Viðar - 01.01.1939, Blaðsíða 145
Viðar]
FRANZ SCHUBERT
139
í kyrrþey ódauðleg tónverk. En fæstir mátu réttilega gildi
þeirra, fyrr en eftir að höfundurinn var kominn undir
græna torfu.
Schubert hlaut mjög takmarkaða viðurkenningu í lif-
anda lífi, þrátt fyrir nokkra örugga og ósérplægna tals-
menn, mikilhæfa aðdáendur og vini, sem lögðu sig mjög
fram til þess að efla hróður tónskáldsins. En þess ber að
gæta, að Schubert náði ekki þeim aldri, sem flestir lista-
menn þurfa til þess að öðlast heimsviðurkennngu. Ef t. d.
Beethoven eða Richard Wagner hefðu ekki náð hærri aldri
en Schubert, þá væri mjög lítið til af tónverkum eftir þá
og sízt þau, sem mest kveður að. Frægð þessara sömu
meistara var á því aldursskeiði mjög takmörkuð.
Schubert bjó í næsta nágrenni við Beethoven, en þó
kynntust þeir aldrei persónulega. Beethoven kynntist fyrst
í banalegunni tónverkum Schuberts, og lauk nann á þau
miklu lofsorði. „í honum (þ. e. Schubert) býr hin guðlega
glóð.“ Þessi ummæli konungs tónanna bárust Schubert til
eyrna og vöktu þau innilegan fögnuð í brjósti hans.
Schubert lézt úr taugaveiki í Vín (á 32. aldursári) 19. nóv.
1828. Eftir síðustu ósk sinni hlaut hann legstað við hlið
Beethovens. Hann hafði þá hvílt á annað ár í gröf sinni.
Fyrir áeggjan góðvinar síns hafði Schubert haldið fyrstu
sjálfstæðu hljómleika sína, nokkrum mánuðum áður en
hann lézt. (Þessir hljómleikar voru haldnir í einskonar
mótmælaskyni gegn því, að Schubert hafði verið synjað um
stöðu, sem honum bar réttilega samkvæmt kunnáttu sinni
og hæfileikum, en annar hlaut óverðskuldað). Með hljóm-
leikum þessum vann Schubert stærsta listamannssigur,
sem honum auðnaðist í lifanda lífi. Hljómleikarnir voru
vel sóttir og ávann tónskáldið sér einróma lof. Auk þess
færðu þeir honum upp í hendur stærri fjárfúlgu en honum
nokkru sinni áður hafði borizt. Þótt skuldir hans væru
orðnar allmiklar fyrir og nú yrði að gjöra skuldaskil, þá
veittist honum í fyrsta skipti tækifæri þess að eignast