Morgunblaðið - 13.04.1978, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 13. APRÍL 1978

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
hf. Árvakur. Reykjavik.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson
Aðalstræti 6, simi 1 01 00.
Aðalstræti 6, simi 22480.
Áskriftargjald 1 700.00 kr. á mánuði innanlands.
í lausasölu 90 kr. eintakið.
Framboðslisti
Sjálfstæðismanna í
borgarstjómarkosningunum
Framboðslisti Sjálfstæðisflokksins við borgarstjórnarkosning-
arnar, sem fram eiga að fara í Reykjavík í lok maímánaðar
var lagður fram og samþykktur á fundi fulltrúaráðs Sjálfstæðisfé-
laganna í Reykjavík í fyrrakvöld. Framboðslistinn er í samræmi við
úrslit prófkjörs, sem fram fór fyrr í vetur, en í því prófkjöri tóku
þátt tæplega 11.000 reykvískir kjósendur og er það mesta þátttaka,
sem nokkru sinni hefur verið í prófkjöri hér á landi og endurspeglar
framboðslistinn því viðhorf og óskir þessa stóra hóps Reykvíkinga.
Sú staðreynd mun verða Sjálfstæðisflokknum styrkur í komandi
borgarstjórnarkosningum.
I prófkjörinu hlaut Birgir ísl. Gunnarsson, borgarstjóri, mikla
traustsyfirlýsingu reykvískra kjósenda og skipar hann efsta sæti
listans. Birgir Isl. Gunnarsson á nú að baki rúmlega fimm ára starf
sem borgarstjóri í Reykjavík, en hann hefur átt sæti í borgarstjórn
frá vori 1962. Hann hefur reynzt farsæll og traustur forystumaður
í málefnum Reykvíkinga. Nú þegar fyrsta heila kjörtímabili hans
sem borgarstjóra er að ljúka er ljóst, að hann hefur reynzt verður
þess trúnaðar sem borgarstjórnarflokkur Sjálfstæðismanna sýndi
honum haustið 1972 og borgarbúar í borgarstjórnarkosningum vorið
1974, þegar Sjálfstæðisflokkurinn undir hans forystu hlaut 9
borgarfulltrúa kjörna. Nú sem fyrr gengur borgarstjórnarmeirihluti
Sjálfstæðismanna í Reykjavík til kosninga undir sterkri forystu,
sem hefur sannað ágæti sitt og verðleika í störfum á undanförnum
árum.
Málefnastaða Sjálfstæðismanna í borgarmálum er góð. Á því
kjörtímabili, sem nú er að ljúka, hefur verið unnið að fjölmörgum
hagsmunamálum borgarbúa. Uppbyggingu í Breiðholti hefur verið
haldið áfram, nýtt og endurskoðað aðalskipulag fyrir Reykjavíkur-
borg hefur verið lagt fram og samþykkt, myndarlegt átak hefur
verið gert í umhverfismálum, eins og heitið var fyrir borgarstjórnar-
kosningarnar 1974, ötullega hefur verið unnið að málefnum aldraðra,
og borgarstjórnarmeirihlutinn hefur í vaxandi mæli beint athygli
sinni að atvinnumálum Reykjavíkur á undanförnum mánuðum og
misserum. Málefnastaða Sjálfstæðismanna í þessum borgar-
stjórnarkosningum er því góð og ber þess vitni, að traustlega hefur
verið haldið um stjórnvölinn í máiefnum borgarbúa á yfirstandandi
kjörtímabili.
Heettulegasti andstæðingur sjálfstæðismanna í borgarstjórn
Reykjavíkur er hins vegar andvaraleysið. Sjálfstæðisflokkurinn
vann myndarlegan sigur í borgarstjórnarkosningunum vorið 1974.
