Alþýðublaðið - 24.12.1943, Page 14

14 Jólablað Alþýðublaðsins
«*>«><«><>«><>«><><><«>«><><<>«><><>«><>«>«><>«>«>«><>
GLEÐILEG JÓL!
VEGGFOÐRARINN h.f.
<«««««««««>«><«>«>«><>«><ÍO<XÍXiXiK?xc><>0
GLEÐILEG JÓL!
Slippfélagið í Reykjavík.
«,«>««><«>«>«>«>«>«>«><>«><>«><«><«><><«><><
GLEÐILEG JÓL!
Skóverzlunin JORK,
Laugavegi 26.
,<<><<<<<«««>««>«««>«««x>«««>««x
GLEÐILEG JÓL!
Raftækjaverzlunin „Ljósafoss“,
Laugavegi 27.
&«><<<<<<<«<««>■$«<«>«<<<<<><«><<«><<«
GLEÐILEGJÓL!
<«««><>«>«><><>«>«><>«>«>«>«>«>«>«><><>«><>«><
GLEÐILEG JÓL!
SANITAS.
><«««««><«><><««>«>«><>«><>««>«>«>«>«><
GLEÐILEG JÓL!
Hótel Skjaldbreið.
««>«<«<««><><<«><<«><><<<<<<««««><«><<£
að sjá þess ýmsar menjar. Þá vissi hann einnig, að
enda þótt konungsúútgerðin svonefnda hefði gefizt
miður vel, stunduðu margar þjóðir þilskipaveiðar
með ágætum árangri. Eins og aðrir landsmenn sá
hann Englendinga, Frakka, Hollendinga og fleiri
þjóðir sigla skipum sínum yfir íslandsála og halda
burtu með mikinn feng. Þá hefir sú spurning vaknað
í huga Bjarna, hví í ósköpunum íslendingar sjálfir
gætu ekki gert sér þennan atvinnuveg arðvænlegan.
Og eftir að hugmyndin fæddist var framkvæmd-
anna skammt að bíða. Því var það, að Bjarni festi
kaup á dönsku þilskipi litlu fyrir aldamótin og
ákvað að láta reynsluna skera úr um lífvæni þessarar
nýjungar. Leið ekki á löngu unz sýnt þótti, að út-
gerð slíkra skipa myndi gefa góða raun. Þetta gaf
Bjarna byr undir báða vængi. Þóttist hann þess nú
fullviss, að fyrst íslenzkir menn gátu rekið þilskipa-
veiðar með árangri, mætti einnig takast að smíða fiski
skútur hér á landi. Sjálfur var Bjarni starfsmaður
hinn mesti og góður smiður. Er sagt, að hann hafi haft
þann sið, er hann var í Kaupmannahöfn, að gera sér
ferð þangað, sem þilskip voru í smíðum og hyggja að
öllu sem bezt. Réðst hann nú í þá einstæðu fram-
kvæmd að látá smíða nýtt þilskip í Hafnarfirði og
hafði sjálfur umsjón með verkinu. Aðalsmiðurinn
mun þó hafa verið Ólafur Árnason á Hvaleyri, þaul-
vanur áraskipasmiður. Mun skip þetta mjög hafa ver-
ið smíðað eftir skútu þeirri, sem Bjarni átti fyrir,
enda jafn stór og hún. Áríð 1803 hljóp skútan af
stokkunum og hlaut nafnið Havnefjords Pröven. Sést
það á nafngiftinni, að Bjarna var fullkomlega ljóst,
hversu nýstárlega tilraun hann var áð gera. Enda var
það sannast sagna, að haffært skip hafði ekki verið
smíðað á íslandi svo öldum skipti, og engin tilraun
gerð í þá átt, ef frá er talin fleyta Duggu-Eyvindar
og skúta Páls í Selárdal.
Íslenzkir sjómenn, og raunar landsmenn allir,
mega vel minnast 5. september 1803. Þann dag
stóð fullsmíðað í Hafnarfirði fyrsta íslenzka þil-
skipið í sögu seinni tíma. Frydensberg bæjarfógeti
í Reykjavík brá sér þá í „Fjörðinn" og gerði eins
konar úttekt á skipinu, ásamt tveim öðrum völdum
mönnum. Mældu þeir það allt og athuguðu, og er
ekki annað vitað, en þeim hafi getizt vel að. Lengd
skipsins reyndist 18 álnir og 21 þumlungur milli
stafna, breiddin um mitt skipið 6 álnir og 7 þuml-
ungar og dýptin 2 álnir og 12 þumlungar.
Nú lét Bjarni skammt stórra högga milli. Arið 1804
sigldi hann til Kaupmannahafnar, brennandi af at-
hafnalöngun og framkvæmdaþrá. Honum var það í
huga, fyrst og fremst, að koma upp myndarlegri skipa
smíðastöð, þar sem fram gætu farið bæði nýbyggingar
og viðgerðir. Reyndist hann enn sem fyrr ýtinn og
giftudrjúgur, og er það mála sannast, að Bjarni hefir
verið málafylgjumaður mikill. Átti það eftir að sjást