Morgunblaðið - 30.01.2008, Blaðsíða 28

✝ Helga Ingi-mundardóttir
fæddist í Kald-
árholti í Holta-
hreppi í Rang-
árvallasýslu 23.
desember 1914.
Hún andaðist á
hjúkrunarheimilinu
Skógarbæ hinn 22.
janúar síðastliðinn,
93 ára að aldri.
Foreldrar hennar
voru hjónin Ingv-
eldur Einarsdóttir
húsfreyja, f. á Hæli
í Gnúpverjahreppi 4. des. 1874,
d. 24. júlí 1953 og Ingimundur
Benediktsson, bóndi, stefnuvottur
og organisti, f. á Breiðabólstað í
Fljótshlíðarhreppi 13. ágúst
1871, d. 5. feb. 1949. Ingveldur
og Ingimundur hófu búskap árið
1902 fyrst í Vestri-Garðsauka í
Hvolhreppi, en frá 1904 í Kald-
árholti. Árið 1930 flutti fjöl-
skyldan til Reykjavíkur og bjó
lengst af á Smáragötu 10. Ingi-
mundur starfaði hjá Ölgerð Egils
Skallagrímssonar sem smiður
meðan heilsan leyfði. Helga var
næstyngst átta systkina en hin
eru: Steinunn, f. 1903, d. 1993,
Kristín, f. 1904, d. 1973, Bene-
dikt, f. 1906, d. 1926, Guðrún, f.
1907, d. 1935, Jórunn, f. 1911,
Ragnheiður, f. 1913, d. 2008, og
Einar, f. 1917, d. 1996. Sam-
heldni systkinanna frá Kald-
árholti var einstök og hittust þau
ásamt fjölskyldum á hverjum
sunnudegi á Smáragötunni svo
áratugum skipti. Einnig bjó á
heimilinu fóstra þeirra systkina
Þuríður Guðmundsdóttir, Þura,
uns hún lést 1953. Á heimilinu
ólst einnig upp Benedikt Eiríks-
son frá því að Guðrún móðir
hans lést.
Helga giftist 4. sept. 1937
Sveini Benediktssyni fram-
3) Guðrún lögfræðingur, f. 25.
okt. 1944, gift Jóni B. Stef-
ánssyni, verkfræðingi og bónda,
f. 31. okt. 1942. Þeirra dætur eru
a) Helga lögfræðingur, f. 23. des.
1967, gift Sturlu Pálssyni hag-
fræðingi, f. 31. jan. 1966. Þeirra
börn eru Guðrún, f. 20. ág. 1993,
Stefán Páll, f. 11. maí 1995, og
Anna Kristín, f. 3. okt. 2001. b)
Anna Þorbjörg, hagfræðingur og
fjármálastærðfræðingur, f. 4.
sept. 1976, gift Páli Gíslasyni
rafmagnsverkfræðingi, f. 2.
mars. 1976. c) Ragnhildur hag-
fræðingur, f. 14. nóv. 1979 gift
Tryggva Þorgeirssyni lækna-
nema, f. 15. sept. 1979.
4) Einar, fv. forstjóri, f. 3. apr.
1948, kvæntur Birnu Hrólfs-
dóttur grunnskólakennara, f. 4.
feb. 1948. Þeirra börn eru a)
Ásta Sigríður hagfræðingur, f.
16. sept. 1971, gift Jóni Birgi
Jónssyni fjármálastærðfræðingi,
f. 9. júní 1971. Þeirra börn eru
Einar Örn, f. 3. júlí 1996, Kristín
María, f. 12. des. 2001, og Helga
Margrét, f. 6. nóv. 2004. b) Hrólf-
ur, læknir, f. 12. nóv. 1974,
kvæntur Aðalbjörgu Björgvins-
dóttur lækni, f. 30. júlí 1974.
Þeirra börn eru Björgvin, f. 3.
des. 1998, og Birna, f. 10. apr.
2001. c) Benedikt, laganemi, f.