Vel hefur verið að málum staðið á kjörtímabilinu og þess vegna kann
mörgum að fara svo, að þeir segi, að sjálfstæðisménn séu öruggir
um að halda meirihluta sínum í borgarstjórn. En því fer fjarri. Til
þess að tryggja áframhaldandi meirihluta sjálfstæðismanna í
borgarstjórn og þar með trausta og sterka forystu í hagsmunamál-
um borgarbúa, þurfa Reykvíkingar að taka höndum saman, þrátt
fyrir ólík sjónarmið í landsmálum. í borgarstjórnarkosningum hafa
sjálfstæðismenn jafnan notið liðsinnis fjölmargra kjósenda, sem
ekki eiga samleið með Sjálfstæðisflokknum í landsmálum. Svo þarf
enn að verða í komandi borgarstjórnarkosningum, enda getur
enginn haldið því fram, að flokksleg sjónarmið hafi ráðið stefnu
meirihlutans í borgarmálum, hvorki fyrr né nú. Nauðsynlegt er því,
að allir þeir, sem hafa stutt borgarstjórnarmeirihlutann og vilja
veita honum stuðning í þeim kosningum, sem framundan eru, hafi
þetta í huga og leggi sjálfstæðismönnum lið í kosningabaráttunni
vegna borgarstjórnarkosninganna til þess að tryggja áfram
samhentan og traustan meirihluta í málefnum Reykjavíkurborgar.
Hinn kosturinn er sundruð hjörð minnihlutaflokkanna í
borgarstjórn. Landsmenn hafa reynslu af því, hverjar afleiðingarnar
hafa orðið á vettvangi landsmála af samstarfi hinna svonefndu
vinstri flokka og enn sjáum við ekki fram úr þeim erfiðleikum, sem
vinstri stjórnin 1971—74 kallaði yfir þjóðina. Til þess má ekki koma,
að sú sundrung og sá glundroði taki við í málefnum Reykjavíkur-
borgar.
I vor eiga reykvískir kjósendur þess kost að styðja framboðslista,
em valinn er af nær 11.000 einstaklingum í lýðræðislegri kosningu,
;em nýtur forystu farsæls borgarstjóra, sem hefur sýnt í verki, að
'iann er traustsins verður. Þess vegna þurfa Reykvíkingar að
íameinast um að tryggja áframhaldandi meirihluta sjálfstæðis-
manna í borgarstjórn.
ÁUt flokksforingjanna á kosn-
mgalagafrumvörpunum
FRUMVÖRP nokkurra stjórnarþingmanna um breytingu á kosningalögunum í því skyni
að jafna hlut Reykjavíkur og Reykjanesskjördæmis með tillitl til vægi atkvæða, frumvarp
Odds ólafssonar og skiptingu Reykjanesskjördæmis í sama tilgangi og reyndar frumvarp
Jóns Armanns Héðinssonar um að 5% kjörfylgi nægi til uppbótaþingsætis hafa öll vakið
töluverða athygli, enda mál þetta um langt skeið búið að vera á dagskrá og flestit sammála
um að einhverjar breytingar þurfi að koma þarna til. Morgunblaðið sneri sér til
forsvarsmanna stjórnmálaflokkanna á Alþingi og leitaði eftir áliti þeirra á þessum
frumvörpum.
Qlafur Jóhannesson:
Frumvörpin of
seint á ferðinni
ÓLAFUR Jóhannesson, dóms-
málaráðherra og formaður Fram-
sóknarflokksins sagði að hann
teldi pessi frumvörp verða seint
á ferðinni og ekki míklar líkur á
að pau yrðu afgreidd á pessu
pingi er nú stæði.
„Persónulega hef ég alltaf verið
á móti þessu fyrirkomulagi að
hlutfallstölur ráði uppbótarmönn-
um. Það var náttúrlega ennþá
ankannalegra meðan fyrri kjör-
daemaskipun gilti en ég tel það
enn óeðlilegt. Svo að ég er því
persónulega fylgjandi að uppbóta-
sætin væru flutt á fjölbýlustu
svæðin. En það er of seint að gera
það þegar búið er að ákveða
framboð, því að menn hafa farið
fram miðað við núgildandi kosn-
ingafyrirkomulag,“ sagði Ólafur.
