að fylgjast með því sem
er að gerast í galdrahringnum.
Maður nokkur fer út á sjó á trill-
unni sinni og svo finnst báturinn
auðvitað mannlaus. Þá má nefna
að einn af fyrirmyndarfeðrum
Björgvinar tekur upp á því að skjóta
böm sín tvö og síðan sjálfan sig.
Og auðvitað er leitað til Veums
með allar þessar gátur. Og merki-
legt nokk tekst honum ágætlega
að glíma við þetta. Enda klár ná-
ungi í meira lagi. Og bókin ágætis
afþreying.
Eigum gott úrval
af undir og náttfatnaði.
Lady of Paris,
Laugavegi 84.
Sími 12858.
■■■■■
• Pólóskyrtur verð kr. 690.
• Gallabuxur stæröir 6-16 verð kr. 825.
• Sængurverasett með myndum kr. 840.
• Sængurveraléreft 140 sm á breldd kr. 155.-
• Peysur I miklu úrvali S-M-L verð frá 740.
e Stuttermabollr m/mynd verð kr. 340.
® Þykklr herra-mlttisjakkar kr. 2.400.- og 2.990.-
• Úlpur m/hettu stærðir 6-8-10-11-12-14 mjög gott verð
• Jogging-gallar marglr lltlr verð kr. 890,- tfl 950,
• Lakaléreft 240 cm á breidd kr. 222,- pr.m
• Lakaléreft 140 cm á breidd kr. 140,- pr.m.
* Gallabuxur verð kr. 995.- til 2.300.-
eGammósfur stærðir 0-16 verð frá 190,-
• Kvenbuxur stærðir 25-32 kr. 1.050.
* Handklæðl kr. 145.- til 238.-
e Viskastykki kr. 67,
Vilt þú versla ódýrt?
ALLT Á 100,- KR.
Opiö frá 10.00 - 18.0Q
Föstudaga 10.00 - 19.00
Laugardaga 10.00 - 16.00
Vöruloftíð IT!
Sigtúni 3, Sími 83075
ÉJ