Morgunblaðið - 31.01.1992, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 31. JANÚAR 1992
Evrópubandalagið:
Atak til bjarg-
ar skipastólnum
Brussel. Frá Kristófer M. Kristinssyni, fréttarilara Morgunblaðsins.
FRAMKVÆMDASTJÓRN Evrópubandalagsins (EB) hefur boðað til
samevrópSks átaks til að forða skipastól Evrópu frá fullkominni niður-
lægingu. Auk aðildarríkja EB munu fjögur aðildarriki Fríverslunar-
bandalags Evrópu (EFTA) leggja átakinu lið, þ. á m.lsland. Gert er
ráð fyrir að fjórir vinnuhópar verði skipaðir og skili áliti innan niu
mánaða.
Átakið flær til margra sviða og
atvinnugreina sem varða rekstur
skipa, s.s. fiskveiða, skipasmíða,
flutninga á sjó og siglingatækni.
Nú þegar hefur framkvæmdastjóri
EB komið á fót stofnun sem ætlað
er að draga úr hentiskráningu evróp-
skra skipa utan Evrópu.
í ávarpi sem Karel Van Miert, sem
. fer með samgöngumál iniían fram-
kvæmdastjórnar EB, flutti við setn-
ingarathöfnina í Brussel var m.a.
bent á að árið 1960 hefðu 40% af
skipastól heimsins verið skráð í Evr-
ópu, árið 1991 hefði þetta hlutfall
verið minna en 14%. Van Miert sagði
að 90% af útflutningi EB-ríkja færu
með skipum og þriðjungur flutninga
á milli aðildarríkjanna, auk þess sem
evrópsk skipafélög veittu þjónustu
um allan heim. Fjöldi skráðra skip-
veija hefði árið 1980 verið 300 þús-
und en væri nú kominn í 119 þús-
und. Áhrif þessa samdráttar á allt
viðskiptalíf væru óútreiknanleg.
Til þess að draga úr skráningu
skipa undir hentifánum hefur m.a.
komið til tals að beita skattaívilnun-
um af ýmsu tagi innan EB. Van
Miert lagði áherslu á að líta yrði á
málefni skipastólsins í samhengi við
skyldan eða tengdan rekstur, s.s.
flutninga á skurðum, vegum og með
jámbrautalestum. Það væri lítil von
til þess að hægt væri að leysa vanda
greinarinnar ef einblínt væri á hags-
muni hennar einnar sér. Það væri
ljóst að í huga almennings tengdust
flutningar fyrst og fremst lestum
og flutningabílum en skip og sjóferð-
ir, að frátöldum lystireisum og sjó-
slysum, nytu lítillar athygli. For-
senda þess að reisa mætti útgerð
og skipastól Evrópu við væri m.a.
að auka skilning fólks á mikilvægi
greinarinnar.
Habash til læknis-
meðferðar í París
Grunaður um mörg hryðjuverk í Frakklandi
París. Reuter.
GEORGE Habash, einn af róttæk-
ustu leiðtogum Palestínumanna,
var fluttur til Frakklands í fyrra-
kvöld til læknismeðferðar en hann
hafði fengið heilablóðfall. Hefur
koma hans vakið mikla reiði með-
al Frakka en Francois Mitterrand
Frakklandsforseti sagði í gær, að
þótt Habash væri talinn bera
ábyrgð á mörgum hryðjuverkum
væri hann ekki eftirlýstur í Frakk-
landi.
Habash, sem er
64 ára gamall og
leiðtogi Alþýðu-
íylkingarinnar til
frelsunar Palest-
ínu, var fluttur til
Parísar frá Túnis
með flugvél
franska Rauða
krossins og var það
gert að beiðni _ , ,
Rauða hálfmánans Geor^e Habash
meðal Palestínumanna. Hafa margir
mótmælt komu hans ákaflega, jafnt
stjórnmálamenn sem almenningur,
en Habash er oft talinn upphafsmað-
ur ílugrána og grunaður um mörg
hryðjuverk í Frakklandi, flugrán og
morð.
„Þetta er yfirgengilegt,“ sagði
Robert Pandraud, fyrrum öryggis-
ísrael:
Kosning-
ar 23.júní
Jerúsalem. Iteuter.
YITZHAK Shamir, forsætisráð-
herra ísraels, hefur náð samkom-
ulagi við Verkamannaflokkinn um
að efnt verði til þingkosninga 23.
júní.
Sarah Doron, formaður þingflokks
Likud-flokksins skýrði frá þessu í
gær. Boða þurfti til kosninga ekki
síðar en í nóvember en stjóm Sham-
irs missti meirihluta sinn á þinginu
nýlega er tveir flokkar lengst til
hægri sögðu skilið við samsteyþu-
stjórn hans til að mótmæla áformum
hans um að veita Palestínumönnum
á hemumdu svæðunum sjálfstjóm.
málaráðherra í stjóm hægrimanna.