Magnús Torfi Ólafsson:
Eðlileg viðbrögð eftir að
ríkisstjórn hafði brugð-
ist fyrirheitum sínum
Magnús Torfi Ólafsson formaö-
ur Samtakanna sagði, að hann
teldi að pessi málflutningur um
breytingar á kosningalögum og
kjördæmaskipan væri eðlileg
afleiðing af pvi að stjórnarping-
menn sér í lagi teldu margir
hverjir að ríkisstjórnin hefði
brugðizt hlutverki sínu og fyrir-
heitum að taka petta mál til
alvarlegrar athugunar í fyrsta lagi
Benedikt Gröndal:
BENEDIKT Gröndal, sagði að Það
hefði orðið Ijósara meö hverju
árinu að kjördæmaskipunin væri
ákaflega óréttlát og atkvæði
manna vægu mismunandi mikið
eftir pví hvar peir byggju á
landinu.
„Þetta óréttlæti verður að leið-
rétta á einhvern hátt,“ sagöi
Benedikt. „Þegar hins vegar nú-
verandi þing hófst spurðist Gylfi Þ.
Gíslason, formaður þingflokks
Alþýðuflokksins fyrir um það á
þingi hvort ríkisstjórnin ætlaöi að
gangast fyrir samráöi flokkanna
um þessi mál, af því að það hafði
komið fram í sjónvarpsþætti þar
sem formenn allra meginflokkanna
voru sammála um að eitthvað
þyrfti að gera á þessu sviöi. Þá
lofaöi ríkisstjórnin því að hún
myndi hafa frumkvæöi aö kalla
menn saman. Nú er aftur á móti
þingið liðið, komið fram á siöustu
2—3 vikur þingsins, og þaö hefur
ekkert gerzt fyrr en um síöustu
einhvern tíma á kjörtímabilinu og
síðan á pessu pingi.
Magnús sagði, að þessir stjórn-
arþingmenn og stjórnarandstaðan
hefði nú gert sér grein fyrir að
ekkert yrði um efndir ríkisstjórnar-
innar á yfirlýsingum frá því á fyrstu
dögum þingsins um að allsherjar-
athugun á þessum málum skyldi
fara fram með þátttöku allra
þingflokka og þar sem svo hafi
helgi. Þetta hefur valdiö okkur
vonbrigðum því að þessi mál eru
þannig að samkvæmt fyrri reynslu
hér á landi þarf að reyna að leita
samkomulags um þau.“
Benedikt sagði að nú hefði það
gerzt á alveg síðustu dögum
þingsins að fram hefði komið fjöldi
tillagna um þetta mál og þaö væri
auövitaö öllum Ijóst aö þingmenn
vissu að oröið væri of seint að
koma breytingum á þessum mál-
um fram nú í lok þingsins, enda
væri mjög hæpiö að fara að breyta
kosningalögum með einhverri
skemmri skírn eftir að framboð
væri komin fram meira og minna
hjá öllum flokkum um allt land, því
að þessi framboð væru auövitaö
miðuð við það kosningafyrirkomu-
lag sem væri í gildi.
„Ég hef mikinn áhuga á þessu
máli og tel brýnt að leiðrétta það
en tel að það verði að gera það
á vandaðan og varanlegan hátt en
ekki með einhverjum upphlaupum
verið á þingið liðið hafi nokkrir
stjórnarþingmenn ekki séð annað
vænna en að flytja þetta mál sjálfir
inn í þingiö.