22. okt. 1981, í sambúð með
Birgittu Haukdal tónlistarmanni,
f. 28. júlí 1979.
Helga ólst upp í Kaldárholti á
mannmörgu menningarheimili og
naut þar heimakennslu hjá far-
andkennurum. Eftir að fjöl-
skyldan flutti til Reykjavíkur
gekk hún í Kvennaskólann. Hún
starfaði um nokkurra ára skeið
hjá SS í matardeildinni Hafn-
arstræti 5. Helgaði sig heimili
frá 1937 fyrst á Laugavegi 18 en
frá 1948 á Miklubraut 52 uns
hún flutti að Efstaleiti 12 árið
1988. Fyrir tæpum tveimur árum
flutti hún á hjúkrunarheimilið
Skógarbæ ásamt Ragnheiði syst-
ur sinni þar sem þær létust með
níu daga millibili.
Útför Helgu fer fram frá Dóm-
kirkjunni í dag og hefst athöfnin
klukkan 15.
kvæmdastjóra, f. í
Reykjavík 12. maí
1905, d. 12. feb.
1979. Foreldrar
Sveins voru hjónin
Guðrún Pétursdóttir,
húsfreyja og kven-
réttindakona, f. 9.
nóv. 1878 í Engey, d.
23. nóv. 1963, og
Benedikt Sveinsson
alþingismaður, f. 2.
des. 1877 á Húsavík,
d. 16. nóv. 1954.
Helga og Sveinn
eignuðust fjögur
börn. 1) Benedikt, hrl., f. 31. júlí
1938, kvæntur Guðríði Jóns-
dóttur, f. 19. sept. 1938. Þeirra
synir eru a) Sveinn, tölvunarfræð-
ingur, f. 16. jan. 1962, kona hans
var Unnur, f. Vilhelmsdóttir, pí-
anóleikari, f. 22. jan. 1962, d. 27.
jan. 2008. Sonur hennar er Gunn-
ar Már Óttarsson, f. 20. ág. 1986.
b) Jón rafmagnsverkfræðingur, f.
16. okt. 1964, kvæntur Ágústu
Grétarsdóttur lyfjafræðingi, f. 20.
ág. 1964. Þeirra börn eru Kristín,
f. 22. ág. 1989, Benedikt, f. 27.
ág. 1991 og Þorsteinn, f. 22. ág.
1994. c) Bjarni alþingismaður, f.
26. jan. 1970, kvæntur Þóru Mar-
gréti Baldvinsdóttur, f. 1. mars
1971. Þeirra börn eru Margrét, f.
19. júlí 1991, Benedikt, f. 11. feb.
1998 og Helga Þóra, f. 18. ág.
2004. 2) Ingimundur, arkitekt, f.
21. apr. 1942, kvæntur Sigríði
Arnbjarnardóttur mennta-
skólakennara, f. 14. apr. 1943.
Þeirra börn eru a) Sveinn auglýs-
ingahönnuður, f. 9. nóv. 1974. b)
Arnbjörn hagfræðingur, f. 11.
júní 1976, kvæntur Margaret
Ingimundarson, BA, f. 2. mars,
1981. c) Anna Hrefna hagfræð-
ingur, f. 2. maí 1983, sambýlis-
maður hennar er Einar S. Odds-
son hagfræðingur, f. 21. mars
1983.
Nú þegar ég minnist Helgu
tengdamóður minnar er mér þakk-
læti efst í huga. Ekki einungis
þakklæti fyrir allt sem hún var mér,
heldur fannst mér hún sýna svo
mikið þakklæti með sínu lífi.
Helga var næstyngst átta systk-
ina. Hún var orðin 16 ára þegar fjöl-
skylda hennar flutti árið 1930 til
Reykjavíkur frá Kaldárholti í Holt-
um þar sem hún var fædd. Það hef-
ur verið sem ævintýri fyrir unga
stúlku að flytja í bæinn, en til
Reykjavíkur hafði hún aðeins komið
einu sinni, árið áður. Henni fannst
rafljósin í bænum eftirminnilegust
úr þeirri ferð, en í sveitinni fannst
unga fólkinu gaman að fylgjast með
bílljósunum sem sáust öðru hvoru
frá akveginum sem lá hinum megin
við Þjórsá.
