Morgunblaðið - 21.10.1978, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. OKTOBER 1978
13
George Lucas í miðið ræðir viö pau Peter Cushing og Carie Fisher.
vegar Twentieth Century Fox sem
sá hvað leyndist í 12 blaðsíðna
drögum Lucasar og sá honum fyrir
fjármunum til að ljúka við hand-
ritið. Björninn var svo sem ekki
urininn þar með. Hindranir komu
upp við að afla fjár til myndarinn-
ar og stöfuðu meðal annars af því
að þarna var verið að fara áður
ótroðnar slóðir, verið að búa til
sjálfstæðan heim og tegund mynd-
ar, sem var ofvaxið skilningi
forsvarsmanna kvikmyndafélag-
anna er þrífast á lögmálum síbylja
og eftiröpunar. Það þurfti að skýra
út fyrir fjármálamönnum hvað
„Wookee" væri, þessi furðulegi
apamaður, sem slæst í hópinn með
þeim Luke og félögum.
• Tæknibrellur
og kvikmynda-
fólká
faraldsfæti
Hægri hönd Lucas við gerð
myndarinnar var John Dykstra
sem sá honum fyrir öllum tækni-
brellunum en hann var náinn
samstarfsmaður Douglas Trumb-
ull, þess er var brellumeistari bæði
2001 og Close Encounters. í heild
éru liðlega 365 brelluatriði í
Stjörnustríði. Brellur sem byggð-
ust á gerð örsmárra líkana af
geimskipum og plánetum, eða á
sjáifri kvikmynduninni og allt þar
á milli. Stundum voru þær einfald-
ari en virðist í fljótu bragði.
Farartæki Lukes í eyðimörkinni á
heimaplánetu hans virðist svífa
um 1—2 fet frá sandinum. Þetta
nefnt. Stóru vöruhúsi var breytt í
kvikmyndaver þar sem brelluatr-
iðin voru öll tekin upp en önnur
hefðbundin inniatriði voru tekin
upp í venjulegum kvikmyndaver-
um í Englandi. Fyrir leikarana var
taka myndarinnar skrítin h'fs-
reynsla í flesta staði, og Mark
Hamill, sem leikur Luke Skywalk-
er, minnist þessa tíma á þann hátt
að það hafi verið líkast því og að
vera á „risastórum barnaleikvelli".
Auk Mark Hamill og Alec
Guiness, sem áður er getið, leika í
myndinni Carrie Fisher, sem fer
með hlutverk Leiu prinsessu (hún
er dóttir Debby Reynolds og Eddie
Fisher og Harrison Ford sem
leikur málaliðann Han Soio (hon-
um ofbauð stundum svo flatneskj-
an í texta sínum svo sem: „Ég hef
farið frá endimörkum eins sólkerf-
is til annars, strákur“ — að hann
hafði í hótunum um að binda
Lucas við staur og neyða hann til
að fara með eigin texta. Aðrir eru
sem næst leikmenn í kvikmynda-
leik, svo sem sá sem lék apamann-
inn. Hann heitir Peter Mayhew og
starfaði á hóteli í London. Darth
Vader, lávarðinn voðalega, leikur
David Prowse en hann er fyrrum
hnefaleikameistari í þungavigt.
Þeir voru báðir valdir vegna
hæðar og líkamsburða. Ekki má
heldur gleyma þeim Anthony
Daniels og Kenny Baker. Hinn
fyrrnefndi klæddist brynju gervi-
mannsins en Kenny Baker stjórn-
aði minna vélmenninu innan frá,
enda dvergur á vöxt. Líklega hefur
ekki mætt meira á öðrum leikur-
um í Stjörnustríði en þeim tveim-
ur. Síðast en ekki sízt er að nefna
Kenobi og Darth Vader berjast með lasarsverðum um borð í
geimstöðinni Dauðastjörnunni.
náðist einfaldlega með því að
klæða botn farartækisins með
speglum sem endurvörpuðu rnynd
sandsins þannig að það virtist
svífa í lausu lofti.
Kvikmyndatakan sjálf tók um
fjóra mánuði og á þeim tíma voru
leikarar og upptökufólk á faralds-
fæti um ýmsa heimshluta, því að
fara varð víða til að finna
heppilega staði er samsvöruðu
hinu framandlega umhverfi er
Stjörnustríð lýsir. I átta vikur
hafðist hópurinn við í lítilli
eyðimerkurborg í Túnis og þaðan
eru flest atriðin sem eiga að gerast
á plánetunni Tatooine, þaðan sem
Luke Spacewalker kemur — með
dálítilli viðbót úr Dauðadalnum í
Nevada, en önnur atriði voru m.a.
tekin upp í Tikal-þjóðgarðinum í
Guatemala, svo að eitthvað sé
Peter Cushing, hrollvekjuieikar-
ann alræmda, sem þarna leikur
Grand Moff Tarkin, æðsta valds-
mann óvinanna.