Magnús Torfi kvaðst vera ein-
dregið fylgjandi frumvarpi Jóns
Ármanns Héðinssonar og frum-
varpi fjórmenninganna úr Reykja-
vík og Reykjanesi um breytingar á
kosningalögunum, en kvaðst þó
telja að þarna væri bráðabirgða-
ráðstöfun á ferðinni. Álit hans og
mótað álit flokks hans í þessum
efni væri að fundin yrði leið til þess
að þingmannatala og kjósendatala
héldust í hendur þannig að óþol-
andi misrétti yrði ekki á milli
kjördæma samkvæmt fyrirkomu-
lagi er samkomulag gæti tekizt um
og staðið gæti til frambúðar svo
ekki þyrfti aö standa í baráttu um
það á nokkurra ára fresti að koma
sjálfsögðum borgarréttindum
landsmanna í skaplegt horf.“
í þinglok, sem kannski yrði ekki
lausn til skamms tíma. í þessum
mismunandi tillögum sem eru fram
komnar má finna margar mjög
athyglisverðar hugmyndir og sýni-
legt að þar hefur verið töluvert um
þetta hugsað. En eina leiðin til
þess aö gera eitthvað til úrbóta er
aö flokkarnir allir ræöi saman og
reynf að ná samkomulagi um lausn
eins og gert var 1959 og 1942 og
1934. Af þessum ástæöum tel ég
að þessi frumvörp — hversu
lofsverður sem tilgangur þeirra er
— séu ekki raunhæf lausn. Flutn-
ingsmenn þeirra vita að það er
orðið of seint á þessu þingi aö
leysa þetta mál: Þeir eru að flytja
þetta til aö láta í Ijós skoðanir eöa
óskir sínar. Við hörmum það engu
að síöur mjög að ríkisstjórnin
skyldi gefa góð loforð í upphafi
þings um að hafa forustu í þessu
máli, svo sem eðlilegt er að hún
hafi, en að ekkert skuli hafa gerzt
fyrr en nú síöustu 3—4 daga að
hreyfing kemur á máli meö þessari
bylgju af frumvörpum. — Að
lokum: stjórnarskráin sem við
búum við er konunglegur forngrip-
ur frá siöustu öld og það er
þjóðinni og lýðveldinu til hinnar
mestu skammar að ekki skuli vera
búið að stokka stjórnarskrána upp
og þar með fylgir að gera veiga-
miklar endurbætur á jafnrétti
manna í þessum efnum og á
skipulagi og starfsháttum Alþingis
sjálfs.”
Hæpið að breyta
kosningalögum með
skemmri skírn
Lúðvík Jósepsson:
Bara sýndarplögg — en
merki um áhuga á málinu
Lúðvík Jósepsson formaður
Alpýðubandalagsms sagði, að
hann teldi að úr pví sem komið
væri pá mætti augljóst vera aö
mál eins og petta yrði ekki
afgreitt fyrir pessar kosningar.
„Tíminn er hlaupinn og svo má
auðvitað deila um þaö hvernig á
því stendur að hann hefur hlaupið
frá mönnum," sagði Lúðvík. „Menn
úr öllum stjórnmálaflokkum höfðu
lýst því yfir og þar á meðal ég, að
það væri komin upp sú staða að
það kallaði á breytingu og gera
þyrfti vissar tilfærslur, en hins
vegar þyrfti aö ná þarna saman
flokkasamstarfi um þaö. En það
samstarf hefur ekki orðið. Ég hef
bent á það að það væri jafnvel
ástæða til þess núna fyrir þing-
kosningar að flokkarnir settu
nefnd manna að þessu máli á milli
þinga til þess að það yrði tekið á
verkefninu en einstök þingmanna-
frumvörp um málið, sem nú eru
lögö fram tveimur vikum áður en
þingslit veröa og sem sýnilega
hafa ekki flokkslegt fylgi eru að
mínum dómi algjörlega þýöingar-
laus og bara sýndarplögg út af
fyrir sig, kannski merki um það að
þeir sem flytja þau hafi áhuga á
málinu og búið.“