Fjölskyldan kynntist því fyrst að
nota rafmagn og útvarp þegar í bæ-
inn var komið. Ingimundur faðir
Helgu hafði aftur á móti látið leggja
símalínu heim að bæ sínum langar
leiðir og þótti það stórmerkilegt í
afskekktri sveit.
Ingimundur hóf vinnu í Reykja-
vík við smíðar hjá Tómasi Tómas-
syni í Ölgerðinni, en hann hafði
fóstrað Tómas ungan. Flutti fjöl-
skyldan í hús Ölgerðarinnar við
Frakkastíg og bjó þar fyrstu árin
en síðan var keypt stórt íbúðarhús
að Smáragötu 10 og flutti öll fjöl-
skyldan þangað. Það hús varð sann-
kölluð stórfjölskyldumiðstöð í ára-
tugi.
Eftir komuna til Reykjavíkur
gekk Helga í Kvennaskólann í þrjá
vetur og fór síðan að vinna í Mat-
ardeild Sláturfélags Suðurlands í
Hafnarstræti 5 Það sást vel inn um
gluggann þar sem Helga stóð við af-
greiðsluborðið. Fögur fljóð fóru
ekki fram hjá ungum mönnum þá
frekar en í dag Einn af Reykjavík-
ursveinum kom auga á hana þar.
Ekki leið á löngu áður en þau voru
gengin í hjónaband Helga og Sveinn
Benediktsson.
Ég hef heyrt sagt að í þá daga
hafi ekki verið til myndarlegri mað-
ur í bænum.
Þau hófu hjúskap að Laugavegi
18 árið 1937 og eignuðust fjögur
börn, Benedikt, Ingimund, Guðrúnu
og Einar meðan þau bjuggu þar en
fluttu árið 1948 að Miklubraut 52.
Sveinn, maður Helgu, var kominn
af kjarnafólki. Hann var enginn
meðalmaður og bjó yfir miklum
krafti og hyggindum. Þau hjón byrj-
uðu með lítið eins og flestir í þá
daga. Líf þeirra beggja einkenndist
mjög af reglusemi og mikilli vinnu.
Sveinn tók þátt í margvíslegri at-
vinnustarfsemi og honum tókst að
sjá vel fyrir sinni fjölskyldu.
Helga hugsaði eins vel og nokkur
gat um heimilið og börnin. Sjálfri
fannst mér reyndar allt sem hún
Helga gerði svo vel gert að ekki var
hægt að hugsa sér það betra Þannig
var allt sem hún lagði hönd á og
saumaði eða prjónaði. Allt var
meistaralega vel gert.
Það er ekki hægt að minnast
Helgu án þess að minnast á hið
góða samband sem hún átti við
systkini sín. Hún sagði mér að for-
eldrar þeirra hefðu beðið þau að
lofa sér að halda alla tíð vel saman.
Þetta gerðu þau og hittust alltaf á
sunnudögum, oftast að Smáragötu
10 og drukku saman kaffi. Komu þá
saman systkinin frá Kaldárholti og
makar þeirra og síðan börnin og
seinna barnabörnin auk ýmissa ætt-
ingja og vina. Oft var þá fjölmennt.
Umhyggja og samheldni fjölskyld-
unnar var einstök. Helgu fannst
þetta mjög dýrmætt og var þakklát
fyrir.
Þótt Helga hafi haldið góðu sam-
bandi við öll sín systkini er rétt að
minnast þess sérstaklega hve Ragn-
heiður, sem var næst henni í aldri,
hefur verið henni góð vinkona. Þær
héldu mjög góðri vináttu alla tíð og
töluðu saman á hverjum degi,
versluðu saman, fóru í gönguferðir
og ferðuðust saman. Við hjónin
minnumst þess með gleði þegar þær
heimsóttu okkur til Flórida fyrir sjö
árum og nutu sólarinnar. Þær fóru
á heimleiðinni með okkur upp á
efstu hæð Tvíburaturnanna í New
York, réttum hundrað dögum áður
en þeir voru lagðir í rúst.
