Morgunblaðið - 11.08.2012, Blaðsíða 27

UMRÆÐAN 27
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 11. ÁGÚST 2012
Í Morgunblaðinu var
í vikunni frétt um skort
á fé til viðhalds á veg-
um landsins. Í mynda-
texta stóð að ekki væri
mikið um nýfram-
kvæmdir í vegagerð
þessi misserin og ein
stærsta framkvæmdin
væri á Barðaströnd-
inni, sem er á sunn-
anverðum Vest-
fjörðum. Það er þakkarvert þegar
fjölmiðlar vekja athygli á slæmum
vegum sem eru allt of víða á Vest-
fjörðum og Morgunblaðið hefur
staðið sig vel að því leyti. En það
rétta er að á næstu þremur árum
verða unnin nokkur mjög stór verk-
efni í vegagerð og því miður verður
minnst gert á Vestfjörðum, þar sem
þörfin er mest. Mestar framfarir
verða þar sem samgöngur eru góðar
fyrir. Það landsvæðið sem veikast
stendur og þarf mest á úrbótum að
halda víkur fyrir öðrum landsvæðum
sem vel standa. Það er hinn bitri
sannleikur.
Með nýjum vegi um Hófaskarð
var lokið uppbyggingu á stofnvega-
kerfi landsins nema á Vestfjörðum.
Þar eru enn samtals 110 km gamlir
og illfærir vegarkaflar á Vest-
fjarðavegi milli Þingeyrar og
Bjarkalundar sem liggja um tvo háa
fjallvegi og einnig eru á Strandavegi
í Strandasýslu gamlir
og niðurgrafnir vega-
slóðar um tvo hálsa
norður í Árneshrepp.
Vestfirðingar efndu til
hátíðahalda á Dynjand-
isheiði sumarið 2009 til
þess að minnast þess
að 50 ár voru þá síðan
vegurinn var lagður.
Þáverandi samgöngu-
ráðherra, Kristján
Möller, flutti þar ræðu
og bað Vestfirðinga af-
sökunar fyrir hönd
stjórnvalda á því að þeir þyrftu enn
að búa við þessa fornöld í samgöngu-
málum.
Framundan eru stórverkefni í
vegagerð fyrir rúma 30 milljarða
króna. Á árunum 2011-2014 verða
Norðfjarðargöng og Vaðlaheið-
argöng grafin. Þau munu kosta um
11 milljarða króna hvor og verða að
öllu leyti fjármögnuð af ríkinu með
beinum framlögum eða lántökum.
Þá verður unnið fyrir 2,3 milljarða
króna við breikkun á vegi um Hellis-
heiði og 3,2 milljarða króna á Vest-
fjarðavegi í Múlasveit. Þá má nefna
smíði nýs Herjólfs, sem um líklega
kosta um 4 milljarða króna. Það er
hins vegar ekki eiginleg vegagerð,
en hins vegar afar mikil samgöngu-
bót fyrir Vestmanneyinga. Þessar
framkvæmdir eru ákveðnar og fjár-
magnaðar og fyrir alþingiskosningar
að vori verður búið að skrifa undir
skuldbindandi samninga. Líklega
verða framkvæmdir einnig hafnar.
Af þessu ætti að vera ljóst að það er
ónákvæmni að draga fram þá mynd
að helsta vegagerð um þessar mund-
ir sé á Vestfjörðum. Því miður, öðru
nær. Þrátt fyrir einlægan stuðning
samgönguráðherra, Ögmundar Jón-
assonar, við málstað Vestfirðinga og
Dýrafjarðargöng eru þau og flest
önnur brýn verkefni á Vestfjörðum
aðeins fyrirheit sem ekki eru föst í
hendi. Hægur vandi verður að fresta
þeim enn eftir kosningar. Núverandi
ríkisstjórn hefur seinkað Dýrafjarð-
argöngum um 6 ár. Þegar hún tók
við átti að ljúka framkvæmdum
2012, en nú eru áætluð verklok ekki
fyrir en 2018.
