Viðar - 01.01.1939, Blaðsíða 144

138
FRANZ SCHUBERT
[Viðar
Hefði sennilega mátt segja um píanóundirleik Schuberts
líkt og Schaljapin skrifar um russneska tónskáldið og
píanóleikarann, Rachmaninow: „Eiginlega var ekki rétt að
segja, að hann léki undir á hljóðfærið, hann söng undir,"
segir Schaljapin.
Sch'ubert kynntist fleiri mikilhæfum listamönnum. Þeir
skildu hugsjónir hans og áhugamál. Traust þeirra og bjarg-
föst trú á list hans glæddi athafnaþrá hans og örvaði hann
til dáða.
Schubert var vinfastur, góðlátlegur í viðmóti, yfirlætis-
laus, óframfærinn um of, hæverskur, stundum hálffeim-
inn og vandræðalegur í framkomu. Hann var of meyr í
lund og veikgeðja til þess að berjast til sigurs við erfið-
leika lífsins. Sótti mjög á hann þunglyndi, og óx þaö með
ári hverju. En í vinahópi var hann hrókur alis fagnaðar.
Lék hann þá á als oddi af kæti, einkum ef hann var við
skál. Hafði hann þá til að setja allt á annan endann með
skrípalátum og ótrúlegasta uppátæki og galgopahætti. í
þessum kátínuköstum henti það stundum, að hann lék
Álfakónginn eða önnur fullkomnustu tónverk sín á hár-
greiðu með furðulegustu hljóðum og afbökunum.
Schubert dvaldist alla æfi í Vín, að undanskildum nokkr-
um sumrum, sem hann var heimiliskennari í hljómlist hjá
fursta einum í Ungverjalandi. Kenndi hann tveimur dætr-
um furstans, og var virtur og velmetinn. Var mikið og
fagurlega sungið á þessu heimili, og stjórnaði Schubert
söngnum. Er haft fyrir satt, að ástir hafi tekizt með hon-
um og annarri furstadótturinni, og hafi dvöl hans þess
vegna lyktað þarna svo skyndilega sem raun varð á.
Annars varð æfi Schuberts ekki tilbreytingarík. Fátæktin
kom í veg fyrir það. Hann hlaut aldrei stöðu með ákveðnum
launum. Honum var synjað, þegar hann sótti um stöður
við sitt hæfi. Hann dró því fram lífið á litilfjörlegri þóknun,
sem aðsjálir útgefendur létu af hendi rakna fyrir útgáfu-
rétt tónverka skáldsins, sem gjörði litlar kröfur og skorti
hyggindi til flestra hluta, nema aðeins til þess að skrifa