Ragnheiður hafði aldrei áður
komið til New York og var því ferð-
in henni sönn upplifun.
Við héldum öll að ekki yrði langt
á milli þeirra systra og reyndist það
rétt því að það urðu aðeins níu dag-
ar á milli þeirra.
Helga var ákaflega falleg kona,
yfirlætislaus og geðprúð. Hún var
mjög heilsuhraust nánast alla sína
löngu ævi. Hún hafði yfir svo mörgu
að gleðjast og það var mjög gott að
finna hve þakklát og æðrulaus hún
var alla tíð.
Helga snerti hjörtu okkar allra
sem þekktu hana með ást sinni og
umhyggju. Þannig hafði hún dýr-
mæt og mannbætandi áhrif, áhrif
sem lifa á milli kynslóðanna.
Guð blessi elsku Helgu.
Guðríður Jónsdóttir.
Helga Ingimundardóttir, tengda-
móðir mín, er látin 93 ára að aldri.
Alla ævi var hún heilsuhraust en
eftir slæmt beinbrot fyrir nokkrum
árum tók að halla undan fæti hjá
henni. Hún hélt ein heimili eftir lát
Sveins, eiginmanns síns, árið 1979,
þar til fyrir hálfu öðru ári að hún
flutti á hjúkrunarheimilið Skógarbæ
sama daginn og systir hennar
Ragnheiður, ávallt kölluð Ranka,
sem var árinu eldri. Voru þær syst-
ur sérstaklega samrýndar og undu
hag sínum þar vel. Var vel um þær
hugsað en síðan hurfu þær þaðan
með liðlega viku millibili.
Helgu kynntist ég sjálfur þegar
ég tók að venja komur mínar á
heimili hennar fyrir nærri hálfri öld.
Reyndar ekki svo mikið í fyrstu því
ég var fremur uppburðarlítill og
Helga sagði nú ekki heldur meira
en með þurfti hverju sinni. En þetta
breyttist smátt og smátt hjá okkur.
Sveinn var umsvifamikill athafna-
maður, á tíðum mikið á ferðinni en
þegar hann var heima komu gjarn-
an til hans vinir og kunningjar og
málin voru rædd, oft af miklum
þunga. Annars var hann oftar en
ekki í símanum eða með bók í hönd.
Verkaskiptingin á heimilinu var
meiri en ég átti að venjast. Helga
vann sín verk af miklu rólyndi og
sérstaklega vel. Hún var líka mjög
handlagin og eftir hana liggur fal-
legur útsaumur á stólum og hand-
töskum og þá prjónaði hún úr örfínu
garni diskadúka í tugatali sem hún
m.a. gaf dóttur sinni og tengda-
dætrum. Eins og tíðkaðist var mikið
bakað á heimilinu. Allur bakstur
Helgu var góður en smákökur og
kleinur óvenjusmáar og listilega
gerðar.
Á Þorláksmessu fyrir fjörutíu ár-
um fæddist okkur hjónum dóttir.
Við bjuggum þá í Danmörku. Það
fylgdi því mikil gleði að hringja
heim og segja Helgu fyrstri allra að
hún hefði eignast litla nöfnu á sjálf-
an afmælisdaginn hennar.
