Morgunn - 01.07.1974, Blaðsíða 67
I.ANDNÁM ÍSLENDINGA VESTAN HAFS
65
menn, og verkamenn. Vestur-lslendingar hafa reynzt náms-
menn með afbrigðum. 1 mörgum skólum hérlendis er það ekki
talið fágætt, að fslendingar skari fram úr. Verðlaunin hafa þeir
jafnan borið frá borði. í Kanada hafa Vestur-fslendingar oftar
en einu sinni lagt til Rhodes nemendur. Mun það tæpast of-
mælt, að eins og karlmennska víkinganna þótti frábær til forna,
að jafnannálsverðir þyki nú námshæfileikar íslenzkra lærdóms-
manna. Þótt íslenzk þjóð sé fámenn og alin við baráttu, hefir
hún jafnan verið öðrum fremur bókfróð og átt þann metnað
að mennta afkomendur sína. Þekking og dyggðir hafa lengi
verið þjóðarauðlegð íslendinga.
Ógerningur er að setja hér fram skrá um opinber störf, sem
Vestur-íslendingar skipa eða hafa haft með höndum þá hálfu
öld, sem þeir hafa dvalið í Bandaríkjunum og Kanada. Hygg
eg það á einskis manns færi enn sem komið er. En á þessum
50 árum hér vestra hafa íslendingar lagt fósturlöndunum til:
Heimsfrægan landkönnuð, ríkisyfirdómara, fylkisráðherra,
dómsmálastjóra, tvo þingmenn í þjóðþingi Kanadamanna, um
tuttugu íslendinga, er átt hafa sæti á löggjafaþingum, nær þrjá
tugi háskólakennara, um fjörutíu lækna og yfir fimmtíu
presta. Allmarga lyfjafræðinga er mér kunnugt um, og um
þrjátíu lögfræðinga. Islendingar hafa verið bókaverðir við ýmis
stórmerkileg söfn hér vestra. Vestur-fslendingur er forseti eins
stærsta verkamannafélagsins í heimi. Vestur-fslendingur lög-
sækir eitt ríki Bandaríkjanna fyrir hönd munaðarleysingja, er
ríkið misbauð á hryllilegan hátt, vinnur málið, vekur mannúð
um allt land, og verður beinlínis til þess að breyta hegningar-
lögum ríkisins. Vestur-íslendingar hafa framleitt íþróttamenn,
listamenn og sérfræðinga i ýmsum greinum og fræðum. Þeir
af þjóðflokki vorum, sem kenna í miðskólum og barnaskólum
verða ekki taldir svo almennir eru þeir vor á meðal. Af blaða-
mönnum, rithöfundum og skáldum erum vér líklega auðug-
astir allra manna. Ég hefi talið saman nálega 30 íslenzk blöð
°g tímarit, sem út hafa komið þessi ár meðal íslendinga í
Ameríku. Eflaust hefir þó eitthvað fallið úr þeirri tölu. Einnig
ar ótalið með öllu allt starf íslendinga við ensk blöð og ritgerðir.
5