Morgunblaðið - 11.08.2012, Blaðsíða 6

BAKSVIÐ
Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
Oddviti Skútustaðahrepps gagn-
rýnir nýja reglugerð um verndun
Mývatns og Laxár og segir að vinnu-
brögð umhverfisráðuneytisins við
gerð hennar hafi verið með þeim
hætti að þau gætu dregið úr vilja
heimamanna til að taka þátt í frið-
lýsingu fleiri svæða í hreppnum. Þá
geti reglugerðin orðið til að ónýta
mikið starf við baráttu gegn vargi
við Mývatn. „Ég hef búið hér í mörg
ár og mér finnst að íbúar hafi sterka
tilfinningu fyrir náttúrunni hér og
vilji henni allt það besta. En við-
mótið og framkoman er svolítið eins
og við viljum það ekki og séum … ja,
ég segi ekki hryðjuverkamenn … en
að það sé eins og við viljum ekki
vernda náttúruna,“ segir hún.
Helsti ágreiningurinn sé um bar-
áttu gegn vargi. Sveitarstjórnin vildi
fá inn í reglugerðina ákvæði um að
heimilt væri að veiða mink, ref, stóra
máva og hrafn og að það verk yrði á
forræði sveitarfélaga. Í umhverf-
isráðuneytinu fengust þær upplýs-
ingar að reglugerðin myndi ekki
hafa áhrif á baráttu gegn vargi.
Reglugerðin var sett 10. júlí sl. og
hún fyllir sex blaðsíður og er í 28
greinum. Svæðið sem um ræðir er í
þremur sveitarfélögum; að mestu í
Skútustaðahreppi en einnig í Norð-
urþingi og Þingeyjarsveit.
Sjá ára bið eftir áætlun
Dagbjört Bjarnadóttir af M-lista,
oddviti Skútustaðahrepps, segir að
óánægjan snúi einnig og ekki síst að
málsferðinni og þeim hraða sem hafi
einkennt hana. Hún bendir á að ný
lög um vernd Mývatns og Laxár hafi
tekið gildi árið 2004. Í lögunum er
ákvæði um að verndaráætlun verði
tilbúin eigi síðar en 1. janúar 2006 en
hún var þó ekki staðfest af umhverf-
isráðherra fyrr en í maí 2011. „Og
það var ekki fyrr en 2012 sem það
kemur reglugerð og þá er hún keyrð
í gegn að okkar mati,“ segir Dag-
björt.
Skútustaðahreppur hafi fyrst
fengið reglugerðina til umsagnar um
mitt sumar 2011 en ekki Norðurþing
eða Þingeyjarsveit. Þá hafi reglu-
gerðin verið 18 greinar og við þær
hafi sveitarstjórn Skútustaðahrepps
gert ýmsar athugasemdir. Í apríl
2012 hafi sveitarstjórnin síðan fyrir
tilviljun fengið fréttir af því að
reglugerðin væri til umsagnar hjá
hinum sveitarfélögunum tveimur, þá
í 27. greinum. Það var aðeins eftir að
sveitarstjórn Skútustaðahrepps
gerði athugasemdir sem hún fékk
reglugerðina aftur til umsagnar.
Dagbjört segir með ólíkindum að
ekki hafi átt að hafa Skútustaða-
hrepp með í ráðum.
Tekið hefði verið tillit til ýmissa
athugasemda en þó ekki um eyðingu
vargs, þrátt fyrir þá miklu áherslu
sem heimamenn lögðu á hana. Eng-
inn efist um mikilvægi þess að eyða
mink en skilningur umhverfisyf-
irvalda á mikilvægi þess að halda
refnum í skefjum, sem og stórum
mávum og jafnvel hrafni, sé annar
en heimamanna. Stjórnvöld flaggi
viðkvæmu fuglalífinu á tyllidögum
en ágreiningur sé um hvernig eigi að
vernda það. Skútustaðahreppur
leggi á hinn bóginn mikla áherslu á
baráttu gegn vargi og hún bendir á
að fyrir nokkrum árum hafi kostn-
aður hreppsins við vargeyðingu
numið 14.000 krónum á hvern íbúa í
hreppnum en þeir eru 400. Ef Reyk-
víkingar myndu setja jafn mikla
fjármuni í vargeyðingu, á hvern
íbúa, yrði fjárhæðin um 1,6 millj-
arðar. Þyrfti þá varla að spyrja að
leikslokum.