„Mér verður aðeins hugsað til allra
fómarlamba þessa manns. Að hon-
um skuli vera leyft að leita sér lækn-
inga hér sýnir algert virðingarleysi
við örlög þeirra.“
AFVOPNUNARTILLÓGUR BUSH OG JELTSÍNS
TILLÖGUR BANDARlKJANNA
Kjamaoddum á landi fækki
um 1,500-2.000
TILLÖGUR
SAMVELDISINS
B-2 (lorséða)
sprengju
flugv.
Langdrægar
kjarnaflaugar
í kafbátum
'S
Langdrægar
Midgetman-
flaugar
meö einum
kjarnaoddi
Stýriflaugar
Fyrir Eftlr
75 20
3,400 2,300*
Próun
stöövuð
Langdrægar
MX-flaugar
með 10
kjarna-
oddum hver

1,000 640
50
Einnkjarnaoddur
ftaugar ^ ó hverla ,lau9
með 3 kjarnaoddum hver
Áætlun 4
um fram- Aflýst
leiöslu „Sæljónsins"
TU-160og
TU-95
sprengju-
flugvélar
Langdrægar
flaugar á landi
og hafi meö
samtals.
1.250
kjarnaodda
*
X-
Fyrir Eftir
Framleiöslu
hætt
Langdrægar
stýriflaugar
í flugvélum
X
Framleiðslu
hætt
130 skotpallar fyrir langdrægar flaugar
veröa eyöilagöir.
Bush skoraöiá riki Samveldisins aO eyOa
SS-18, SS-19.SS-24 og öOrum fjölodda
kjamaflaugum. Bandariska vamarmála-
riOuneyliO segir aO þær beri rúmlega
5.000 kjarnaodda.
Aætlaö
Ognarj afn væg-
ið úr sögnnni?
Borís Jeltsín, forseti Rússlands, og George Bush Bandaríkjafor-
seti ræðast við á morgun um afvopnunarmál en báðir hafa í
vikunni lagt fram víðtækar tillögur um þau efni.
Alexander Obukhov, starfs- bauð Bush að Bandaríkjamenn
maður rússneska utanríkisráðu-
neytisins, sagði í gær að tillögur
Jeltsíns miðuðu að því að útiloka
árásir hvors ríkis á hitt þannig
að ógnaijafnvægið og gagn-
kvæm kjarnorkufæling yrði úr
sögunni. Bush lagði til í stefnu-
ræðu sinni á þriðjudagskvöld að
Rússar myndu eyðileggja allar
íjölodda kjarnorkuflaugar sínar
á landi. Þarna er um að ræða
ógnvænlegustu vopn Sovétríkj-
anna fyrrverandi sem nú eru flest
staðsett í Rússlandi. í staðinn
myndu eyða sínum fjölodda
kjarnaflaugum. Slíkar flaugar
eru mun mikilvægari hluti af
vörnum Rússa en Bandaríkja-
manna. Hinir síðarnefndu byggja
fremur á kjarnaflaugum í kafbát-
um.
Bush sagði Bandaríkjamenn
reiðubúna til að fækka kjarna-
oddum í kafbátum um þriðjung.
Rússar segja að svar Jeltsíns
feli í sér tillögur um að hvort
ríki fækki kjarnaoddum sínum
niður í 2.000-2.500.
Brids:
Bandaríkja-
menn unnu
5 milljónir í
einvígisleik
FJÓRIR bridsspilarar urðu 5 millj-
ónum króna ríkari í vikunni þegar
þeir unnu einvígisleik tveggja
bridssveita sem stóð yfir í tvo
daga í London.
Sigurvegararnir, Bandaríkja-
mennirnir Bob Hamman, Bobby
Wolff, Jeff Meckstroth og Eric
Rodweli, máttu nota hvaða gervi-
sagnir og sagnvenjur sem þeir kusu.
Andstæðinganiir, Tony Forrester og
Andy Robson frá Bretlandi, og Gabri-
el Chagas og Marchelo Branco frá
Brasilíu, notuðu hins vegar aðeins
eðlilegar sagnir. Leikurinn fór
298-228, og fengu sigurvegararnir
allt verðlaunaféð, 50 þúsund pund
eða rúmlega 5 milljónir króna.
Von er á einum Bandaríkjamann-
anna, Eric Rodwell, til íslands í
næsta mánuði til að taka þátt í al-
þjóðlegu bridsmóti.
♦ ♦ ♦
Vogel í forystu
í Thíiringen
Bonn. Reuter.
BERNHARD Vogel, fyrrum for-
sætisráðherra í sambandslandinu
Rheinland-Pfalz, var á mánudag
kosinn formaður Kristilega demó-
krataflokksins (CDU) í Thiiringen
í austurhluta Þýskalands.
Mun Vogel að öllum líkindum taka
við embætti forsætisráðherra í sam-
bandslandinu af Josef Duchac sem
sagði af sér í síðustu viku vegna
ásakana um að hann hefði haft tengsl
við austur-þýsku öryggislögregluna
Stasi.
Vogel var forsætisráðherra Rhein-
land-Pfalz um tólf ára skeið en for-
veri hans í því embætti var Helmut
Kohl kanslari. Á þingi CDU í Rhein-
land-Pfalz árið 1988 var hann felldur
sem formaður flokksins þar og sagði
í kjölfar þess af sér ráðherrastarfi.
