Morgunblaðið - 14.02.1980, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 14. FEBRÚAR 1980
„Reynum að tviima saman
skemmtun, útsölumarkað
og vörukynningu“
Segir Guðlaugur Bergmann, forstjóri Karnabæjar,
fyrirtækið gengst fyrir í
um markað sem
Sýningahöllinni á
Ártúnshöfða
„ÞAÐ sem við erum að gera hér í Sýnin£ahöllinni er að við erum að
reyna að tvinna saman skemmtun. vörukynningu og útsölumark-
að. Hingað bjóðum við fólki til að krækja sér í ódýra vöru um leið
og það getur smakkað á og kynnst öðrum vörum. Hér erum við með
barnagæzlu og veitingar á staðnum, auk þess sem listaverk hanga
á veggjum. og er því um nokkurs konar fjölskylduviðburð að ræða,
þótt allt miðist auðvitað við að hingað geti fólk komið og gert
hagkvæm viðskipti, kjarakaup,“ sagði Guðlaugur Bergmann
forstjóri Karnabæjar í spjalli við Mbl. í Sýningahöllinni á
Ártúnshöfða, en þar gengst Karnabær fyrir útsölumarkaði þessa
dagana. Margs konar vörur eru þar á boðstólum. auk skemmtiat-
riða, og er opið daglega frá klukkan 13—18, auk þess sem opið er
til 22 á þriðjudags- og föstudagskvöldum.
„Hér er BLÓMAVAL með
grænmetismarkað, nýtt og fyrsta
flokks grænmeti á útsöluverði,
íslenzk matvæli eru með vöru-
kynningu, svo og Sól hf. (Tropi-
cana), Glit og I. Pálmason, sem er
hér með slökkvitæki og allt sem
því fylgir. Þá er hér barnafata-
verzlun, skóverzlun, leikfanga-
verzlun og skartgripaverzlun. Loks
eru Karnabæjarbúðirnar, Garbo,
Bonaparte og Bonanza hér með
útsölumarkaði og er verðið hér
ódýrara en var á útsölum verzlan-
anna. Þá er saumastofa Karnabæj-
ar hér með mikið af efnum og
efnisbútum. Loks er Steinar hf. hér
með mikið af hljómplötum og
kassettum. Þá er húsgagnaverzl-
unin Arsalir hér á annarri hæð og
alltaf eru fleiri og fleiri að bætast í
hópinn," sagði Guðlaugur.
„Við höfum tryggt okkur hér
einn þekktasta og vinsælasta
kynni landsins, Þorgeir Ástvalds-
son. Við erum með diskógólf hér á
miðri hæðinni og þar er Þorgeir
nokkurs konar „prímus mótor“,
hann gefur gestum til kynna hvað
hér sé á ferðinni, hvar hitt og þetta
er að finna. Hann vekur athygli á
einstökum vörum, hversu lágt verð
er um að ræða. Loks heldur hann
uppboð á ýmsum vörum svona inn
á milli.
A hverjum degi er svokölluð
heimsókn dagsins. Fáum við þá í
heimsókn ýmsa skemmtikrafta
sem tengjast Steinari hf. Baldur
Brjánsson kemur í dag, þriðjudag,
Haraldur og Skrýplarnir á morg-
un, þá hljómsveitirnar Mezzaforte
og Norðurljós. Við fáum einnig í
heimsókn hljómsveit skipaða 13—
14 ára unglingum. Þá kemur
Gunnar Þórðarson í heimsókn með
sinn flokk og einnig eru og verða
hér hárgreiðslusýningar og tízku-
sýningar. Við erum með lukkumiða
sem dregið er úr daglega, en einnig
verður dregið um einn heildarvinn-
ing í restina.
Eg veit ekki til þess að stofnað
hafi verið til fyrirtækis af þessu
tagi á Islandi, og ég veit ekki enn
hvort þetta tekst eða ekki, en hér
verður opið til 24. febrúar. Eg tel
það hins vegar mikið mál fyrir
fjölskylduna að fá alla hluti svona
á einum stað og undir sama þaki,
þar sem einnig er hægt að setja
börnin í geymslu meðan rambað er
um sali,“ sagði Gunnlaugur að
lokum.
Eigandi Sýningahallarinnar er
Jón Hjartarson. Hefur hver sýn-
ingin og markaðurinn af öðrum
verið í húsinu undanfarin tvö ár,
og húsið er meira og minna bókað
það sem eftir er af þessu ári, ef
sumarið er undanskilið. Mbl. tók
Jón tali og spurði hann hvað liði
sýningarmálum almennt.
„í apríl næstkomandi verða tvö
ár liðin síðan Sýningahöllin var
opnuð með hinni stórglæsilegu
sýningu Bílgreinasambands
íslands, Auto '78 en hún var
bílainnflytjendum til mikils sóma.
Síðan þá hefur margt skeð, og
sem betur fer, flest þokast áleiðis.
Það tekur tíma að koma slíkum
rekstri á fæturna sem héf er stefnt
að í Sýningahöllinni. Ekki endilega
vegna þess að hann sé flókinn, —
að minnsta kosti ekki ef tekjur og
gjöld mætast, — heldur þarf at-
vinnulífið að fá nauðsynlega aðlög-
unartíð að svo nýstárlegum mögu-
leikum sem kaupstefnu-, sýninga-
og markaðshús býður upp á.“
Þessu næst var Jón spurður hvað
réði því að hann réðst í byggingu
sýningahússins.