Helga var mjög heimakær og lét
sér aldrei leiðast þótt ein væri og
var hún þá oft með krossgátur eða
spil sér við hönd. Hún hafði yndi af
því að ferðast og eftir lát Sveins fór
hún í margar ferðir með fjölskyld-
unni til útlanda. Minnist ég margra
ferða hennar með okkur um Evrópu
og til Flórída. Komin hátt á áttræð-
isaldur fór hún með okkur í langa
skíðaferð til Austurríkis yfir jól og
áramót. Naut hún þess að sitja úti í
sólinni og fylgjast með yngra fólk-
inu renna sér á skíðunum. Eins er
mér minnisstæð ferð með henni og
Rönku systur hennar til Flórída
fyrir sex árum. Þá naut hún þess að
sleikja sólskinið milli þess að gant-
ast var, spilað, gægst í sérríglasið
og góð veitingahús heimsótt. Mynd-
um úr hinum ýmsu ferðum var
gjarnan safnað í albúm og hafði
Helga unun af því að skoða þær aft-
ur og aftur fram á hinsta dag.
Helga hvarf héðan sátt við lífið,
sig og sína og minning allra sem til
hennar þekktu um hana er hrein og
fölskvalaus.
Jón B. Stefánsson.
Kynnin mín af Helgu tengdamóð-
ur minni spanna meira en 40 ár.
Mér varð fljótt ljóst að þar fór góð
og vönduð kona. Lengst af sínum
hjúskap bjuggu þau Helga og
Sveinn á Miklubraut 52. Heimilið
var sá griðastaður sem hún bjó
Sveini tengdaföður mínum en hann
var áhrifamikill í íslensku atvinnulífi
og á þeim vettvangi voru á þeim ár-
um oft mikil átök.
Helga var með afbrigðum sam-
viskusöm og vann sín verk hávaða-
laust en vinnusemi var henni í blóð
borin. Hún var fáguð kona og
greind og yfir henni var höfðingleg
reisn. Hún var afar minnug og öll-
um að óvörum fór hún á síðustu
misserum ævinnar að fara með ljóð,
en það hafði hún ekki gert áður, og
er það til marks um hve dul hún
var. Eitt ljóð fór Helga með eftir
Benedikt bróður sinn, sem hann orti
tvítugur að aldri árið 1926, þá dauð-
vona af berklum. Einar sonur henn-
ar skrifaði það niður eftir henni:
Líf þitt er bára á hyldýpi hafs
sem hrekst fyrir örlaga straumi
þú stýrir að landi en stefnir til hafs
við ströndu þú hnígur með glaumi.
Nei, hljóðlaust þú fellur í gleymskunnar gröf
svo sem grátur á öræfi víðu
og byrjar að nýju handan við höf
og heilsar þar geislunum blíðu.
Helga flíkaði ekki tilfinningum
sínum en væntumþykju átti hún
næga og tjáði hana frekar með
gjörðum en orðum. Hún prjónaði
peysur og aðra dýrgripi, sem ætt-
ingjar og þá ekki síst barnabörnin
nutu í ríkum mæli, allt unnið af mik-
illi vandvirkni og listfengi. Hand-
bragð allt og frágangur var slíkur
að aðdáun vakti. Þar fannst mér
Helgu rétt lýst. Allt sem hún gerði
var vandað yst sem innst. Helga var
einstaklega nýtin og nægjusöm
kona og henni lét betur að sinna
öðrum en að láta hafa fyrir sér með-
an heilsan leyfði.
Um tíma vann ég á lögfræðiskrif-
stofu Benedikts sonar hennar en
þar hafði Sveinn aðstöðu á sínum
efri árum. Þar ræddum við Sveinn
oft um landsins gagn og nauðsynjar
og ég ók honum síðan gjarnan heim
í mat. Á þeim árum var ávallt heit-
ur matur í hádeginu. Sveinn bauð
oft gestum í mat til Helgu sinnar án
þess að láta hana vita af því en það
kom svo sem ekki að sök. Helga
þekkti sinn mann og gerði sérstak-
lega ráð fyrir því að það kæmu
gestir.
Síðustu tæp tvö árin dvaldi Helga
ásamt Ragnheiði systur sinni á
hjúkrunarheimili þar sem þær
höfðu herbergi hlið við hlið. Þar
vöktu þær yfir velferð hvor ann-
arrar og var yndislegt að upplifa
óendanlega væntumþykju þeirra í
milli. Er Helga fregnaði andlát
systur sinnar hinn 13. janúar sl.
sagði hún: Nú er hún Ranka systir
dáin og það þykir mér verst. Sjálf
fékk hún hægt andlát níu dögum
síðar.
