Frjáls verslun - 01.10.1946, Page 26

Fræðsfa um verzlunarmál
Eftir því sem hinum ýmsu félögum og félaga-
samtökum hefur vaxið fiskur um hrygg, hafa
þau lagt aukna áherzlu á að kynna almenningi
áhugamál sín, svo og að þjappa mönnum þéttar
saman til sameiginlegra átaka. Hin fjölmörgu
samtök hérlendis liafa mjög eflt starfsenri sína
á síðari árum, og má þar t. d. nefna samtök út-
gerðarmanna, bænda, samvinnumanna og sam-
tök þeirra, sem fást við iðju og iðnað.
Verzlunarstéttin hefur lítið gert, til þess að
kynna almenningi hlutverk sitt og störf þau,
sem hún innir af hendi í þágu lands og lýðs.
Er það þó ástæðulaus hæverska, því að vart mun
því með rökum neitað, að sú stétt, sem sótti
verzlun Islendinga í hendur hins erlenda valds
og hefur síðan rekið hana við vaxandi gengi,
liafi með starfi sínu afkastað miklu og þjóðhollu
starfi til íslenzkrar endurreisnar. Sannar sagan
Ijóslega, að sú þjóð, sem ekki er sjálfri sér nóg
um verzlun og siglingar, er illa á vegi stödd og
háskasamlega.
Ekki er það ný bóla, að tekinn sé fyrir hóp-
ur fólks og honum úthúðað með rógi og blekk-
ingum í tíma og ótíma. Minnast margir þess
enn, þegar varla kom svo út tölublað af „Tím-
anum“, að ekki væri þar sunginn söngurinn um
Grimsbylýðinn, „Sæmund Th. Johnsen“ og aðra
slíka, en á þeim árunr voru útgerðarmenn al-
mennt taldir óalandi og óferjandi af þeim, sem
að þessu blaði stóðu. Síðan hefur þetta breytzt
þannig, að nú ber enginn lengur brigður á nyt-
semi þess starfs, sem útgerðarmenn inna af liönd-
um, né heldur það, að útgerð eigi að blómg-
ast og afkoma liennar að vera tryggð.
Hinsvegar hefur fundizt annað bitbein, þ. e.
verzlunarstéttin. Hefur áróðurinn gegn henni
verið rekinn af meira kappi en dæmi eru til,
og er þess skemmst að minnast, er formaður næst
stærsta stjórnmálaflokksins hér, og sá maðurinn,
sem mikið er gumað af að hafi verið lengur
forsætisráðherra en nokkur annar íslendingur,
finnur sér ekki annað hugþekkara efni til að rita
um í nýárshugleiðingum heldur en illmælgi um
íslenzka verzlunarstétt.
186
Verzlunarstéttin innir af hendi gott starf og
nauðsynlegt. Því þarf að vera sem nánust sam-
vinna milli hennar og almennings, svo og gagn-
kvæmur skilningur. Þeir, sem hafa forystu í sam-
tökum verzlunarséttarinnar, þurfa að vinna að
því að treysta þetta samstarf svo sem verða má.
Er áreiðanlegt að það verður ekki betur gert
með öðru en almennri fræðslu um hlutverk stétt-
arinnar og þýðingu viðskiptanna fyrir þjóðfé-
lagið.
Á aðalfundi Verzlunarmannafélags Reykjavík-
ur, sem ltaldinn var 2. des. s.l., var þetta mál
Iítillega rætt og þar samþykkt svohljóðandi til-
laga:
„Fundurinn beinir pvi íil stjórnar V.R. og
Verzlunarráðs Islands að hefja almenna frœðslu
um verzlunarmál og þýðingu og hlutverk verzl-
unarstéttarinnar i lýðfrjálsu pjóðfélagi“.
Eðlilegt væri, að Verzlunarráðið, Verzlunar-
mannafélagið og Verzlunarskólinn tækju sam-
eiginlega að sér brautargengi þessa máls. Er mik-
ilsvert að meðferð þess verði sú, sem málavextir
standa til. Þ. B.
Upphaí verzlunar í Stykkishólmi
Framhald aj bís. 172.
inborg og Ríkisskjalasafninu í Brimum; enn-
fremur eru þar höfuðbækur og skuldalistar
þýzkra kaupmanna í Nesvogi, og eru það lang-
elztu verzlunarbækur íslenzkar, sem til eru.
Af framansögðu er ljóst, að Stykkishólmur
verður verzlunarstaður 1596 og byrja Brimarar
verzlun þar, og er Stykkishólmur því langelztur
verzlunarstaður við Breiðafjörð. — Rii'ið,
Grundarfjtirður og Kumbaravogur eru að vísu
langtum eldri, en þessir staðir eru allir lagðir
í eyði. Ólafsvík verður ekki verzlunarstaður fyrr
en 1686, en þá fór Rifið í auðn skömmu seinna,
á Sandi varð ekki föst verzlun fyrr en eftir síð-
ustu aldamót (1900). — Verzlun hefur því verið
í Stykkishólmi 350 ár.
Oscar Clausen.
FRJÁLS VERZLUN