Tímarit lögfræðinga - 01.09.1982, Blaðsíða 27

á, að rök séu til að afnama þessar reglur. M.a. er því haldið fram, að
þegar til lengdar lætur, myndi kostnaður af sjótjónsaðgerðum dreifast
á hagsmunaaðila með svipuðum hætti, þótt reglum þessum væri ekki
til að dreifa og eigi vátryggingar þar verulegan hlut að máli. Sé því
sérstakur niðurjöfnunarkostnaður óþarfur, en hann er allmikill. Ekki
sér nein merki breytinga, enda mælir ýmislegt með gildandi reglum.
7. ÁREKSTUR SKIPA
I 3. hér að framan var í örstuttu máli vikið að helstu sérreglum, sem
gilda um skaðabótaábyrgð útgerðarmanns utan samninga. VII. kafli
siglingalaga hefur að geyma réglur um skaðabótaskyldu fyrir tjón,
sem hlýst af því að skip rekast á eða skip veldur með öðrum hætti
tjóni á öðru skipi. Er þar m.a. mælt fyrir um skiptingu tjóns í hlut-
falli við sök. Reglur þessar, sem eru í samræmi við alþjóðasamning frá
1910, eru í meginatriðum alveg samhljóða almennum skaðabótaregl-
um með einni veigamikilli undantekningu. Iiún er sú, að beri fleiri en
einn ábyrgð á tjóni, ábyrgist hvor (hver) hinna seku einungis sinn
hluta skaðabótanna, nema mannsbani hafi hlotist af árekstrinum eða
tjón á líkama eða heilbrigði, sbr. 3. mgr. 195. gr. siglingalaga. Um tjón
á munum og annað tjón, sem eigi telst líkamstjón, gildir því ekki sú
almenna regla bótaréttar, að bótaskyldir aðilar beri óskipta ábyrgð
gagnvart tjónþola. Eigandi farms, sem skemmist við árekstur skipa,
getur samkvæmt þessu ekki heimt fullar bætur úr hendi útgerðar-
manns annars skipsins, ef skipstjórnarmenn þess eiga aðeins hluta
sakar.
8. BJÖRGUN
Reglurnar um björgun eru meðal þeirra, sem dæmigerðar eru fyrir
sjóréttinn. Þær er að finna í VIII. kafla siglingalaga. Eru ákvæði kafl-
ans í samræmi við alþjóðasamning um björgun, sem gerður var í
Brússel árið 1910. Sá, sem bjargar skipi, er farist hefur eða er statt
í neyð eða munum, sem í því eru, á rétt til björgunarlauna. Engin
björgunarlaun greiðast, ef björgunin mistekst. Björgunarlaun eru
miklu hærri en talið myndi vera hæfilegt endurgjald fyrir vinnu þá,
er björgunarmenn létu í té. Menn, sem bjarga öðrum verðmætum, t.d.
slökkva eld í brennandi húsi, kunna að eiga rétt á endurgjaldi, sem
svarar til vinnu, er þeir inna af hendi og kostnaðar, sem þeir verða
fyrir. Hins vegar þekkist réttur til björgunarlauna ekki nema í sjó-
69