Morgunblaðið - 03.08.1975, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 3. ÁGÚST 1975
31
lækninga gegn pólitískum andófs-
mönnum. Valery Kaye lýkur
grein sinni með eftirfarandi
orðum: „Nú er kominn tími til að
geðlæknar utan Sovétríkjanna
láti frá sér heyra og mótmæli ef
þeir eiga að vera trúir köllun
sinni sem læknar." Undir þetta
tekur Bernard Levine í sinni
grein sem var skrifuð í tilefni
fundar sem brezka geðlæknafé-
lagið hélt nýlega. Þar var meðal
annars rætt um ýmsar hliðar mis-
beitingar Rússa á geðlækningum
og þar var samþykkt að félagið og
Alþjóðasamband geðlækna
„kannaði betur leiðir til að beita
þrýstingi gegn löndum sem mis-
beita geðlækningum" og að senda
hvatningarskeyti til dr. Gluzman.
Annar fundur verður haldinn um
málið í haust.
A alþjóðlegri rannsóknar-
æfingu sem var haldin f Genf í
aprfl var skylda sálarfræðinga
gagnvart sjúklingum skilgreind
og samkvæmt þeirri skilgreiningu
leikur enginn vafi á því að geð-
lækningum er beitt í annarlegum
tilgangi í Sovétrfkjunum segir
Levin. Samþykkt var að stofna
samtök sem tækju fyrir mál sem
snertu svik geðlækna við þær
skyldur sem þeir hafa að gegna
gagnvart sjúklingum sínum.
Vonir standa til að brezkir geð-
læknar ákveði hvort þeir taka
þátt í slfkum samtökum eða ekki
en ef þeir gera ekkert, telur
Levine að þeir hafi fyrirgert rétti
sínum til þess að segjast vera
„trúir köllun sinni sem læknar“
eins og ungfrú Kaye komst að
orði.
SKYLDA ALLRA
Ef þeir gera ekkert verða þeir
að spyrja sjálfa sig hvort þeir
hefðu viljað eiga samneyti við þá
svívirðilegu lækna sem notuðu
fólk i fangabúðum Hitlers
fyrir tilraunadýr segir Levine,
hvort þeir vilja taka i hönd-
ina á „læknum“ eins og
Snezhnevsky, Vartanian og
sadistanum Daniil Lunts. Þeir
verða að horfast í augu við það,
segir Levine, að hver sovézkur
læknir sem misnotar sérfræði-
kunnáttu sfnageturengrar viður
kenningar notið annars staðar.
Það er skylda, erlendra sálarfræð-
inga, heldur hann áfram, að
styðja þá sem þjást gegn þeim
sem ata köllun sína auri, hver
sem ástæðan er, í þágu þeirra sem
valda þjáningunni. Þetta er
skylda okkar allra, segir hann.
Viktor Fainberg lagði á það
áherzlu þegar hann slapp að
áhrifarfkasti þrýstingurinn sem
hægt sé að beita gegn sovézkum
yfirvöldum sé sá sem komi frá
samtökum sérmenntaðra stétta og
öðrum alþjóðlegum samtökum
sem þau vilja eiga gott samband
við. Meðferðin sem andófsmenn í
geðsjúkrahúsum sæta, segir
Levine, versnaði strax til mikilla
muna eftir hinn illræmda fund
Alþjóðageðlæknafélagsins f Mexí-
kóborg þar sem aðalritarinn dr.
Denis Leigh, átti þátt í því að
stöðva allar tilraunir sem voru
gerðar til að fordæma misbeit-
ingu geðlækninga í Sovétríkjun-
um. Þegar Rússar þurftu ekki að
óttast að þeir yrðu fordæmdir eða
reknir úr samtökunum töldu þeir
óhætt að herða tökin og þannig
hefur þróunin alltaf verið, segir
Levine: Þegar uppi eru hávær
mótmæli erlendis, einkum frá
samtökum sérfrséðinga, dregur úr
kúguninni og þegar dregur úr
mótmælunum eykst kúgunin.
Kannski er það ennþá mikilvæg-
ara, segir hann innan sviga, að
áður en fundurinn f Mexíkó var
haldinn var meðferðin á andófs-
mönnunum bætt og dreift var sög-
um um að þeir kynnu að verða
látnir lausir, svo mikið var Rúss-
um i mun að komast hjá því að
verða fordæmdir á alþjóðavett-
vangi.
REGINSKYSSA
Fráfarandi forseti Konunglega
geðlæknafélagsins, Sir Martin
Roth, sendi nýlega ásamt fjórum
öðrum mikilsmetnum læknum
mótmæli gegn hinni hræðilegu
meðferð á Vladimir Bukovsky,
hinum hugaðasta hinna huguðu,
sem er alvarlega veikur og hefur
brotið það af sér að gera umheim-
inum viðvart um misbeitingu geð-
lækninga í Sovétríkjunum segir
Levine. Bukovsky fékk strax
betra fæðioghvfldfrá nauðungar
vinnu. Val eftirmanns hans, Dr.
