Morgunblaðið - 31.01.1992, Blaðsíða 1

72 SÍÐUR B/C/D
25. tbl. 80. árg.
FÖSTUDAGUR 31. JANÚAR 1992
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Rússland:
Álútflutn-
ingur tak-
markaður?
Brussel. Reuter.
FULLTRÚAR Evrópubanda-
lagsins (EB) hafa hafið óform-
legar viðræður við Rússa um
hugsanlegar leiðir til að draga
úr útflutningi á ódýru áli frá
samveldislöndunum, sem kemur
að langmestu leyti frá Rúss-
landi.
„Við erum að reyna að beita
þá ákveðnum þrýstingi til að fá
þá til að takmarka sjálfir útflutn-
inginn,“ sagði embættismaður hjá
EB er ekki vildi láta nafn síns
getið. „Áliðnaði okkar er ógnað
vegna þessa útflutnings,“ sagði
hann.
Samkvæmt upplýsingum EB
hefur álútflutningur Rússa nær
þrefaldast á allra síðustu árum og
nemur nú um einni milljón tonna
á ári en það samsvarar tæplega
þriðjungi af álnotkun í bandalags-
ríkjunum, sem er 3,5 milljónir
tonna.
Iðnjöfrar í EB-ríkjunum halda
því fram að álútflutpingur Rússa
ógni framleiðsluiðnaði sem eigi
erfitt uppdráttar vegna hás orku-
verðs og launakostnaðar, lágs af-
urðaverðs og mikillar birgðasöfn-
unar vegna offramboðs.
Líklegt er talið að tilraunir til
að vernda evrópskan áliðnað með
því að fá Rússa til að takmarka
útflutning á vöru sem aflar þeim
gjaldeyris mæti mótspyrnu yfir-
valda í Moskvu. Talið er að það
muni koma þeim spánskt fyrir
sjónir að verða beittir slíkum
þrýstingi á sama tíma og EB seg-
ist í orði kveðnu vilja stuðla að
og styðja við uppbyggingu fijáls
markaðskerfis í samveldisríkjun-
um.
Azerar hóta hefndum
Keuter
Ayaz Mutalibov, forseti Azerbajdzhans, boðaði til
skyndifundar í öryggisráði landsins í gær og hvatti
til þess að Azerar gripu til hefndaraðgerða gegn
armenskum skæruliðum sem þeir saka um að hafa
skotið niður þyrlu í héraðinu Nagorno-Karabak á
þriðjudag með þeim afleiðingum að 30 biðu bana.
Rúmlega 1.000 manns hafa fallið í bardögum Arm-
ena og Azera á undanförnum fjórum árum vegna
deilu þeirra um þetta hérað, sem er einkum byggt
Armenum en lýtur stjórn Azera. Myndin var tekin
í þorpi í Nagorno-Karabak við útför Armena, sem
biðu bana í bardögum nýlega.
Bandaríkin:
Boða frek-
arifækkun
hermanna
1 Evrópu
Washing^on. Reuter.
BANDÁRÍSKA varnarmálaráðu-
neytið tilkynnti í gær frekari
fækkun hermanna í herstöðvum í
Evrópu, einkum í Þýskalandi.
Hermönnunum verður fækkað um
17.000 en áður hafði ráðuneytið
tilkynnt að 86.600 hermenn yrðu
fluttir frá Evrópu á fjárhagsárinu
sem lýkur 1. október.
Fækkunin nær til 83 herstöðva
og verður hluta þeirra lokað. Þar af
eru aðeins þtjár utan Þýskalands;
ein er í Bretlandi, önnur á Italíu og
sú þriðja í Hollandi.
Bandarískum hermönnum í álf-
unni hefur fækkað úr 314.000 í sept-
ember árið 1990 í 227.000 og gert
er ráð fyrir að þeir verði 208.000 í
lok september. Bandaríkjastjórn
áætlar að hermönnunum verði fækk-
að niður í 150.000 fyrir lok ársins
1995.
Auk hermannanna 17.000 verður
óbreyttum bandarískum borgurum í
þjónustu hersins fækkað um 1.300
og evrópskum starfsmönnum um
7.500.
