Tímarit lögfræðinga - 01.09.1982, Blaðsíða 58

NÝR DOKTOR í LÖGUM
Hinn 12. febrúar s.l. varði Guðmundur S. Al-
freðsson lögfræðingur doktorsritgerð um rétt-
arstöðu Grænlands við lagadeild Harvard há-
skóla í Bandaríkjunum. Ritið kallast: Grænland
og rétlurinn til sjálfsákvöröunar útávið (Green-
land and the Right to External Self-Determi-
nation). Hinn 16. mars s.l. var Guðmundur síð-
an lýstur „Doctor of Juridical Science" (S.J.D.).
Um 5-10 manns Ijúka slíku prófi árlega frá
Harvard.
Ritgerð Guðmundar um Grænland skiptist í
4 aðalkafla. Hinn fyrsti fjallar um alþjóðlegar
réttarreglur um afnám nýlendustjórnar. Inni-
hald þessara reglna er skýrgrelnt og því hald-
ið fram á grundvelli hefðbundinna réttarheim-
ilda, þ.e. milliríkjasamninga og venjurétttar,
sem hafa og hlotið staðfestingu Alþjóðadómstólsins, að nýlenduþjóðir hafi
öðlast ótviræðan sjálfsákvörðunarrétt. í næstu 3 köflum færir Guðmundur
að því rök, að Grænlendingar, ef þeir óska þess sjálfir, eigi þess kost að njóta
þessara reglna í samskiptum sínum við Danmörku og önnur ríki. i öðrum
kafla ritgerðarinnar er lýst landnámi ínúskra og norrænna manna á Græn-
landi með aðaláherslu á nýlendustjórn Dana á 19.. og fyrri hluta 20. aldar.
í þriðja kafla er bent á fjölmarga annmarka á þeim aðferðum, sem danska
ríkið beitti við stjórnskipunarlega innlimun Grænlands árið 1953 og það ítar-
lega kannað, hvort ályktun Allsherjarþings Sameinuðu þjóðanna haustið 1954,
þar sem sameiningin var samþykkt, hafi bindandi réttaráhrif. i fjórða kafla
er borið saman nútíma þjóðskipulag á Grænlandi og í Danmörku, ekki hvað
síst með hina svokölluðu innlimun í huga, og stuðst við leiðbeiningar í álykt-
unum Allsherjarþingsins, sem draga fram helstu nýlendueinkenni á sviðum
félags-, efnahags-, stjórnarfars- og stjórnmála. í lokakafla ritsins eru niður-
stöður höfundar dregnar saman í stuttu máli, taldir upp helstu framtíðar-
valkostir Grænlendinga varðandi þjóðréttarstöðu þeirra og bent á kosti og
galla hinna ýmsu möguleika.
Guðmundur ritaði grein um dönsku heimastjórnarlögin fyrir Grænland í
Tímarit lögfræðinga 1980, og er af því tilefni sagt frá námsferli hans fram að
þeim tíma. Guðmundur lauk embættisprófi frá Háskóla íslands vorið 1975 og
meistaraprófi í samanburðarlögfræði og þjóðarétti frá lagadeild New York
University vorið 1976. Hann hefur síðan verið við framhaldsnám í þjóðarétti,
fyrst í Cambridge (Massachusetts), síðan í Heidelberg og Kaupmannahöfn,
en loks á ný í Cambridge. Foreldrar hans eru Guðrún Árnadóttir og Alfreð
Guðmundsson forstöðumaður Kjarvalsstaða í Reykjavík.
Þ. V.
100