Morgunblaðið - 21.03.1974, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 21. MARZ 1974
Gunnar Thoroddsen:
Sjálfstæðisflokkurinn stendur ekki
að þyngingu heildarskattbyrðar
GUNNAR Thoroddsen forma5ur
þingflokks Sjálfstæðisflokksins
gerSi við umræður í neðri deild í
gær grein fyrir andstöðu þing-
manna Sjálfstæðisflokksins f
deildinni til frumvarps rfkis-
stjórnarinnar um skattkerfis-
breytingu, eins og það lá fyrir
deildinni þá, en flokkurinn
greiddi atkvæði gegn frum-
varpinu við endanlega afgreiðslu
þess.
Hann sagði:
„Það er stefna Sjálfstæðis-
flokksins, að almennar launa-
tekjur landsmanna skuli skatt-
frjálsar, og að tekjuskattur sé að
öðru leyti stillt svo í hóf, að hann
dragi ekki Ur framtaki og vinnu-
löngun.
Þessi stefna er mótuð í því
frumvarpi um stórfellda lækkun
tekjuskatts, sem sjálfstæðismenn
hafa flutt á þessu þingi.
Núverandi stjórnarflokkar hafa
gengið f þveröfuga átt við þessa
stefnu. Vorið 1972 fengu þeir lög-
festar skattabreytingar, sem
lögðu stórauknar byrðar á allan
almenning. Þessi skattalög vinstri
stjórnarinnar hafa vakið svo
magnaða andúðaröldu, að stjórn-
inni er ekki stætt lengur á skatt-
píningarstefnunni. Barátta
stjórnarandstöðunnar, almenn-
ingsálitið og nU síðast þrýstingur
frá samtökum launþega hafa
knUið stjórnarflokkanna til
und'i'.i'.alds Ber að þakka þá við-
leitni verkaiýðssamtakanna að fá
leiðréttinga á hinum ranglátu
skattalögum, þótt hUn hafi vegna
framkomu stjórnarinnar ekki
borið þann ávöxt, sem við teljum
æskilegan.
Stjórnarfrumvarpið, sem hér
liggur fyrir, felur f sér allt of
litlar umbætur á tekjuskattslög-
unum. Skattprósentur eru oi
háar, bilin milli þeirra, skatt-
þrepin, of þröng, skattstiginn ris
of ört. Þessir alvarlegu ann-
markar munu valda því, að fjöldi
manna með meðaltekjur mun
lenda i hámarksskatti.
Auk þess eru ákvæði frum-
varpsins um svokallað skattaaf-
sláttarkerfi gölluð og að sumu
leyti ranglát.
Stjórnarflokkarnir hafa hafnað
sérhverri uppástungu um lagfær-
ingar í þessum efnum.
Sjálfstæðisflokkurinn getur
ekki fallizt á áætlanir ríkis-
stjórnarinnar um væntanlegt
tekjutap ríkissjóðs af skattbreyt-
ingunni á þessu ári. Það, sem
gerir áætlanir stjórnarinnar um
tekjutap vafasamar í meira lagi,
er meðal annars þetta:
a. Stjórnin miðar ekki við þá
fjárhæð tekjuskatts, sem i fjárlög-
um stendur, heldur aðra miklu
hærri, hugsaða upphæð, sem
nUgildandi skattaólög myndu
skila ríkissjóði umfram fjárlög,
og hUn heimtar allan þennan
umframgróða bættan.
b. Allar líkur eru til þess, að
álagður skattur í ár skv. stjórnar-
frumvarpinu verði töluvert hærri
en stjórnin vill áætla.
c. Öruggt má telja að innheimta
skattsins í 'ár verði miklu meiri en
stjórnin áætlar.
Af þessum og fleiri ástæðum
teljum við, að tekjutap ríkissjóðs
af breytingunni verði mun minna,
svo hundruðum milljóna skiptir,
en stjórnin heldurfram.
Því tekjutapi, sem ríkissjóður
verður fyrir, vill Sjálfstæðisflokk-
urinn fyrst og fremst mæta með
því að draga Ur risavöxnum
Utgjöldum ríkisins. Þess vegna
var flutt tillaga um 1.500 milljóna
lækkun á Utgjöldum fjárlaga á
þessu ári. Eftir að talsmenn
stjórnarflokkanna hér í heild
höfðu andmælt þessari tillögu,
talið hana óframkvæmanlega með
öllu, hrakti hæstv. forsætisráð-
herra allar þessar fullyrðingar
með atkvæði sinu í neðri deild í
ræðu í efri deild. Þar lýsti hann
slíkan niðurskurð framkvæman-
legan og rak staðhæfingar
þessara talsmanna svo kyrfilega
ofan i þá, að síðan hafa þeir þagað
þunnu hljóði. Þurfum við
stjórnarandstæðingar engu að
bæta við þá hirtingu.