Í reglugerðinni eru ákvæði um
veiðar á tegundum sem hafa skaðleg
áhrif og segir þar m.a. að Umhverf-
isstofnun skuli sjá til þess að unnin
verði sérstök aðgerðaáætlun um
veiðar á þeim tegundum og á hún að
vera tilbúin innan árs. Dagbjört seg-
ir að vinnan við þessa aðgerðaáætl-
un sé ekki byrjuð. „Á maður að
treysta því að miðað við þann tíma
sem það tók að smíða verndaráætlun
og reglugerð að þetta gerist núna,
einn, tveir og þrír?“ Á meðan óvissa
ríki um þessi mál sitji baráttan gegn
vargi á hakanum. Slíkt geti ónýtt
hina miklu baráttu sem hafi átt sér
stað gegn varginum fram að þessu.
Tekur völdin af sveitarstjórn
Pétur Snæbjörnsson, G-lista,
varamaður í sveitarstjórn og fulltrúi
í skipulags- og byggingarnefnd, er
mun harðorðari um reglugerðina en
Dagbjört. Hann segir að reglugerð-
in taki nánast öll völd af sveit-
arstjórn. Í henni sé sífellt kveðið á
um að leita þurfi álits Umhverf-
isstofnunar, Náttúrurannsókn-
arstöðvarinnar á Mývatni og fleiri
slíkra aðila en aldrei þurfi að hafa
samráð við sveitarstjórn. Reglu-
gerðin sé þar að auki óhóflega löng
og af einhverjum ástæðum sé í sí-
fellu tekið fram að landslög og reglu-
gerðir gildi einnig á verndarsvæð-
inu. Greinilegt sé að yfirvöld vilji
koma sem mestu undir sína eigin
sérfræðinga en vanvirði og van-
treysti heimamönnum.
Treysta ekki á áætlun um eyðingu vargs
 Telur að ný reglugerð um Mývatn og Laxá leiði til þess að barátta gegn vargi sitji á hakanum
 Oddviti gagnrýnir stjórnvöld fyrir viðhorf til heimamanna  Getur spillt samstarfsvilja
Morgunblaðið/Birkir Fanndal
Vernd Ákvæði reglugerðarinnar taka til Mývatns og Laxár allt að ósi, ásamt 200 metra breiðum bakka meðfram
Mývatni öllu og Laxá báðum megin, auk tiltekinna votlendissvæða. Hér sést yfir byggðina við Reykjahlíð.
6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 11. ÁGÚST 2012
Móseldalurinn er ægifagur, haustlitirnir skarta sínu fegursta og vínuppskerutíminn
er hafinn. Flogið verður til Frankfurt og gist í 5 nætur hjá vínbændum í Leiwen við
ána Mósel. Þaðan verður farið í áhugaverðar skoðunarferðir, t.d. til Bernkastel og
Cochem, sem þykir einn fallegasti bærinn við ána. Þá verður komið til Idar-Oberstein
sem frægur er fyrir skartgripagerð, mjög skemmtilegt eðalsteinasafn og ekki má
gleyma hellakirkjunni frægu sem er byggð inni í kletti. Einnig verður komið til elstu
borgar Þýskalands, Trier, sem hefur að geyma miklar fornminjar frá tímum Rómverja.
Margt skemmtilegt verður á döfinni þessa daga, t.d. ratleikur þar sem leitað verður
að gómsætum Móselvínum. Á leið til Wiesbaden þar sem gist verður á vel staðsettu
miðbæjarhóteli síðustu 2 næturnar, verður komið við í Rüdesheim, einum vinsælasta
ferðamannabæ við ána Rín. Flogið heim frá Frankfurt.
Fararstjórar: Georg Kári Hilmarsson & Agnar Guðnason
Verð: 147.250 kr. á mann í tvíbýli
Innifalið: Flug, skattar, gisting hjá vínbændum og á hóteli í Wiesbaden, hálft fæði,
allar skoðunarferðir með rútu, vínsmökkun og íslensk fararstjórn.
www.baendaferdir.is
Sp
ör
eh
f.
s: 570 2790
A L L I R G E T A B Ó K A Ð S I G Í B Æ N D A F E R Ð I R
28. september - 5. október
Travel Agency
Authorised by
Icelandic Tourist Board
Vínbændur & kastalar
Haust 5
Hálftfæðiogallarskoðunarferðirinnifaldar
Gunnhildur Ásta Guðmundsdóttir
gunnhildur@mbl.is
„Það er svo sannarlega kominn tími
til að fara í berjamó,“ segir Sveinn
Rúnar Hauksson, læknir og berja-
sérfræðingur, að-
spurður um útlit
fyrir berjavertíð-
ina í ár.
Sveinn hefur
þegar farið víða
um vestanvert
landið undan-
farnar vikur þar
sem hann segir
berjasprettu
komna á fullt
skrið og nóg af
bæði bláberjum og krækiberjum til-
búnum til tínslu. Eyddi hann frídegi
verslunarmanna t.d. á Þingvöllum
þar sem krökkt var af fallegum blá-
berjum.