Leiðtogafundur öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna:
Bretar berjast fyrir því að
halda fastafulltrúa sínum
Lundúnum, New York. Reuter, The Daily
FAST er nú lagt að Bretum og
Frökkum að afsala sér sætum
fastafulltrúa í öryggisráði Sam-
Reuter
HlýU á
Li Peng
Li Peng, forsæt-
isráðherra Kína,
ávarpaði í gær
árlegan fund at-
kvæðamikilla
fjármála- og
stjórnmálamanna
í fjallabænum
Davos í Sviss í
gær. Hann sagði
að kínversk
stjórnvöld myndu
koma á efna-
hagslegum um-
bótum en hvorki
falla frá komm-
únismanum né
láta pólitískt and-
óf viðgangast. Á
myndinni hlýðir
Noborfi Takes-
hita, fyriverandi
forsætisráðherra
Japans, á ræðu
Li Pengs, sem
sést á stórum
skjá fyrir ofan
hann.
Telegraph.
| einuðu þjóðanna og víkja fyrir
hinum nýju efnahagsstórveldum
| heimsins, Þýskalandi og Japan.
John Major, forsætisráðherra
Bretlands, hélt í gærkvöldi til
New York til að taka þátt í leið-
togafundi öryggisráðsins og var
staðráðinn í að láta ekki undan
þessum þrýstingi.
Auk Breta og Frakka eiga Kín-
verjar, Rússar og Bandaríkjamenn
fastafulltrúa í öryggisráði Samein-
uðu þjóðanna. Æ meira hefur borið
á kröfum um að Þjóðverjar og Jap-
anir fái fastaaðild að ráðinu vegna
efnahagslegra áhrifa þeirra í heim-
inum og til að hvetja þá til að axla
meiri ábyrgð í alþjóðamálum. Verði
gengið að þessum kröfum er talið
að Bretar og Frakkar verði að láta
sætin af hendi.
John Major sagði í viðtali við
breska útvarpið BBC í gær að ekki
væri nauðsyniegt að gera breyting-
ar á öryggisráðinu. „Hvers vegna
ættum við að breyta sigurliðinu?"
spurði hann og bætti við að öryggis-
ráðið hefði átt mikinn þátt í friðar-
þróuninni í heiminum á undanförn-
um árum.
Major ræddi í gær við Borís Jelts-
ín Rússlandsforseta, sem kom við
í Lundúnum á leið sinni til New
York til að taka formlega við sæti
fastafulltrúa Sovétríkjanna í örygg-
isráðinu.
Leiðtogarnir skrifuðu undir sam-
eiginlega yfirlýsingu sem kallast
„Bræðralag á tíunda áratugnum“.
Fjallar hún um friðsamlega lausn
ágreiningsmála, eftirlit með gereyð-
ingarvopnum og útbreiðslu kjarn-
orkuvopna. Leiðtogarnir ákváðu
einnig að koma á fót beinu síma-
sambandi sín á milli til að geta
rætt hvenær sem er um aðkallandi
úrlausnarefni.
Varaforseti Rússlands:
Vill standa vörð um
„helga jörð Rússlands“
Moskvu, Kiev. Reuter.
ALEXANDER Rútskoj, varaforseti Rússlands, sagði í grein, sem
hann ritaði í dagblaðið Prövdu í gær að Rússar myndu ekki láta
af hendi „svo mikið sem handfylli af helgri jörð Rússlands“ og gaf
sterklega í skyn að hann teldi rétt að krefjast þess að Rússar endur-
heimtu Krímskaga frá Úkraínu.
Rútskoj gagnrýndi einnig stjórn-
völd í Rússlandi harðlega og sagði
hættu á að lýðveldið liðaðist í sund-
ur líkt og Sovétríkin fyrrverandi.
Upplausnin í landinu kynni jafnvel
að ganga svo langt að einstök þorp
yrðu í framtíðinni með eigin her.
„Verk nokkurra helstu „gáfna-
ljósa“ okkar og feðra rússnesks
„lýðræðis“ gætu orðið til þess að
við stæðum að lokum uppi með
hundruð bananalýðvelda. Það
myndi henta þeim sem segja slíkt
vera söguleg örlög Rússlands,"
sagði Rútskoj meðal annars í
Prövdu-grein sinni.
Rútskoj þykir mikill þjóðernis-
sinni og hann hefur einangrast
mjög innan rússnesku stjórnarinnar
frá ,því hann og Borís Jeltsín Rúss-
landsforseti komust til valda í júní.
Vitold Fokin, forsætisráðherra
Úkraínu, hvatti vestræna lánar-
drottna til að skipta upp skuldum
Sovétríkjanna fyrrverandi eftir lýð-
veldum. Sagði Fokin Úkraínumenn
vera reiðubúna að greiða það sem
þeir teldu vera sinn hlut af skuld-
inni eða 16,37%. Hann bætti því
við að einnig bæri að dreifa eignum
Sovétríkjanna til lýðveldanna í rétt-
um hlutföllum.