En samt gerist það undur, sem
er raunar í samræmi við önnur
furðuverk þessarar stjórnar, að
þessi tillaga, sem forsætisráð-
herra samþykkti og mælti fyrir,
var felld út úr frv. i efri deild, og
nú hefur forsætisráðherra látið i
ljós, að hann mundi ekki sam-
þykkja tillöguna hér í annað sinn.
Það er vist ærið átak að fylgja
rödd skynseminnar einu sinni í
sama máli.
Skattafrumvarpið á að hækka
launaskatt úr2‘/4%: Launaskattur
leggst þungt á atvinnureksturinn,
m.a. á þann ísl. iðnað, sem keppir
við erlendar iðnaðarvörur. i
reynd verkar hann sem verndar-
tollur fyrir erlendan iðnað. Sjálf-
stæðisflokkurinn vill ekki hækka
launaskattinn og flytur þá tillögu,
að 2% renni í Byggingarsjóð og
H% til rikissjóðs, eða samtals
2l/i% eins og nU er.
Rfkisstjórnin setti Alþingi
Urslitakosti. Annað hvort 5 sölu-
skattsstig eða ekkert tekjuskatts-
frumvarp. Hæstv. fjármálaráð-
herra tók vel upp í sig: Ef 5 stigin
falla, mun stjórnin sitja, en ríkis-
sjóður fara á hausinn.
Vegna hinnar ákveðnu sam-
stöðu stjórnarandstöðunnar hefur
stjórnin látið undan síga og
lækkar sig nU i 4stig. Sjálfstæðis-
flokkurinn telur heildarskatt-
byrðina allt of þunga fyrir og vill
ekki bæta ofan á hana. Hann litur
svo á, að 5% og 4% söluskattur
muni gera töluvert meira en vega
á móti tekjuskattslækkuninni og
því þyngja heildarskattbyrðina.
Ef frumvarpið við endanlega at-
kvæðagreiðslu felur í sér 5 eða 4
söluskattsstig, vill Sjálfstæðis-
flokkurinn ekki standa i slfkri
skattheimtu og mun þvi greiða
atkvæði á móti frumvarpinu.
r
Matthías A. Mathiesen:
65—70% gjaldenda í efsta þrepi
skv. tillögum ríkisstjórnarinnar
VIÐ umræðuna í neðri deild í
gær um .skattafrumvarpið mælti
Matthías Á. Mathiesen fyrir
breytingartillögum, sem hann
flutti ásamt Ásberg Sigurðssyni
fyrir hönd Sjálfstæðisflokksins
við frumvarp rikisstjórnarinnar
um skattkerfisbreytingu.
I upphafi ræðu sinnar sagði
Matthías, að sjálfstæðismenn
hefðu við fyrri meðferð málsins
gert tilraunirtil að fá fram breyt-
ingar á frumvarpinu til samræmis
við þá stefnu sína í skattamálun-
um að létta skattbyrðina. Þá
hefðu þeir ennfremur gert grein
fyrir, hvernig bæta ætti tekjutap
ríkissjóðs. Nokkrar af tillögum
sjálfstæðismanna hefðu verið
samþykktar í neðri deild, en nU
kæmi frumvarpið nánast óbreytt
frá því það var lagt fram i fyrstu á
þinginu, frá efri deild.
Fjármálaráðherra flytti nU
breytingartillögu við frumvarpið
um, að 4%-stiga söluskattsauki
komi í stað 5%-stiga. Með þessari
tillögu væri ein meginforsenda
hans brostin, þ.e.a.s. sU, að 5%
þyrfti til að króna kæmi á móti
Geir Hallgrímsson:
Ekkert tillit tekið til tillagna
sjálfstæðismanna um
meiri lækkun tekjuskatts
ÞEGAR skaltkerfisbreytingin
kom til lokaafgreiðslu I efri deild
í gær tók formaður Sjálfstæðis-
flokksins til máls og gerði eftir-
farandi grein fyrir því, hvers
vegna þingmenn flokksins f
deildinni greiddu atkvæði gegn
frumvarpinu að felldum öllum
breytingartillögum sjálfstæðis-
manna:
„Við Sjálfstæðismenn erum
fylgjandi skattkerfisbreytingu,
sem felur í sér lækkun beinna
skatta, þótt það hafi í för með sér
samsvarandi hækkun óbeinna
skatta.
Við getum þó ekki greitt þessu
frv. atkvæði og munum greiða at-
kvæði gegn því af eftirtöldum
ástæðum:
1. Heildarskattlagning á lands-
menn hefur stóraukist í tíð nUv.
ríkisstjórnar. 1 stað þess að draga
úr þessari skattlagningu með
frumvarpinu, eru óbeinir skattar
hækkaðir meira en lækkun
beinna skatta nemur.
2. Ekkert tillit hefur verið tekið
til breytingartillagna okkar sjálf-
stæðismanna um breikkum skatt-
þrepa, lækkun skattstiga og sér-
sköttunar hjóna með þeirri af leið-
ingu, að tekjuskattar leggjast enn
alltof þungt á meginþorra skatt-
greiðenda.
