Frjáls verslun - 01.10.1946, Page 11

SlykkishólmuT
að um að landsmenn kæmust ekki í skuldir við
þýzka kaupmenn, því að konungur hefur ekki
viljað, að þeir yiðu þessum útlendu kaupmönn-
um skuldbundnir, a£ pólitískum ástæðum.
Skip Þýzkara komu venjulega á Krossmessu,
en fóru aftur seint í júlí og þau síðustu í ágúst-
lok, en þó bar við, ef illa áraði og fiskur var
seint tilbúinn, að kaupmenn biðu til september-
loka, en eftir þann tíma var ekki álitið gjörlegt
að sigla frá landinu.
Ég hef í sambandi við Þjóðverja og Englend-
inga gjört rannsókn á því, hvernig verzlunin
hefst á nokkrum verzlunarstöðum landsins, eink-
um vestan- og sunnanlands, og ætla ég nú að
skýra frá hver tildrög liggja að því, að Stykkis-
liólmur varð verzlunarstaður, því að þar gjörist
sögulegur viðburður, sem um leið er góður speg-
ill af því, hvernig verzluninni var háttað á þeim
tímum.
Eins og áður hefur verið sagt, þurfti leyfi
Danakonungs til þess að verzla á höfnunum. Því
var það, að Friðrik II. Danakonungur, með
opnu bréfi 17. júní 1851,1 gefur Jóhanni greifa
af Aldinborg leyfi til þess að sigla upp Nesvog
og Grundarfjörð, með einu skipi árlega. Nes-
vogur, sem hér er átt við, er vogurinn fyrir ut-
an Grunnasundsnes; takmarkast hann að norð-
an af Búðarnesi, en að austan af Tanga, að vest-
an skýlir Bænhúshólmi, en fyrir suðri er vogur-
inn opinn. Vogurinn, sem skerst inn í Þórsnes-
ið og er nú almennt kallaður Nesvogur, hét
áður Mjóifjörður, og er það réttnefni hans.
Greifinn af Aldinborg átti nú þessar hafnir
næstu tíu árin, eða til 1594, en það ár er greif-
anum send kæra frá ónafngreindum manni um
það, að Hermann Kloppenborg hafi siglt upp
Nesvog í óleyfi.l Nú var leyfi greifans fyrir
Nesvogi útrunnið, og fer hann þess vegna aftur
á stúfana og skrifar Danakonungi 27. ágúst
1594,2 þar sem hann fer þess á leit, að sér
verði veittur Kumbaravogur og Nesvogur. —
Hann segist gjöra þetta, til þess að sér veitist
hirðhald sitt léttara, svo og þegnum sínum til
gagns. — Greifar þessir höfðu stóra hirð, og var
ærið dýrt að halda hana, en a£ því að greifadæm-
ið var heldur rýrt, þótti það talsverður búbætir
að eiga þessa selstöðu hér úti í Nesvogi. — Það
voru heldur ekki allfáir menn úr greifadæm-
inu, sem höfðu atvinnu við þessa verzlun greif-
ans, því að á kaupskipum voru þá að jafnaði
allt að 100 manna; svo marga þurfti til að haga
seglum og til annarra skipsverka. — í bréfi þessu
kvartar greifinn yfir því, sem gjörðist í Nes-
vogi árið áður. Skipherra greifans, Hans Kocli
að nafni, andaðist í Nesvogi, en þá kom þang-
að annar skipherra, Hans Honne frá Brimum,
og lagði undir sig höfnina, reif niður búðir
1 Acta Grafscliaft Oldenburg Tit. XXV,6.
FRJÁLS VERZLUN
1 S. st. dags. 26. ágúst 1594.
2 S. st.
171