Fólki hefur fækkað um 33% á
Vestfjörðum frá 1981. Þóroddur
Bjarnason, stjórnarformaður
Byggðastofnunar og prófessor við
Háskólann á Akureyri, segir að
bregðast þurfi skjótt við ef bjarga
eigi byggðinni. Hann nefnir sér-
staklega þörfina fyrir samgöngu-
bætur og segir í viðtali við Rík-
isútvarpið 22. apríl síðastliðinn að
tengja þurfi svæðin á Vestfjörðum
saman með heilsárssamgöngum. Þar
vísar Þóroddur til þess að engar
samgöngur eru milli norðanverðra
og sunnanverðra Vestfjarða 3-5
mánuði á hverju ári og slæm færð
hina mánuðina. Alþingi og rík-
isstjórn samþykkti nýja samgöngu-
áætlun í vor eftir þessa brýningu og
bregst þar satt að segja mjög hægt
við. Spurningar hljóta að vakna um
viljann til þess að bjarga byggðinni.
Ríkisstjórn hefur vaðið eld og
brennistein og fórnað sannleikanum
ítrekað fyrir framgang Vaðlaheiða-
ganga. Þau eiga að leysa af hólmi
lágan fjallveg sem er ófær 0-4 daga
eða dagsparta á ári og þá daga er
örugg leið um láglendisveg. Eyja-
fjörðurinn er annað helsta vaxta-
svæðið á landsbyggðinni og fólki
fjölgaði um 5% á árunum 2001-2010.
Norðfjarðargöng eiga koma í stað
annarra jarðganga, Oddsskarðs-
ganga. Ófærð um þau er lítil, aðeins
0-4 dagsparta á ári og Miðaust-
urlandið er mesta vaxtasvæðið utan
höfuðborgarsvæðisins. Þar fjölgaði
fólki um 10% á fyrsta áratug ald-
arinnar. Niðurstaðan er skýr; mest
er gert þar sem samgöngur eru
bestar og byggðin stendur best, en
minnst er gert þar sem samgöngur
eru verstar og mest þörf á skjótum
aðgerðum.
Enginn hefur ennþá beðist afsök-
unar á þessari lítilsvirðingu við fólk
á Vestfjörðum. Þótt eðlilegt sé og
skiljanlegt vegna fámennis og land-
fræðilegra aðstæðna að bíða þurfi
eftir framförum, þá er ekki hægt að
una því að búa í marga áratugi við
samgönguleysi og skerðingu á þjón-
ustu. Það er runnin upp ögurstund
eins og Alþingi var bent á.
Minnst gert þar sem þörfin er mest
Eftir Kristin H.
Gunnarsson »Mest er gert þar sem
samgöngur eru best-
ar og byggðin stendur
best, en minnst er gert
þar sem samgöngur eru
verstar og mest þörf á
skjótum aðgerðum.
Kristinn H. Gunnarsson
Höf. er fv. alþingismaður.
Nýútgefinn rík-
isreikningur fyrir árið
2011 sýnir, svo ekki
verður um villst, að
ríkisstjórn Samfylk-
ingarinnar og Vinstri
grænna ætlar að velta
skuldum sínum yfir á
komandi kynslóðir – á
okkur unga fólkið.
Það erum við sem
þurfum að súpa seyð-
ið af óráðsíu og skuldasöfnun ríkis-
stjórnarinnar seinustu þrjú árin.
Samtímis og góð eftirlaun bíða nú-
verandi ráðamanna þurfum við að
glíma við eintómar skattahækkanir
og afborganir í fjöldamörg ár. Slíkt
er réttlæti velferðarstjórnar
Jóhönnu Sigurðardóttur.
Samþykkt fjárlög fyrir árið 2011
höfðu gert ráð fyrir 46 milljarða
króna halla á rekstri ríkissjóðs.
Niðurstaðan varð hins vegar halli
upp á 90 milljarða króna. Og ekki
er um ný sannindi að ræða – þvert
á móti. Ríkissjóður var rekinn með
193 milljarða kr. halla árið 2009 og
123 milljarða kr. halla árið eftir.
Vaxtakostnaður þessi þrjú ár nem-
ur yfir 200 milljörðum króna. Í stað
þess að líta í eigin barm og við-
urkenna mistök sín kenna ráða-
menn enn hruni þriggja banka
haustið 2008 um gegndarlausa
skuldasöfnun tæpum fjórum árum
síðar. Stjórnendur fyrirtækis, sem
skilar tapi ár eftir ár, þurfa að bera
ábyrgð á gjörðum sínum. Þarf rík-
isstjórnin ekki að axla ábyrgð á lé-
legum rekstri ríkissjóðs? Eða er
enn í tísku að kenna Sjálfstæð-
isflokknum um allt?
Nú þegar Bjarni
Benediktsson bendir á
að taka verði til í rík-
isfjármálum og koma
böndum á hallarekst-
urinn hlaupa stuðn-
ingsmenn ríkisstjórn-
arinnar upp til handa
og fóta. Staðreyndin er
hins vegar sú að ef
ekkert verður aðhafast
frekar mun níðþungur
skuldaklafi leggjast á
skattgreiðendur framtíðarinnar.
Rekstur ríkissjóðs ber sig ekki í
núverandi mynd – hann er ósjálf-
bær nema að til komi uppstokkun á
rekstri og verkefnum hins op-
inbera. Eins og bent hefur verið
margsinnis á er vel hægt að spara í
rekstri ríkisins án þess að snerta
við heilbrigðis-, mennta- og velferð-
arkerfinu. Til þess þurfum við hins
vegar sterka stjórnmálamenn með
bein í nefinu – stjórnmálamenn
sem hafa bæði kjark og þor til að
takast á við þann skuldavanda sem
steðjar að framtíðarkynslóðum
þessa lands.
Það er fátt sem bendir til þess að
sjást fari til sólar á næstunni. Í
grein í Fréttablaðinu fyrir skömmu
boðar Jóhanna Sigurðardóttir for-
sætisráðherra ný útgjöld, sem
munu þá koma til með að auka enn
á fjárlagahalla ríkisstjórnarinnar.
Ljóst er að fleiri svipuð loforð
munu heyrast á næstunni enda er
stutt í kosningar og ríkisstjórnin
völt í sessi. Verst er að skattgreið-
endur framtíðarinnar fá ekki að
taka þátt í þeim kosningum. Þess
er hins vegar óskandi að stjórn-
málamenn hleypi í sig kjarki og
standi vörð um hagsmuni þeirra.
Það er sannarlega þörf á því.
Skuldir ógna framtíðinni
Eftir Kristin Inga
Jónsson
Kristinn Ingi Jónsson
»Eins og bent hefur
verið á er vel hægt
að spara í rekstri rík-
isins án þess að snerta
við heilbrigðis-, mennta-
og velferðarkerfinu.
Höfundur er menntaskólanemi.
Skráðu bílinn þinn
frítt inn á
diesel.is
Kletthálsi 15 · 110 Reykjavík · Sími: 578 5252
þegar þú ætlar að selja bílinn
Lágmúla 9 • 108 Reykjavík • Sími 581 3730 • Bréfasími 581 3732 • jsb@jsb.is • www.jsb.is
STOTT PILATES er krefjandi æfingakerfi og frábær leið til að:
l Móta líkamann, bæta líkamsvitund og líkamsstöðu.
l Lengja vöðva og styrkja djúpvöðva í kvið og baki.
l Losa spennu, auka liðleika og bæta jafnvægi milli vöðvahópa.
8 og 16 vikna námskeið - Mánudaga og miðvikudaga kl. 10:30
Þriðjudaga og fimmtudaga kl. 16:30
Kennari: Agnes Amalía Kristjónsdóttir.
Verð: 8 vikur kr. 19.900 og 16 vikur kr. 29.900.
Barnagæsla - Leikland JSB
Velkomin í okkar hóp!
STOTT PILATES
E
F
L
IR
a
lm
a
n
n
a
te
n
g
s
l
/
H
N
O
T
S
K
Ó
G
U
R
g
ra
fí
s
k
h
ö
n
n
u
n
Ath!
Kennt í
heitum sal
Ný námskeið að hefjast
Innritun í síma 581 3730
Móttaka aðsendra greina
Morgunblaðið er vettvangur lifandi umræðu í landinu og birtir aðsendar grein-
ar alla útgáfudaga.
Þeir sem vilja senda Morgunblaðinu greinar eru vinsamlega beðnir að nota
innsendikerfi blaðsins. Kerfið er auðvelt í notkun og tryggir öryggi í sam-
skiptum milli starfsfólks Morgunblaðsins og höfunda. Morgunblaðið birtir
ekki greinar sem einnig eru sendar eru á aðra miðla.
Að senda grein
Kerfið er aðgengilegt undir Morgunblaðslógóinu efst í hægra horni forsíðu
mbl.is. Þegar smellt er á lógóið birtist felligluggi þar sem liðurinn "Senda inn
grein" er valinn.