Berjatíminn hefur lengst
Að sögn Sveins hefur berjatínslu-
tímabilið lengst um allt að tvær til
þrjár vikur undanfarin ár. Áður var
nánast óhugsandi að farið væri í
berjamó fyrr en undir lok ágústmán-
aðar. Einstaklega milt veður undan-
farið hefur gert að verkum að nú er
hægt að hefja tínslu berja strax í lok
júlí. „Ég var til dæmis á ferð á Horn-
ströndum fyrir tíu dögum þar sem við
tíndum þessi fínu aðalbláber í
eftirréttinn,“ segir Sveinn.
Stefnir í gott berjaár
Útlit er fyrir einstaklega góða
berjasprettu á sunnan- og vestan-
verðu landinu í ár að sögn Sveins. Þá
virðist spretta ætla að vera betri á
norðanverðu landinu en í fyrra þegar
óhagstætt veðurfar og ágangur birki-
lirfu hamlaði uppskeru. Á Austur-
landi hafa undanfarin ár verið fremur
slök með tilliti til berja en útlit fyrir
að breyting verði á í ár. Virðist því
stefna í gott berjaár um land allt.
Nóg til handa öllum og margt
hægt að gera
„Í árferði sem þessu er svo mikið af
berjum að þetta er ekki nema örlítið
brot sem sem við nýtum,“ segir
Sveinn. „Það er til svo margfalt nóg
hana öllum,“ bætir hann við.
Auk þess að borða berin fersk er
hægt að safta þau, sulta og gera
hlaup. Einnig er gott að frysta þau í
smærri skömmtun og eiga handhæg
til að strá út á hafragrautinn yfir vet-
urinn eins og Sveinn gerir. Þá segist
hann einnig hafa smakkað bæði blá-
berjarjóma og nýgert aðalbláberja-
hlaup með fjallagrösum, sem var nýj-
ung, norður á Ströndum í lok júlí.
Ekki skemmir fyrir að bláber til-
heyra flokki svokallaðra ofur-
fæðutegunda. Eru þau m.a. alhæst á
listanum yfir fæðutegundir sem rík
eru af andoxunarefnum sem hafa góð
áhrif gagnvart öldrun og ýmsum
sjúkdómum.
Er því um að gera fyrir landsmenn
að fjölmenna í berjamó þessa dagana
og njóta útiverunnar.
Nóg af berjum og um að
gera að drífa sig í berjamó
 Berjatíðin hefst snemma í ár sökum einstaks veðurfars
Morgunblaðið/Sverrir
Í berjamó Útlit er fyrir að krökkt
verði af berjum um land allt í ár.
Sveinn Rúnar
Hauksson
Hjá umhverfisráðuneytinu
fengust þær upplýsingar að
samráð við Skútustaðahrepp
hefði verið nokkuð ítarlegt.
Fundur hefði verið haldinn með
sveitarstjórn, einnig síma-
fundur og eftir fyrstu umsögn
hreppsins hefðu margir tölvu-
póstar farið á milli og menn
rætt saman í síma. Því hefði
ekki þótt sérstök ástæða til að
leita umsagnar í seinna skiptið
en það hefði þó verið gert, eft-
ir að sveitarfélagið gerði at-
hugasemdir.
Varðandi veiðar og ref muni
sömu reglur um þær gilda og
áður, fram að því að aðgerða-
áætlun um veiðar á skaðlegum
tegundum verði tilbúin.
Í reglugerðinni er á nokkrum
stöðum kveðið á um að ákvæði
annarra reglugerða gildi á
verndarsvæðinu, s.s. reglugerð
um varnir gegn mengun vatns
af völdum áburðar frá landbún-
aði og reglugerð um fráveitur
og skólp. Í svari ráðuneytisins
við fyrirspurn Morgunblaðsins
kom fram að ákvæðin væru
ítrekuð til að reglugerðin gæfi
heildstæða mynd af þeim
ákvæðum sem giltu á svæðinu.
Ekki væri óalgengt að ákvæði
úr öðrum reglugerðum væru
ítrekuð með þessum hætti.
Í reglugerðinni er tekið til að
stunda athuganir, vöktun og
fleira en einnig kvikmyndatöku
þurfi leyfi Umhverfisstofnunar.
Í svari ráðuneytisins kom fram
að ekki væri verið að takmarka
ljósmyndun eða kvikmyndatöku
áhugafólks eða ferðamanna.
Fundur,
símafundur
og samráð
REGLUGERÐARSMÍÐ