• Ný stjörnu-
stríö
Þess má að endingu geta, að
þegar eru hafnar upptökur á
framhaldsmynd um Stjörnustríð
og eru allir aðalleikararnir hinir
sömu og í f.vrstu myndinni. Lucas
mun eiga í fórum sínum þrjú eða
fjögur handrit til viðbótar um
sama efni, sem vænta má að
kvikmynduð veröi á næstu árum.
Lucas hefur hins vegar lýst því
yfir að hann muni ekki sjálfur
stjórna þessum myndum heldur
hafa yfirumsjón með gerð þeirra.
Nú stendur yfir önnur einka-
sýning ungs myndlistarmanns í
Galierí SlJM við Vatnsstíg.
Fyrsta sýning Sigurðar var í
Gallerí Grjótaþorpi fyrir einum
fimm árum; ekki sá ég þá
sýningu og get því ekki gert mér
grein fyrir, hvað gerst hefur hjá
Sigurði, frá því er hann sýndi í
fyrsta sinn. Núverandi sýning
Sigurðar kom mér sannast að
segja nokkuð á óvart. Það er
ekki á hverjum degi, að ungir
menn koma fram með verk, sém
fyrst og fremst virðast skyld
löngu liðnu tímabili í listum,
eins og í þessu tilfelli, Endur-
reisnartímabilinu. Og það svo
greinilega, að manni detta
stundum í hug vissir menn frá
þeim tíma, er rennt er augum
yfir þau 28 verk, er Sigurður
Eyþórsson sýnir að sinni.
A þessari sýningu Sigurðar
eru bæði teikningar og olíumál-
verk. Hann hefur yfir að ráða
mjög þokkalegu handbragði og
virðist vanda eins og hann best
getur til myndgerðar sinnar.
Þetta er skemmtilegt, þegar
maður sér svo sem daglega alls
konar vansmíðar, sem verið er
að flokka undir myndlist. Ég er
ekki frá því, að viðbrögð á
næstunni í myndlist verði ein-
mitt í þá átt að gera hlutina af
kunnáttu og getu, en fordæming
sé á næstu grösum yfir þeim
ósköpum, sem hrúgað hefur
verið upp í nafni listar. Þrátt
fyrir alla tækni á okkar ágætu
tuttugustu öld virðist engum
það gefið, að gera einfalda grein
f.vrir því, hvað list sé, og segja
mætti mér, að ekki væri langt í
þá tíma, að tæknikunnátta verði
krafa til þeirra, er upp standa
og segja: Hér er meistari á ferð.
Það eru allir orðnir hundleiðir á
hégómanum og framúr-
stefnu-rausinu, sem að undan-
förnu hefur verið blásið í stóra
Sigurður
Eyþórs-
son í SÚM
Myndllst
eftir VALTÝ
PÉTURSSON
belgi, en allir hafa þeir sprungið
á skemmri tíma en áður þekkt-
ist.
Þetta er snotur sýning hjá
Sigurðu Eyþórssyni, en ég get
ekki að því gert, að mér finnst
eins og vanta í hana verulegt afl
og styrk. Það er miklli vandi að
gera myndlist þannig úr garði,
að fólk verði gripið innri hrifn-
ingu. Sá þáttur er ekki í þessum
verkum að mínum dómi, og það
er eins og vanti sannfæring-
arkraft, sem tekur mann með á
flugið. En ég held, að þetta sé í
áttina, og ég fordæmi ekki
þessar myndir. Það er nú
einmitt eins og maður er alltaf
að tönnlast á, að tækni og
ýmislegt annað er nauðsynlegt
að tileinka sér frá öðrum í
myndlist, en svo kemur hitt,
sem er aðalatriðið og enginn
kann að skýra. Þetta, sem við
köllum list. Og það hlægilegasta
af öllu er, að svo eru til menn,
sem bera titilinn listfræöingar,
en væri ekki vit.urlegra að kalla
þann hóp einfaldlega
listsögumenn?
Ég bendi á nokkrar myndir á
þessari sýningu, sem mér geðj-
aðist einna best aö: Nr. 1, 6, 9,
15, 21, 25 og 27, sem er mjög
viðkvæm teikning og sýnir
næmi listamannsins einna best.
Það mætti ýmislegt meira segja
um þessa sýningu, en að lokum
langar mig til að benda fólki á,
að þetta er sýning, sem bæði er
þess virði að sjá og óvenjuleg
um margt. Sjón er sögu ríkari,
eins og þar stendur, því verður
þetta ekki lengra að sinni.
veitingastaður
opnar í dag, aö Vagnhöföa 11. Opnum kl. 7.30 á morgnana.
Framreiðum rétti dagsins í hádeginu og á kvöldin, ásamt öllum
tegundum grillrétta, allan dagihn. Útbúum mat fyrir mötuneyti, einnig
heitan og kaldan veislumat, brauö og _
snittur. Sendum heim ef óskaö er.
Pantiö í síma 86880.
verrmoAHús
VAOMHÖPDAH AEYKJAVlK Siul 38080