Morgunblaðið - 11.08.2012, Blaðsíða 42

TÓNLIST
Arnar Eggert Thoroddsen arnareggert@arnareggert.is
Merkilegt hvað sum dægurtónlist
heldur áfram að koma manni í opna
skjöldu, já fær hárin hreinlega til
að rísa þegar maður heyrir hana.
Og skiptir þá engu þótt maður hafi
heyrt hana hundrað sinnum áður.
Þetta er víst það sem orðið „sígilt“
á að lýsa; það sem skapað var í
fyrndinni nær enn að hafa sterk
áhrif á samtímahlustendur og er
enn jafn leitandi og áhrifaríkt og
það var daginn sem það kom út.
Þessar pælingar hafa verið í gangi
að undanförnu hjá mér hvað þýsku
sveitina Kraftwerk varðar en ég
hef verið á bólakafi í verkum þeirr-
ar eðlu sveitar síðustu vikur og á
vart til orð til að lýsa snilldinni.
Svona skeið hef ég tekið reglulega
með þessari hljómsveit og alltaf er
ég jafngapandi. Já lesandi góður …
þetta bara varð að komast út!
Gangskör
Ég veit ekki alveg af hverju ég
datt inn í þetta núna. Þetta gerist
venjulega fremur tilviljanakennt
þegar maður fer svona á bólakaf í
ákveðin bönd. Ég hef samt haft
hálfgert samviskubit í garð plöt-
unnar Computer World (1981) en
það er sú plata Kraftwerk sem ég
hef hvað minnst hlustað á!? (ófyr-
irgefanlegt, ég veit). Alltént, nú
skyldi gangskör gerð.
Á sínum tíma, þegar ég var að
dýfa tám sem víðast – og af nokkru
offorsi eiginlega – í allra handa
dægurtónlist, las ég viðtal við
Kraftwerk í Melody Maker. Þetta
var í tengslum við endurhljóðblönd-
unarplötuna The Mix sem kom út
1991. Ég hafði þá engan veginn
gert mér grein fyrir því hversu
ótrúlega áhrifarík þessi sveit hafði
verið hvað samtímapopp áhrærði.
Hlutverk hennar sem brautryðj-
andi í tölvutónlist verður seint of-
metið. Heilu tónlistarstefnunum
var hrundið af stað fyrir tilstilli
hennar – stundum fleiri en einni í
einu og sama laginu. Hipphopp,
teknó, hústónlist, „industrial“, ný-
rómantík; öll þessi fyrirbæri eiga
allt sitt meira og minna undir
Kraftwerk.
Biblían
Eftir að hafa lesið þetta viðtal í
Biblíunni minni pikkaði ég upp
Trans-Europe Express og Man
Machine fyrir slikk í plötubúðinni
Þrumunni á Laugaveginum. Ég
man þegar fyrstu tónarnir frá „Eu-
rope Endless“ hófu að óma í litla
herberginu mínu í Árbænum. Mér
fannst þetta dálítið einkennilegt (ég
var mestmegnis að hlusta á hávaða-
nýbylgju og pönk á þessum tíma) en
það var eitthvað þarna sem ég
hreifst af. Ég og bróðir minn kær
hlustuðum svo endalaust á þessar
plötur og hann tók fljótlega fram úr
mér í Kraftwerkáhuganum. Hann
hefur mikið mært Computer World
og nú er ég kominn á þá skoðun að
hún sé hápunkturinn á ferli sveit-
arinnar. Skoðum þetta aðeins:
Autobahn (1974) bar með sér tíma-
mót en platan sem heild er ójöfn.
Sama má segja um Radio Activity
(1975). Trans-Europe Express er
fyrsta meistaraverkið en ég við-
urkenni að lög eins og „The Hall of
Mirrors“ eru í það tilgerðarlegasta.
Man Machine er sannarlega mögn-
uð en nánast of poppuð og dálítið
hrá; það er enn verið að slípa dæm-
ið til. En öllum vopnum er svo
glæsilega safnað saman á Compu-
ter World (1981). Bara upphafs-
tónar titillagsins senda þægilega
höggbylgju í magann á manni. Al-
gerlega ótrúlegt! Eftir þessa plötu
missti Kraftwerk svo eiginlega fót-
anna, Techno-Pop, platan sem átti
að koma í kjölfarið, tafðist óheyri-
lega vegna sívaxandi fullkomn-
unaráráttu, þekkt minni í sögu okk-
ar helstu poppsnillinga (Brian
Wilson t.d.).
Það er eitthvað skringilegt við
það að helstu arkitektar alls þess
sem var nýtt í popptónlist lifi í dag
á fornri frægð, hvort heldur sem er
á tónleikum eða í hljóðversvinnu.
Eigum við ekki bara að segja að
Ralf, Florian og þeir allir hafi bara
klárað kvótann hratt og vel og séu
því skuldlausir að þessu leytinu til?
Einskonar kraftaverk …
»Heilu tónlistar-stefnunum var
hrundið af stað fyrir til-
stilli hennar – stundum
fleiri en einni í einu og
sama laginu.
Framtíðarmenn Hin þýska Kraftwerk var óralangt á undan sinni samtíð.
 Sum tónlist er sífersk og sígild, sama hversu mikið elli
kelling ber á henni  Hin þýska Kraftwerk breytti þannig
tónlistarsögunni á áttunda áratugnum  Einungis
Bítlarnir hafa valdið jafnmiklum straumhvörfum
42 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 11. ÁGÚST 2012
Þeir Mike D og Ad-Rock í rapp-
sveitinni Beastie Boys, auk dán-
arbús Adams „MCA“ Yauch, þriðja
liðsmanns sveitarinnar sem lést á
árinu, hafa lögsótt framleiðanda
orkudrykkjarins Monster, Monster
Energy Corp., fyrir brot á höfund-
arrétti. Rappararnir eru ósáttir við
leyfislausa notkun fyrirtækisins á
nokkrum laga þeirra í kynningar-
myndbandi fyrir snjóbrettakeppn-
ina Ruckus in the Rockies en fyr-
irtækið styrkir þá keppni. Meðal
þeirra laga sem notuð voru í mynd-
bandinu eru „Sabotage“, „So
What’cha Want“ og „Looking Down
the Barrel of a Gun“.
Adam Yauch lést í maí sl. eftir
langa baráttu við krabbamein.
Hann var einn stofnenda Beastie
Boys.
Harðir Beastie Boys árið 2006, þeir
Mike, Adam Horowitz og Adam Yauch.
Beastie Boys lög-
sækja Monster
TOTAL RECALL Sýnd kl. 8 - 10:20
BRAVE:HINHUGRAKKA 3D Sýnd kl. 2 - 4 - 6
BRAVE:HINHUGRAKKA 2D Sýnd kl. 2
KILLER JOE Sýnd kl. 8 - 10:20
INTOUCHABLES Sýnd kl. 3:50 - 6 - 8 - 10:20
ÍSÖLD4HEIMSHÁLFUHOPP3D Sýnd kl. 2 - 4 - 6
LAUGARÁSBÍÓ Sýningartímar
43.000 MANNS!
Frá höfundum Toy Story 3,
Leitin að Nemó og UPP
Stórkostleg teiknimynd
fyrir alla fjölskylduna
-bara lúxus sími 553 2075Miðasala og nánari upplýsingar
www.laugarasbio.is
Tilboð í bíó GILDIR Á ALLAR SÝNINGARMERKTAR MEÐ RAUÐU
ÍSL TEXTI
ÍSL TAL
12
16
12
L
L
HHH
HHHH
VJV - SVARTHÖFÐI
HHHHH-MIAMI HERALD
HHHH- ROLLING STONES
HHHH- GUARDIAN
HHHH- TIME ENTERTAINMENT
L
MEÐ
ÍSLENSKU
TALI
TRYGGÐU
ÞÉR MIÐA
Á
SMÁRABÍÓ HÁSKÓLABÍÓ 5%NÁNAR Á MIÐI.ISGLERAUGU SELD SÉR 5%
BORGARBÍÓ NÁNAR Á MIÐI.IS
BRAVE:HINHUGRAKKA 2D KL. 1(TILB.) 3.30 - 5.45 L
BRAVE:HINHUGRAKKA 3D KL. 1(TILB.) 3.30 - 5.45 L
TOTAL RECALL KL. 6 - 8 - 9 - 10.35 12
TOTAL RECALL LÚXUS KL. 2.30 - 5.20 - 8 - 10.35
ÍSÖLD 4 3D ÍSL.TAL KL. 1 (TILBOÐ) - 3.30 - 5.50 L
ÍSÖLD 4 2D ÍSL.TAL KL. 1 (TILBOÐ) - 3.30 L
TED KL. 8 - 10.20 12
SPIDER-MAN 3D KL. 8 - 10.50 10
- V.J.V., SVARTHÖFÐI.IS - H.S.S., MBL
BREYTTU ÖRLÖGUM ÞÍNUM!
TO ROME WITH LOVE KL. 3 (TILB.) - 5.30 - 8 - 10.30 L
TOTAL RECALL KL. 6 - 9 12
KILLER JOE KL. 8 - 10.20 16
ÍSÖLD 4 3D KL. 3 (TILB.) 2D KL. 3.40 (TILB.) - 5.50 L
INTOUCHABLES KL. 3 (TILBOÐ) - 5.30 - 8 - 10.30 L
TOTAL RECALL KL. 8 - 10.15 12
TO ROME WITH LOVE KL. 5.50 - 8 L
KILLER JOE KL. 10.15 16
INTOUCHABLES KL. 5.50 12
ÍSÖLD 4 3D KL. 4 (TILBOÐ) / 2D KL. 4 (TILBOÐ) L