Morgunblaðið - 30.01.2008, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 29. TBL. 96. ÁRG. MIÐVIKUDAGUR 30. JANÚAR 2008 LANDSPRENT EHF. mbl.is
DRAUMALEIKURINN
VIÐSKIPTAFRÆÐINGUR VERÐUR KVIK-
MYNDALEIKARI Í BANDARÍKJUNUM >> 36
NOKKRAR
þeirra fjárfest-
ingarleiða fyrir
séreignasparn-
að sem eru í
vörslu banka
skiluðu nei-
kvæðri raun-
ávöxtun í fyrra.
Ávöxtun ann-
arra sparnaðarreikninga var yfir-
leitt mun minni í fyrra en á árinu á
undan. Aðeins Íslenski lífeyris-
sjóðurinn (Landsbankinn) skilaði
jákvæðri raunávöxtun allra leiða.
Algeng nafnávöxtun nokkurra
fjárfestingarleiða hjá öðrum var á
bilinu 1 til 5%. Verðbólga í fyrra
var um 5,8% og því ljóst að raun-
ávöxtun þeirra var neikvæð.
Sparnaðarreikningar sem taka
minni áhættu skiluðu hins vegar
betri ávöxtun. Ávöxtunarleið hjá
Almenna lífeyrissjóðnum (Glitni)
sem ber heitið Ævisafn IV hækk-
aði t.d. um 12,8% en það ávaxtar
eignir sínar fyrst og fremst í stutt-
um óverðtryggðum skuldabréfum.
Söfn sem eiga hátt hlutfall í hluta-
bréfum og löngum skuldabréfum
voru með um 4% neikvæða raun-
ávöxtun. Hæsta nafnávöxtun líf-
eyrissparnaðar í vörslu Kaupþings
var 13%, af fjárfestingarstefnu þar
sem inneignin er bundin í innlán-
um. Ávöxtun af fjárfestingarstefnu
sem fjárfestir í erlendum hluta-
bréfum var neikvæð um 5%. | 4
Minni
ávöxtun
séreignar
Dæmi um neikvæða
ávöxtun sparnaðar
Eftir Andra Karl
andri@mbl.is
„ÉG ÆTLA að leita fyrir mér í rólegheitum.
Þeir verða víst að segja mér upp með sex mán-
aða fyrirvara,“ segir Grettir Ásmundur Há-
konarson, tækjamaður hjá HB Granda á Akra-
nesi, sem líkt og öllum starfsmönnum í
landvinnslunni var sagt upp störfum nýverið.
Grettir og kona hans, Kristín Ragnarsdóttir,
hafa bæði unnið hjá fyrirtækinu frá því á sjöunda
áratug síðustu aldar.
Grettir hóf störf hjá Haraldi Böðvarssyni árið
1964 þegar hann var tvítugur að aldri. Hann man
því tímana tvenna og segist hafa grunað í hvað
stefndi strax í haust. „Þegar þeir hættu við að
flytja starfsemina hingað upp eftir því það var
ekki raunhæft að klára allar framkvæmdir sem
gera þurfti á þeim tíma sem þeir ætluðust til.
Þetta voru svo miklar framkvæmdir.“
Afar þungt hljóð er í bæjarbúum, að sögn
Grettis, og ekki síst starfsmönnun HB Granda
sem vita ekki hvað þeirra bíður. Hann þakkar þó
fyrir stöðu sína, þar sem aðeins þrjú ár eru í að
hann fari á ellilífeyri, en ljóst er að margir starfs-
menn hafa það töluvert verra, s.s. fólk sem þekk-
ir vart annað en fiskvinnslu og á því erfitt með að
finna sér önnur störf í bænum. Hjá Verkalýðs-
félagi Akraness fengust þær upplýsingar að
mikið væri um slíkt en reynt væri eftir fremsta
megni að aðstoða alla við að finna ný störf.
Nú starfa um 100 manns hjá HB Granda í
Reykjavík og segir Eggert Benedikt Guðmunds-
son, forstjóri HB Granda, að einhverjir starfs-
menn á Akranesi hafi spurt hvort þeim standi til
boða að fá þar vinnu. „Það hefur verið vel tekið í
það. Við höfum sagt að við séum tilbúnir að lið-
sinna fólki eins og við getum við að finna önnur
störf. Þetta er einn af þeim þáttum.“
 Nýjar útfærslur | Miðopna
Sagt upp hjá HB
Granda eftir 44 ár
Grettir Hákonarson á þrjú ár eftir í ellilaun en mun samt leita að annarri vinnu
Árvakur/Þorkell
Uppsögn Öllum starfsmönnum landvinnslu
HB Granda á Akranesi hefur verið sagt upp.
KÁTT var á hjalla þegar foreldrafélagið á leikskólanum Laufásborg stóð fyrir sinni árlegu ljósahátíð í gær.
Ljósin fengu að njóta sín með ýmsum hætti á hátíðinni, þannig loguðu kyndlar í garðinum utan við leikskól-
ann auk þess sem leikskólabörnin kveiktu á stjörnuljósum í tilefni dagsins. Stysti dagur vetrarins er að baki
og nú fer daginn óðum að lengja mörgum til mikillar gleði og yndisauka.
Árvakur/Ómar
Hin árlega ljósahátíð haldin hátíðleg á Laufásborg
Ljósið kemur langt og mjótt
FRÉTTASKÝRING
Eftir Jóhönnu Maríu Vilhelmsdóttur
jmv@mbl.is
RÉTTINDI erlendra ríkisborgara til at-
vinnuleysisbóta og vinnumarkaðsaðgerða
hérlendis grundvallast á tegund atvinnu-
leyfis þeirra. Starfsfólk með tímabundin at-
vinnuleyfi á ekki rétt á bótum missi það
vinnu sína.
„Tímabundin atvinnuleyfi eru gefin út til
ákveðinnar atvinnu og sé hún ekki lengur
fyrir hendi eru skilyrðin fyrir atvinnuleyf-
inu brostin,“ segir Unnur Sverrisdóttir,
lögfræðingur hjá Vinnumálastofnun. Það sé
því ekki gert ráð fyrir atvinnuleysi með út-
gáfu slíkra leyfa. Dæmi séu þó um að fólk í
þeirri stöðu hafi leitað til svæðisvinnumiðl-
unar, fengið vinnu í sömu atvinnugrein og
þannig getað lokið atvinnuleyfistímanum.
Launafólk frá EES með fullan rétt
Samkvæmt lögum um frjálsan atvinnu-
og búseturétt launafólks innan Evrópska
efnahagssvæðisins (EES) hefur launafólk
aðildarríkjanna fullan rétt á við íslenska
ríkisborgara til atvinnuleysisbóta og vinnu-
markaðsaðgerða. Það sama á við um fólk
með ríkisfang utan EES-svæðisins, sem
hefur hlotið óbundið atvinnuleyfi, þ.e. ótak-
markað leyfi til að stunda vinnu hérlendis.
Erlendur ríkisborgari getur fengið
óbundið atvinnuleyfi hafi hann átt lögheim-
ili og dvalið samfellt á Íslandi í fjögur ár og
öðlast hér búsetuleyfi. Hann skuli þó einnig
hafa starfað hér áður á grundvelli tíma-
bundins atvinnuleyfis.
„Starfsfólk af EES-svæðinu verður að
hafa unnið í tólf mánuði á árinu til að eiga
fullan rétt á atvinnuleysistryggingum og
ekki skemur en þrjá mánuði á árinu, sem
eru sömu reglur og gilda um íslenska rík-
isborgara,“ segir Unnur.
Hún segir Vinnumálastofnun gefa út svo-
kölluð E-301-vottorð fyrir það starfsfólk af
EES-svæðinu sem óski eftir því. Með fram-
vísun slíkra vottorða í heimalandinu flytjist
atvinnutryggingaréttindin yfir í viðkom-
andi kerfi. „Fólk getur einnig komið með
slík vottorð að heiman til að fá réttindin
þaðan færð hingað,“ segir Unnur.
Réttur til
bóta mis-
munandi
Ekki bætur fyrir tíma-
bundin atvinnuleyfi
Árvakur/Ómar
Fjölbreytileiki Erlent starfsfólk setur í
auknum mæli svip á atvinnulífið.
Ökutímar >> 37
Komdu í leikhús
Leikhúsin í landinu