Linford Rees, veit á illt, segir
Levine, því bæði hefur Rees verið
mjög handgenginn dr. Leigh og
þeir gerðu báðir þá óskiljanlegu
reginskyssu að þiggja boð um að
vera gerðir að heiðursfélögum í
sovézka geðlæknafélaginu. En
kannski hefur Rees lært af þess-
ari skyssu svo að hann verði fús-
ari til að hjálpa sovézku fórnar-
lömbunum, segir Levine.
En Levine segir að nú dugi ekk-
ert hálfkák ef vestrænir geðlækn-
ar eigi að hreinsa samvizku sfna.
Ef þeir eigi að halda sæmd
sinni verði þeir að hætta sam-
ij_eyti við sovézka geðlækna
sem hafi sýnt að þeir eigi
ekkert sameiginlegt með vest-
rænum geðlæknum nema
nafnið. Þetta samneyti hafi
orðið vestrænum sérfræðingum
sífellt meir til skammar og það sé
til einskis að samþykkja ályktanir
til að fordæma misbeitingu geð-
lækninga i Sovétrfkjunum, þótt
harðorðar séu, ef þeir séu ekki
reiðubúnir að fylgja þeim eftir
með athöfnum — það er að segja
ef þeir séu ekki reiðubúnir að
slíta öllu sambandi við sovézka
geðlækna þar til þeir hætti ódæð-
isverkum sínum.
PLYUSCH
Svo lesendur haldi ekki að hann
taki of djúpt í árinni með því að
tala um ódæði lýkur Levine grein
sinni með tilvitnun í áskorun frá
eiginkonu nafntogaðs stærðfræð-
ings, Leonid Plyusch sem var
dæmur til dvalar á geðsjúkrahús-
um í óákveðinn tíma eftir að hafa
verið úrskurðaður geðveikur fyr-
ir að undirrita áskorun til Sam-
einuðu þjóðanna um að mannrétt-
indi yrðu höfð í heiðri í Sovétríkj-
unum og að hafa í fórum sínum
neðanjárðarrit. Hann er í haldi í
„sjúkrahúsi" í Dnepropotrovsk,
þar sem yfirmaðurinn heitir
Pruss. Formaður nefndarinnar,
sem úrskurðaði hann geðveikan
að ástæðulausu og lagði til að
hann yrði sendur þangað, er
Snezhnevsky. Leonid Plyushch er
algerlega heill á geðsmunum og
er bókstaflega pyntaður til dauða.
Kona hans fékk nýlega að heim-
sækja hann og í áskorun hennar
til umheimsins segir:
„Sá Leonid Plyusch sem ég
þekkti, börn hans, ættingjar og
vinir, sá Leonid Plyusch er ekki
lengur til. Það sem eftir er, er
úrvinda maður sem hefur verið
hrakinn út á yztu nöf þjáningar-
innar og er að missa minnið og
hæfileika sína til að lesa, skrifa
og hugsa og er hræðilega veikur.
Og þeir sem eru að myrða hann
með eigin höndum vita þetta, vita
að þeir eru að fremja glæp. Þeir
vita það og gera það. Ég gerði allt
sem f mínu valdi stóð til að sanna
að hann væri andlega heilbrigður.
Það var fánýt heimska: þegar öllu
er á botninn hvolft vita allir þeir
sem refsuðu honum með því að
kalla hann brjálaðan engu sfður
en ég að hann var andlega heil-
brigður. En nú segi ég: jú, hann
er veikur. Hræðilega veikur og
það þarf að bjarga honum frá því
sem er verra en veikindi, frá
dauðanum. ... Látið mig fá mann-
inn minn aftur, veikan eins og
þeir hafa gert hann, og leyfið
okkur síðan að fara úr landi.“
Við þetta hefur Levine að bæta:
„ Þetta er það sem sovézkir geð-
læknar leggja nafn sitt við og
skorað er á Konunglega geðlækna
félagið að taka afstöðu — og af-
stöðu sem getur haft árangur í för
með sér — gegn slíkri mann-
vonzku. Ég fær ekki séð hvernig
það getur skotið sér undan þvi.“
En félagið hefur frestað aðgerð-
um f málinu.
: i FERÐASKRIFSTOFA
RtKISITVS
fí,
tOURIST ^
Vegna mikillar þátttöku verður hópferðin um
HRINGVEGINN
endurtekin dagana 1 1. —18. ágúst. Ekið í þægilegri langferðabif-
reið, gist og borðað á hótelum. Fróður leiðsögumaður verður með í
ferðinni. Verð kr. 38.500.— á mann, allt innifalið. Kynnið yður
nánar ferðatilhögun á skrifstofu vorri að Reykjanesbraut 6, sími
1 1540 / 25855.
Austin | Jaguar Morris Rover I Triumph
P. STEFANSSON HF.
í[ísifvu?t
HVERFISGÖTU 103 REYKJAVlK
1 B9R / / / > 4 b
1 '/Aj wP ■ft . i i
| wÉy \
I

4 Æ
. RFv. ' á