Fyrrum lýðveldi Sovét-
rðganna fá aðild að RÖSE
Prag. Reuter.
TÍU af fyrrum lýðveldum Sovét-
ríkjanna fengu í gær aðild að
Ráðstefnunni um öryggi og sam-
vinnu í Evrópu (ROSE). Var
þetta ákveðið á fundi utanríkis-
ráðherra RÖSE-ríkjanna sem
hófst í Piag í gær og eiga nú
alls 48 ríki aðild að ráðstefn-
unni. Eitt fyrrum Sovétlýðveldi,
Georgía, hefur ekki sótt um aðild
enn og tveimur fyrrum lýðveld-
um Júgóslavíu, Króatíu og Slóve-
níu, hefur einungis verið veitt
áheyrnaraðild.
James Baker, utanríkisráðherra
Krafa Sambands írskra ferðaskrifstofa
Aer Lingns reki aldrei
framar ferðaskrifstofur
Var knúið til að loka ferðaskrifstofu
sinni eftir að hafa falið uppsafnað tap
SAMBAND írskra ferðaskrifstofa hefur Iýst því yfir að það muni
leita eftir tryggingu fyrir því frá Aer Lingus að félagið freisti þess
aldrei framar að grafa undan rekstrargrundvelli ferðaskrifstof-
anna. Flugfélagið var knúið til þess af írskum stjórnvöldum á síð-
asta ári að loka dótturfyrirtæki sínu, ferðaskrifstofunni Aer Lingus
Holidays, eftir að í ljós kom áð það hafði falið uppsafnað tap á
rekstri ferðaskrifstofunnar upp á um 10 millj. írskra punda eða
tæpan milljarð í reikningum sinum.
Aer Lingus hafði upphaflega takanna sagði á aðalfundi sam-
árið 1983 heitið ferðaskrifstofu-
sambandinu að dótturfyrirtækið
myndi ekki stunda beina sam-
keppni við ferðaskrifstofurnar og
reka hana á hreinum viðskiptaleg-
um grunni, að því er fram kemur
í fagritinu Travel Trade Gazette
hinn 23. janúar sl. Talsmaður sam-
bandsins nýverið að í ljós hefði hins
vegar komið ferðaskrifstofa Aer
Lingus hafi stundað fullkomnlega
óðelilega viðskiptahætti og þótt
samband ferðaskrifstofanna hefði
hingað til ekki gefíð neinar yfirlýs-
ingar um niðurstöðu málsins mætti
ekki túlka þögn þess sem stuðning
við Aer Lingus Holidays sem graf-
ið hefði undan rekstrargrundvelli
annarra sjálfstæðra ferðaskrif-
stofa. Sambandið hefði lagt áherslu
á að málið yrði leyst og gripið til
nauðsynlegra aðgerða. Myndi
verða leitað eftir tryggingu fyrir
því frá Aer Lingus að mál af þessu
tagi gæti ekki endurtekið sig.
Frá því að ferðaskrifstofu Aer
Lingus var lokað hefur félagið lát-
ið vinna sjálfstæða skýrslu um
málið og niðurstaða hennar leitt til
þess að höfðað hefur verið mál á
hendur félaginu.
Samkvæmt frétt TTD fylgjast
ýmsir ferðaskrifstofueigendur sem
neyddust til að hætta rekstri meðan
Aer Lingus Holidays starfaði,
grannt með þróun mála.
Bandaríkjanna, sagði í ræðu við
upphaf ráðstefnunnar að aðild lýð-
veldanna tíu ætti einungis að vera
fyrsta skrefið í þá átt að gera þau
að hluta þeirrar heildar sem ríki
Evrópu og Bandaríkin mynduðu.
„Við verðum að aðstoða [fyrrum
Sovétlýðveldin] við að breyta viljan-
um til lýðræðislegs stjórnskipulags
yfir í varanlegar stofnanir. Við
verðum að styðja. við bakið á þeim
sendinefndum RÖSE sem aðstoða
við að koma á umbótum til að öll
fögru orðin verði að veruleika,"
sagði Baker.
Hann lagði einnig til að RÖSE
myndi í framtíðinni láta efnahags-
mál til sín taka í auknum mæli en
fram til þessa hafa afvopnunar- og
mannréttindamál fyrst og fremst
verið á dagskrá. Baker sagðist telja
rétt að setja á stofn sérstakt efn-
hagsmálaráð RÖSE sem yrði aðal-
lega umræðuvettvangur en ekki ný
stofnun með umfangsmikla stjórn-
sýslu.
Hans Dietrich Genscher, utanrík-
isráðherra Þýskalands, hvatti til
þess að sá möguleiki yrði til staðar
í framtíðinni að settar yrðu á lagg-
irnar friðargæslusveitir á vegum
RÖSE áþekkar friðargæslusveitum
Sameinuðu þjóðanna. Utanríkisráð-
herra Armeníu, Raffi Hovannisian,
tók undir þessi orð. Hann sagði
Armena hafa óskað eftir friðar-
gæslusveitum frá SÞ og myndu
þeir einnig fagna sveitum á vegum
RÖSE.