Tímarit lögfræðinga - 01.11.1985, Page 33

fjár, sem fyrirtækið vill leggja í herferðina, Sú áætlun er nær alltaf
unnin í hópvinnu, þ.e. ákveðnum hópi starfsmanna er falið að setja
fram hugmyndir að útfærslu. Þessar tillögur eru síðan lagðar fyrir við-
skiptavin stofunnar, sem gerir athugasemdir og kemur með breyting-
artillögur. Að þessu loknu hefst vinnan við gerð auglýsinganna, hrein-
vinnslan. Sú vinna er oftast unnin af fleiri en einum starfsmanni og oft
að hluta aðkeypt, t.d. ljósmyndir, myndskreytingar o.fl. Textagerð og
teiknistofuvinna (endanleg samsetning og frágangur) er þó alltaf unn-
in af starfsmönnum auglýsingastofunnar, og endanlegt ákvörðunarvald
um það, hvort auglýsingin skuli notuð, er í höndum stjórnanda stof-
unnar og auglýsandans sjálfs. Spurningin er svo þessi: Hver á höfund-
arréttinn ?
Engir samningar hafa verið gerðir um höfundarrétt starfsmanna á
auglýsingastofum frekar en annars staðar. Auglýsingastofurnar hafa
litið svo á, að þær verði að öðlast allan rétt yfir verkinu vegna eðlis
starfseminnar, og þá sérstaklega með tilliti til þess, sem talist getur
verktakaþáttur starfseminnar gagnvart viðskiptavinum auglýsinga-
stofanna. Ef stofurnar eiga ekki höfundarrétt að auglýsingum, geta
þær varla sinnt verkefnum sínum fyrir viðskiptavinina. Það verður t.d.
að vera hægt að breyta verki teiknara og textahöfundar eftir óskum
viðskiptavinar og nýta nýjar leiðir í fjölmiðlum til þess að ná árangri
fyrir viðskiptavininn. Að öðrum kosti er grundvöllur undir rekstri aug-
lýsingastofunnar brostinn.
Af þessum sökum hafa fræðimenn yfirleitt talið, að auglýsingastofur
fái framseldan mjög víðtækan rétt til verka starfsmanna sinna með
hliðsjón af leiðbeiningarreglunum um túlkun vinnusamninga.22) 1 sam-
ræmi við skoðanir fræðimanna hafa síðan myndast venjur á Norður-
löndum um framsal höfundarréttar auglýsingastofa til viðskiptavina
sinna. 1 Finnlandi og Svíþjóð er algengast, að auglýsingastofurnar
framselji höfundarrétt að auglýsingum til viðskiptavina sinna (aug-
lýsenda), en hinir síðarnefndu hafa ekki heimild til að framselja öðrum
réttinn án samþykkis höfundar, þ.e. auglýsingastofunnar (sbr. hér 2.
mgr. 28. gr. höfl.). Til grundvallai' þessu framsali liggur að sjálfsögðu
sú forsenda, að auglýsingastofur eigi allan höfundarrétt að verkum,
sem þar eru unnin. 1 Danmörku og Noregi hefur hins vegar skapast sú
venja, að auglýsingastofur framselja ekki höfundarrétt til viðskipta-
vina sinna, og sá háttur hefur einnig verið á hafður hér á landi.
22) Knoph, Ándsretten, bls. 84; SOU 1956:25, bls. 277; Gunnar Karnell, „Arbetstagares upp-
hovsratt", NIR 1. befti 1969, bls. 61.
171