Ég vil að leiðarlokum þakka fyrir
þá gæfu að hafa tengst fjölskyldu-
böndum þeim Helgu og Sveini er ég
kynntist Einari, sem er mitt lán í
lífinu. Helga gat litið stolt yfir ört
vaxandi ættboga sinn. Ég kveð
elsku Helgu tengdamóður mína
með virðingu og þökk. Megi hún
hvíla í friði.
Birna Hrólfsdóttir.
Nú er elsku amma mín dáin.
Amma var yndisleg og góð kona.
Hún var einstaklega ljúf, róleg, yf-
irveguð, heiðarleg og örlát. Ávallt
var hún falleg til fara og fannst
gaman að punta sig. Hún var
dásamlegur kokkur, ljóðelsk, ótrú-
lega flink í höndunum og prjónaði
langt fram á elliár. Hún átti langa
og góða ævi og var heilsuhraust
lengst af og er ég þakklát fyrir það.
Á kveðjustund leita margar
minningar á hugann. Margar af
mínum bestu æskuminningum
tengjast ömmu. Litlar systur að
leika með skartgripina hennar á
Miklubrautinni og ímyndunaraflinu
engar skorður settar. Sunnudags-
kvöldin á Hofgörðum þegar ömmur
mínar komu í kvöldmat og öll jólin
og áramótin sem við áttum saman.
Ferðalög til Hollands og Spánar.
Stundirnar þegar mamma var í Há-
skólanum og amma kom með heitan
graut í körfunni sinni til okkar
systra í hádeginu. Jólaboðin hennar
á Miklubraut og síðar Efstaleiti,
smákökusortirnar, afmælisboðin
hennar á Þorláksmessu, félagsvist
með fjölskyldunni þar sem amma
vann nær undantekningarlaust.
Saltkjöt og baunir á sprengidag.
Allur frábæri maturinn hennar.
Fiskiröndin.
Hún amma var mér ávallt svo
góð og átti alltaf til falleg orð handa
mér. Hún strauk hendur mínar og
hlýjaði mér þegar mér var kalt.
Amma var með einstaklega mjúkar
og hlýjar hendur. Ein af mínum
fyrstu minningum er þegar hún
klippti neglurnar mínar. Launaði ég
henni greiðann og gerði neglurnar
hennar stundum fínar í seinni tíð.
Eftir að amma hætti að keyra bíl
fór ég gjarnan með henni og Rönku
systur hennar að kaupa í matinn og
enduðu þær ferðir iðulega heima
hjá ömmu þar sem við amma spil-
uðum eða skoðuðum gamlar myndir
og borðuðum bláber með rjóma.
Amma sagði mér sögur frá upp-
vaxtarárum sínum og þreyttist ég
aldrei á að heyra söguna af því
hvernig amma og afi kynntust.
Þetta eru dýrmætar minningar í
dag.
Það er mér eftirminnilegt eitt
sinn þegar ég var lítil í pössun hjá
ömmu. Ég var lasin og bað ömmu
að lesa fyrir mig sögu. Hún las fyrir
mig úr ritsafni H.C. Andersen. Ein
sagan var um ömmu sem dó og þeg-
ar amma sá hvað ég varð döpur yfir
örlögum ömmunar lokaði hún bók-
inni og sagði að þetta væri ekki
skemmtileg saga. Já það er sárt að
missa ömmu sína en ég er þakklát
fyrir að hafa haft hana hjá mér
svona lengi. Hún var stolt af afkom-
endum sínum og kvaddi þennan
heim á friðsælan hátt.
Amma mín mun ávallt eiga sér-
stakan sess í hjarta mínu. Ég kveð
ömmu með þakklæti í huga fyrir
Helga
Ingimundardóttir
28 MIÐVIKUDAGUR 30. JANÚAR 2008 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR