Viðar - 01.01.1939, Blaðsíða 55
Viðar]
HVAÐ MÁ GJÖRA.... ?
49
vatni eöa sublimatvatni, áður en hún fer út úr herbergi
hins sjúka, og eins, ef hún snertir sjúklinginn, hafa skýlu
um hár sitt og jafnvel fyrir munni og nefi, ef sjúklingurinn
hefur hósta eða grunur er um, að hann hafi sjúkdóm, er
smitar gegnum öndunarfærin (barnaveiki, skarlatssótt,
berklar, influenza o. s. frv.).
Sjóða skal matarílát sjúklingsins sér og sótthreinsa hægð-
ir, þvag, hor og hráka sjúklingsins með kreólíni, karbóli eða
tilsvarandi.
2. Skyndileg sjúkdómseinkenni frá heila eöa taugakerfi
geta verið með ýmsu móti. Eitt hið algengasta er með-
vitundarmissir. Þá gildir þessi almenna regla: Sé andlitið
rautt og höfuðið heitt, skal láta hinn meðvitundarlausa
hálf sitja uppi með hátt undir höfði, sé andlitið bleikt og
fölt, skal leggja sjúklinginn með lágt undir höfði og hátt
undir fótum.
Meðvitundarleysið getur stafað af yfirliði. Þá er and-
litið fölt, vegna þess, að blóðsókn hefur verið of lítil til
heilans og því ber að láta höfuðið liggja lágt.
Sé andlitið rjótt, getur verið um slag að ræða eða heila-
blæðingu, og skal sjúklingurinn þá hafa hátt undir höfði.
Sé andlitið blátt mjög, er líklegt, að um snögglega hjarta-
bilun sé að ræða. Er menn missa meðvitund, skal ætíð flýta
sér að losa um hálsmál og allar líningar og buxnasterngi.
Þá er að geta um krampa. Sjúklingurinn dettur niður
og verður stífur. Hann blánar, ef til vill stendur hann á
öndinni, eða þá að hann andar í skrykkjum, froðufellir,
bítur sig í tunguna. Venjulega koma krampakippir í út-
limi og andlit, eftir að sjúklingurinn hefur legið þannig
stífur stutta stund, og sjaldan stendur kastið lengur en 1—5
hiínútur. Meðvitund fer alveg í slíkum köstum. Það, sem
hægt er að gjöra, er að reyna að hindra, að sjúklingurinn
öiti sig í tunguna, og er þá sett spýta, skeið eða annað
handbært milli tannanna. Ennfremur skal reyna að bera
sjúklinginn í stað, þar sem honum er eigi hætta á meiðsl-
4