Eimreiðin - 01.04.1942, Síða 27

E'MHEIÐIN
VIÐ ÞJÓÐVEGINN
107
°§ önnur hlunnindi. Þeir, sem fram úr skara og hæst met setja
1 v'nnuhraða og vinnugæðum, eru taldir öðrum til fyrirmyndar
°§ verða að þjóðhetjum í hugum fólksins. Um helmingur allra
Verkamanna Rússlands eru þátttakendur í Stakhanov-hreyfing-
nnni, og sérskólar hafa verið settir á stofn í sambandi við hana,
t’ar sem aðferðir hennar eru kenndar.
Hið kommúnistiska þjóðskipulag er í mjög ríkum mæli grund-
vaIlað á náttúruvísindalegri heimspekistefnu, og náttúruvísindin
^afa haft mikil áhrif á allt skipulag Rússlands hins nýja, enda
eru þau í hávegum höfð þar í landi, svo að jafnvel hefur gengið
stundum út í öfgar. Miklu fé er varið til vís-
V'sindastörf indastarfsemi, og þeir vísindamenn verðlaun-
^ússa. aðiri sem skara fram úr. Stalin-verðlaunin svo-
nefndu geta orðið 200.000 rúblur eða um 270
^ós. kr. á mann. Slík verðlaun hafa t. d. hlotið prófessorarnir
)°ffe, Mandelstam, Papaleksi og Eichfeld. Nýlega fékk Bern-
sfein prófessor þessi verðlaun fyrir stærðfræðilegar rann-
sóknir. Alls hefur 32. verðlaunum verið skipt á milli 60 vísinda-
e^anna, og nemur verðlaunaupphæðin samtals um 6V2 millj.
króna.
þó að sleppt sé öllum verðlaunaveitingum, sem út af
fyrir sig sanna ekkert um ágæti vísindanna í Rússlandi, þá
sVnir t. d. hergagnaútbúnaður þeirra, að þeir eru langt komnir
1 v'sindalegri tækni. í september 1918 stofnsetti Joffe pró-
^essor Iðnfræðaskólann í Leningrad með 8 manna starfsliði,
^ðallega til að undirbúa vísindamenn undir störf í þágu þjóð-
felagsviðreisnar þeirrar, sem áætluð var. Fyrstu fimm árin var
aÓaláherzlan lögð á að afla sem færastra eðlisfræðinga. Smám-
iarnan var bætt við rannsóknarstofum, og árið 1929 var stofn-
Un þessi orðin risavaxið fyrirtæki í mörgum deildum, og unnu
Vlð það 2000 manns, þar af 700 eðlisfræðingar. jafnframt
v°ru reistar nýjar vísindastofnanir í Kharkov, Sverdlovsk,
Dn'epropetrovsk, Tiflis, Tomsk, Samarkand og fleiri borgum.
^ ^VIoskva var reist vísindastofnun fyrir hitaeðlisfræði og hit-
unartækni, í Leningrad Ijósfræði- og sjóntækjastofnun, og
Sv°na mætti lengi upp telja.
'V'Sinda-akademíið í Moskva er miðstöð allrar vísindastarf-
Sern' í Ráðstjórnarríkjunum. Þar starfa eðlisfræðingar, vél-