3. Launaskattur er hækkaður á
sama tíma og viðurkennt er að
gera þurfi sérstakar ráðstafanir
til þess að atvinnuvegirnir verði
reknir hallalaust.og engu er sinnt
tillögu okkar sjálfstæðismanna að
Byggi ngarsjóður ríkisins fái
fremur hluta þess launaskatts,
sem áður rann til ríkissjóðs.
4. Þótt tillaga okkar sjálfstæðis-
manna um niðurskurð á rlkisUt-
gjöldum um 1 'A milljarð hafi ver-
ið samþykkt í neðri deild, m.a.
með atkvæði forsætisráðherra, þá
er nU búið að fella niðurskurð á
ríkisUtgjöldum burt Ur frum-
varpinu. Slfk lækkun ríkisUt-
gjalda hefði leitt til lægri heildar-
skatta á landsmenn alla, einstakl-
inga jafnt sem atvinnuvegi. 1 stað
þessa hefur frumvarpið um skatt-
kerfisbreytingu í för með sér
þyngingu heildarskattbyrða
landsmanna og var þó ekki á þær
bætandi.
Með tilvísun til þess, sem hér
hefur verið sagt, greiða þingmenn
Sjálfstæðisflokksins atkvæði
gegn frumvarpinu.
krónu. Kvaðst þingmaðurinn vilja
minna á afgreiðslu tollskrárinnar
fyrir jólin, þegar ríkisstjórnin
hefði talið sig þurfa 1% söluskatt
til að mæta tolltekjutapi. I ljós
hefði komið, að það sem sjálfstæð-
ismenn héldu fram í því máli var
rétt. Tolltekjurnar hefðu verið
svo vanáætlaðar, að gert hefði
meira en að duga til að mæta
muninum á áætlun fjárlaga og
tollalækkun frumvarpsins, enda
hefði það verið afgreitt frá þing-
inu án bráðabirgðaákvæðisins um
1% söluskattsauka. Svona væri
málum vafalaust einnig háttað nU
um þetta frumvarp. Með þvi að
lækka söluskattsaukann um 1%
væri fjármálaráðherra að gefa yf-
irlýsingu um, að upphaflega hafi
hann ætlað að afla aukatekna að
upphæð 700 milljónir kr.
Þingmaðurinn gerði næst grein
fyrir þeim breytingartillögum,
sem sjálfstæðismenn enn freist-
uðu að koma fram við frumvarpið
við þessa umræðu. í fyrsta lagi
vildu þeir breyta skattþrepunum
í frumvarpinu þannig að af fyrstu
150.000,00 kr. skattgjaldstekjum
greiddust 20%, af 150.000,00 kr
til 300.000,00 kr. greiddust 30%,
en af tekjum yfir 300.000,00
greiddust 40%. Sagði hann að
skv. tillögum ríkisstjórnarinnar
um þetta efni yrðu menn komnir í
hæsta skattþrep, áður en þeir
vissu af. Væri þessi tillaga flutt til
að forðast það.
i annan stað flyttu þeir nU til-
lögu um að söluskattsákvæðið
hljóðaði á 3% í stað 5% i frum-
varpinu. Þetta væri til að mæta
tekjutapi ríkissjóðs, ef frumvarp-
ið yrði að lögum með þeim breyt-
ingum, sem sjálfstæðismenn
flyttu. Utreikningar sýndu, að
þessi söluskattshækkun myndi
nægja.
Loks gerðu þeir tillögu um,
að launaskattur yrði áfram 2‘A%
og rynnu 2% í Byggingarsjóð en
H% ! ríkissjóð. Nú rennur 1 ‘A%
launaskattur í rfkissjóð og 1% i
Byggingarsjóð, en skv. frumvarpi
ríkisstjórnarinnar á að bæta við
1% i Byggingarsjóð en halda
launaskatti í ríkissjóð óbreyttum
þannig að launaskattur á að
hækka um 1 % f hei ld. ,
Matthías A. Mathiesen kvað
það gleðiefni, að launþega-
hreyfingunni hefði tekizt
að knýja ríkisstjörnina frá
skattránsstefnu sinni með því
að flytja tillögu um, að skatt-
leggja fremur eyðslu manna en
tekjur. Þetta væri og í samræmi
við þá stefnu, sem Sjálfstæðis-
flokkurinn hefði haft forystu
um að móta. Það væri hins vegar
ekki f samræmi við stefnu Sjálf-
stæðisflokksins að auka heildar-
skattbyrðina, eins og ótvírætt yrði
um að ræða jafnvel þó söluskattur
yrði hækkaður um 4%. Það ætti
eftir að sýna sig, þegar fólk fengi
skattseðla sina, að skattar yrðu
mun hærri en f fljótu bragði
mætti ætla. Skattþrepin væru svo
brött, að 65—70% gjaldenda yrðu
i hæsta skattþrepi ef frumvarpið
yrði samþykkt á móti 72% skv.
nUgildandi lögum.
Að lokum lýsti þingmaðurinn
þeirri von sinni að breytingartil-
lögur sjálfstæðismanna næðu
fram að ganga.