Morgunblaðið - 30.01.2008, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 30. JANÚAR 2008 41
HALLA og Kári er ekkert venju-
legt gamanleikrit. Það fjallar um
tvenn hjón, annars vegar Höllu og
Kára og hins vegar fátækt par frá
Litháen, Faustus og Kristínu, sem
Halla og Kári nota sem burðardýr
til að smygla kókaíni til Íslands.
Eins og höfundur verksins, Hávar
Sigurjónsson, bendir á gætu áhorf-
endur kannast við sitthvað í leikrit-
inu sem átt hefur sér stað hérlendis
á síðustu misserum en atburðarásin
gæti samt „tæplega átt sér stað frá
upphafi til enda í veruleikanum“,
eins og Hávar kemst að orði og
þess vegna kallar hann verkið
„fantasíu“.
Sem dæmi um þessa fantasíu má
nefna að ein aðalpersónanna heitir
Sjónvarp og talar beint til allra (þar
á meðal áhorfenda) í gegnum risa-
stóran ramma sem við upplifum
bæði sem skjá og svið. Þessi hug-
mynd er snjöll og leyfir Sjónvarp-
inu að fara með mörg mismunandi
hlutverk og stundum fleiri en eitt í
einu. Hjálmar Hjálmarsson fer á
kostum í hlutverki Sjónvarpsins.
Hann er eldsnöggur og sleipur og
jafnvel þegar hann talar á miklum
hraða hljómar hann líkt og hann sé
að sýna í fimmtugasta skiptið en
ekki það fyrsta.
Það er reyndar Sjónvarpið sem
stingur upp á eiturlyfjasmyglinu en
ekki Halla og Kári en það kemur
fljótlega í ljós að verkið felur mun
meira í sér en einfalda glæpasögu.
Það þarf enginn að lesa leikskrána
til að skilja að Hávar er að gagn-
rýna bæði neyslubrjálæði Íslend-
inga og skoðanir þeirra á útlend-
ingum. Halla og Kári virðast ekki
aðeins tilfinningalaus heldur mis-
kunnarlaus í garð Litháanna.
Til að dýpka samúð okkar með
Faustus og Kristínu kýs höfundur
að láta þau tala almennilega ís-
lensku sín á milli (í stað litháísku)
og brenglaða íslensku eða ensku
þegar þau tala við Höllu og Kára.
Ekki sérstaklega frumleg aðferð en
það tekst furðulega vel, ekki síst
með því að gera okkur kleift að
skilja og „misskilja“ samtöl þeirra á
sama tíma.
Það er alltaf mikil stemning í
Hafnarfjarðarleikhúsinu, kannski
vegna þess að áhorfendur og leik-
arar eru nær hver öðrum en í stóru
leikhúsunum, og þessi sýning er
engin undantekning. Leikmyndin er
einföld en áhrifamikil og leikurinn
góður í gegn. Tónlistin var einnig
fín en á stundum lá við að hún
drekkti texta Kristínu og Faustusar
þegar þau sátu við eldhúsborðið.
Leikritið sjálft er frekar til-
raunakennt en rammíslenskt og ég
efast um að það sé hægt að þýða
það eða staðfæra. Hávar Sig-
urjónsson talar afar vel um sam-
starf sitt við leikstjórann Hilmar
Jónsson, en kvartar samt yfir því
að frumsamin íslensk leikrit fái
ekki sömu tækifæri til að slípast og
gerist þegar uppsetningar eru flutt-
ar inn frá útlöndum. Ég tek undir
það með honum en í þessu tilfelli er
það einmitt þessi vinnuaðferð milli
höfundar og leikhóps sem gerir
sýninguna svona bráðskemmtilega.
Hitt er svo spurning hvort Háv-
ari tekst með þessu verki að ná til
Íslendinga og fá þá til að horfa á
sjálfa sig gagnrýnum augum. Marg-
ar senur minntu á skissur úr
Spaugstofunni eða áramóta-
skaupinu, en það er umhugs-
unarvert hvort það sé ekki dálítið
hættulegt að gera aðhlátursefni úr
„dæmigerðum“ útlendingum eða
„dæmigerðum“ Íslendingum
(reyndu bara að útskýra Höllu og
Kára fyrir erlendum vinum og
sjáðu svo hvað þeir segja).
Samt sem áður get ég ekki annað
en mælt með sýningunni, sem er
troðfull af skemmtilegum atriðum
þótt leikritið sjálft vanti kannski
betra form eða ramma til að halda
þessu öllu saman.
Sjónvarpið fer á kostum
Árvakur/Árni Sæberg
Sjónvarpið stjórnar Hjálmar Hjálmarsson og Vigdís Hrefna Pálsdóttir í hlutverkum sínum í leikritinu Halla og
Kári. Gagnrýnandi skellihló og mælir með sýningunni, þótt leikritið sjálft vanti e.t.v. betra form eða ramma.
LEIKLIST
Hafnarfjarðarleikhúsið
Eftir Hávar Sigurjónsson. Leikstjórn:
Hilmar Jónsson. Dramatúrg: Gréta María
Bergsdóttir. Leikarar: Erling Jóhann-
esson, Hjálmar Hjálmarsson, Þorsteinn
Bachmann, María Pálsdóttir, Vigdís
Hrefna Pálsdóttir. Leikmynd: Finnur Arn-
ar Arnarson. Búningar: Þórunn María
Jónsdóttir. Leikgervi: Ásta Hafþórsdóttir.
Tónlist: Benedikt Hermann Her-
mannsson.
Halla og Kári
Martin Regal
VERSLAÐU MIÐA Á NETINU Á
BRÚÐGUMINN kl. 8 - 10:10 B.i. 7 ára
THE NANNY DIARIES kl. 8 LEYFÐ
RUN FATBOY RUN kl. 10:10 LEYFÐ
/ SELFOSSI
BRÚÐGUMINN kl. 8 - 10 B.i.7 ára
THE GAME PLAN kl. 8 LEYFÐ
THE NANNY DIARIES kl. 10:10 LEYFÐ
/ KEFLAVÍK/ AKUREYRI
SÝND Í KRINGLUNNI
TILNEFND TIL 4 GOLDEN
GLOBE VERÐLAUNA Þ.Á.M.
BESTA MYND + BESTI
LEIKARI Í AÐALHLUTVERKI.
TILNEFND TIL 5 BAFTA
VERÐLAUNA.
eeee
„...EIN SKEMMTILEGASTA
GAMANMYND SEM ÉG HEF SÉÐ
Í LANGAN TÍMA...“
„...HENTAR FÓLKI Á ÖLLUM ALDRI
- FRÁBÆR SKEMMTUN!“
HULDA G. GEIRSDÓTTIR – RÚV/RÁS2
SÝND Á SELFOSSI
ÁST. SKULDBINDING. ÁBYRGÐ.
HANN HLEYPUR FRÁ ÖLLU!Dagbók fóstrunnar eee
- A.S. MBL
SÝND Í KEFLAVÍK OG SELFOSSISÝND Í ÁLFABAKKA
eeee
-S.V. MBL
SÝND Í ÁLFABAKKA OG AKUREYRI
SÝND Í ÁLFABAKKA
„Óskarsakademían mun standa á öndinni... toppmynd í alla
staði.“
Dóri DNA - DV
eeee
,,Virkilega vönduð glæpamynd
í anda þeirra sígildu.”
- LIB, TOPP5.IS
eeee
„American gangster er
vönduð og tilþrifamikil“
- S.V., MBL
CHARLIE WILSON'S WAR kl. 8 - 10 B.i.12 ára
DEATH AT A FUNERAL kl. 8 - 10 B.i.7 ára
SÝND Í ÁLFABAKKA, KRINGLUNNI OG KEFLAVÍK
2 VIKUR Á TOPPNUM
Í BANDARÍKJUNUM
ÞRÆLFYNDIN
GAMANMYND
FRÁ WALT DISNEY
DWAYNE
„THE ROCK“
JOHNSON eee- S.V, MBL
sér vatni. Þetta kvöldið voru til-
tölulega fáir á ferli en nokkrar heims-
frægar sirkusflugur voru búnar að
planta sér þar og supu á kampavíni í
kveðjuskyni. Ég og ein þeirra tókum
upp létt hjal, ekki ólíkt því sem við
höfum gert í gegnum árin. Það var
létt yfir okkur, eins og gjarnan virðist
vera þegar maður stígur inn fyrir dyr
Sirkuss.
„Er Sirkussorg í þér?“ spyr ég og
býst fastlega við nostalgísku harma-
kveini, nema hvað. „Nei,“ svarar flug-
an snöggt, líkt og ekkert sé eðlilegra.
„Rífa þetta helvíti … life goes on …“
Ekki átti ég von á svona hispurs-
lausu svari. Við höldum áfram að
ræða þetta og sammælumst um að
vissulega tengist margar ljúfar minn-
ingar staðnum en það er samt nokk-
uð djúpt á sorginni og eftirsjánni hjá
okkur báðum. Líklegasta skýringin á
þessu skeytingarleysi okkar er sú að
báðir erum við komnir yfir harðasta
djammskeiðið. Margir af minni kyn-
slóð eru annaðhvort hættir alveg eða
búnir að flytja sig í meira mæli yfir á
hinn ágæta bar Boston, dvalarheimili
aldraðra Sirkusfara eins og gárung-
arnir kalla hann stundum.
Margir hafa þó tekið upp hörð
mótmæli vegna væntanlegrar lok-
unar og gildir þá einu hvort þeir eru
að taka á því í djamminu eður ei.
Hópur fólks hefur sett fram þá kröfu
að borgin eigi að ganga alla leið og
friða húsið, líkt og er verið að gera
með fleiri hús í miðbænum. Þær kröf-
ur eru fullkomlega skiljanlegar. Er
raunveruleg ástæða, þegar svo ríku-
legt og blómlegt menningarlíf þrífst á
þessum fáeinu fermetrum, til að rífa
kofann? Er ekki eins gott að henda
peningunum í það að styrkja innviði
hans og halda honum við? Koma t.d.
garðmálum á hreint, svo hægt sé að
hafa hann opinn allan ársins hring.
Það er hollt að snúa dæminu við, og
leita að haldbærum rökum fyrir því
AF HVERJU það sé nauðsynlegt að
rífa húsið. Eða nægja einhlít rök
túrbó-kapítalismans í þessu eins og
öðru?
Margir sjá nefnilega tengsl Sirk-
uss við aðra sögufræga staði og
harma doða Íslendinga gagnvart
mikilvægi sögunnar og því að halda
því við sem gefur miðbænum sér-
kenni sín, því sem í raun dregur túr-
ista hingað frekar en á þá staði sem
hafa orðið þurrum útgangspunkti
markaðshyggjunnar að bráð. Unu-
hús hefur verið nefnt í þessu sam-
hengi, hið fræga skálkaskjól marg-
víslegra andans jöfra í upphafi
tuttugustu aldarinnar. Margir gráta
Glaumbar enn og eitthvað myndi nú
heyrast ef það ætti að strauja yfir hið
fornfræga kaffihús Mokka. En þegar
götumyndin ein er ekki undir, heldur
líka gjöful lind hugmynda og athafna-
semi, eins og margir vilja meina, er
kannski þess virði að doka aðeins við.
Þetta er auðvitað fyrst og síðast
spurning um það hversu mikinn og
raunverulegan áhuga við höfum á að
rækta þessa þætti og halda þeim við.
Í höfuðborg Færeyja eru menn mjög
einbeittir í því að halda hinu gamla
við, eins og elsti hluti miðbæjarins
þar ber fagurt vitni. Slíkar hug-
myndir virðast hreinlega ekki þrífast
eins vel hjá hinum nýjungagjörnu Ís-
lendingum þegar öllu er á botninn
hvolft. Rífa eða ekki rífa? Hverjum er
ekki sama? Hvar er ódýrasti bjórinn?
Nýliðun
Hvað sem verður á nýr Sirkus eftir
að planta sér niður, ég efa það ekki,
líkt og dæmið um landlausu Bíóbars-
flugurnar sannar. Andinn þar verður
auðvitað ekki nákvæmlega sá sami,
enda ekki við því að búast, hann
breytist hvort eð er stöðugt með
reglulegri útskrift á þaulreyndum
barflugum og stöðugri inntöku ný-
liða. Það verður samt óneitanlega
forvitnilegt að fylgjast með því hvaða
staður það verður sem verður her-
tekinn af hópnum. Guð hjálpi, og guð
lofi, vertinn sem á móti honum tekur.
Í góðglaðri, en þó társtokkinni
dægurflugu segir: „En Glaumbær
brann og fólkið fann sér annan sama-
stað/ í hugum margra var þar brotið
blað.“ Hér fer saman angurvær nos-
talgía, eðlilega, en um leið ískalt
raunsæi. Þeir sem fylla Sirkus í dag
munu finna sér annan samastað, það
er klárt. Sjáumst þar.
» Þegar horft er á
staðinn, jafnt að utan
sem innan, er harla
ótrúverðugt að þar hafi
þrifist þetta mikla líf.
Aðalsvæðið, þar sem
barinn sjálfur er, er á
stærð við meðalstofu.