„Verzlun er nokkurskonar slag-
æð hvers þjóðfélags og afkoma
þess mjög svo háð því hvernig
verzlunin skilar hlutverki sínu. Þó
íslendingar séu ekki margir miðað
við þau þjóðlönd sem þeir skipta
við, er vettvangur verzlunar þeirra
stór. Framleiðsla og eyðsla er hér
margföld á við ýmsar aðrar þjóðir.
Innflutningur og útflutningur
mældur á móti þjóðartekjum er
hér einnig margfaldur á við það
sem yfirleitt gerist, — t.d. saman-
borið við Bandaríkin. Og þrátt
fyrir fámennið skiptum við með
okkur ótal verkum. Við reynum að
framleiða sem fjölbreytilegastar
vörur fyrir heimamarkað og út-
flutning. Þetta hefur okkur tekist
og mun takast i framtíðinni betur
en nú, þrátt fyrir aukna sam-
keppni, meðal annars vegna þess
að verzlunin hérlendis hefur smám
saman þróast í átt til jafnræðis við
verzlun annarra þjóða.
Á milli framleiðslu og neyzlu eru
mörg stig. Misjafnlega mörg eftir
því hver varan er, en óhætt er að
segja að flest viðskipti eigi sér stað
í milligöngu verzlunar. Hlutverk
hennar er ekki aðeins að kaupa og
selja, heldur einnig að geyma,
flytja,- sýna, kynna og jafnvel
umbreyta smekk eða venju. Að-
stöðu sinnar vegna er kaupmaður-
inn yfirleitt hæfari til að ímynda
sér hverjar óskir neytenda verða
eftir svo og svo langan tíma,
heldur en iðnrekandinn eða segjum
framleiðandinn, sem ekki um-
gengst hinn endanlega neytanda
jafnmikið. Og þegar þess er gætt
að tíminn frá því undirbúningur að
framleiðslu einhverrrar vöru er
hafinn, þar til hún er boðin fram,
er oft lengri en vörunni er ætlaður
á markaðinum þar sem hún á að
seljast, svo sem á við um tízkuvör-
ur, árstíðabundnar vörur og
þvíumlíkar, er áugljóst að hlutverk
verzlunarinnar er ekki sízt upplýs-
ingamiðlun inn í framleiðsluþætt-
ina. Hlutverk sýningahallar er að
auðvelda slíkar ágizkanir. Fram-
leiðendur og kaupmenn hafa með
sér kaupstefnur þar sem nýjar
vörur eru kynntar, og það oft með
sýnishornum af væntanlegri fram-1
leiðslu.
En hlutverk sýningahallar er
einnig að jafna út eftirspurnar-
kúfa. Smekkur manna breytist
sífellt, sbr. tízkan, en sem betur fer
er markaðurinn ekki „massi“ sem
allur hreyfist eins.
Sumir eru fljótir að skipta um,
halda sér í tízkunni eins og það
stundum heitir, aðrir eru íhalds-
samari, og svo eru þeir sem vilja
kaupa aftur og aftur góðan hlut.
Þessi viðbrögð koma framleiðend-
um vel, ekki síst íslenzkum fram-
leiðendum sem hafa það vandamál
mest að þurfa sífellt, á þröngum
markaði, að velja á milli stórra og
smárra framleiðslu raða, en venju-
lega fer verð vörunnar eftir því hve
mikið er búið til af henni í hverri
framleiðsluskorpu. Lager fyrir-
tækjanna er því oft svo mikill að
hann dregur úr hæfni þeirra til að
auka fjölbreytni framleiðslunnar.
Hlutverk Sýningahallarinnar er
því meðal annars að auðvelda
framleiðendum og kaupmönnum
að auka veltuhraða lausafjár-
muna.“
Er ekki kostnaðarsamt að halda
sýningar?
„Peningar á íslandi í dag kosta
nær 40% á ári og í sumum
tilfellum meira. Það gefur því auga
leið að enginn hefur ráð á því að
selja ekki vöruna sína. En þó
peningar séu dýrir er ekki þar með
sagt að sýningar og markaðs- eða
kaupstefnur borgi sig alltaf. Það er
því megin hlutverk sýningahallar
að gera þjónustu sína svo ódýra að
atvinnuvegirnir sjái sér hag í
fyrirhöfninni.
Hingað til hafa slíkir atburðir
verið kostnaðarsamir, svo sem
eðlilegt er, því engin föst aðstaða
hefur verið við hendina og nær allt
þurft að smíða frá byrjun hverju
sinni. Sýningahöllinni hefur tekist
að lækka þennan kostnað verulega
og útiloka marga óvissuþætti í
kostnaðarspám. Má það fyrst og
fremst þakka arkitekt hússins og
verkfræðingum þess.
En hlutverk sýningahallar eru
fleiri og mér þykir vænt um að fá
tækifæri til í þessu viðtali að nefna
þau, — en fyrst langar mig til að
skilgreina nokkur hugtök sem ég
hef orðið var við að eru mjög á
reiki í vitund manna.
Tökum fyrst orðið KAUP-
STEFNA. Kaupstefna er vettvang-
ur hinna ýmsu aðila atvinnulífsins,
— þeirra sem framleiða, selja og
kaupa vörur í magni. Á kaupstefn-
um eru vörur og hugmyndir boðn-
ar og keyptar gagnrýndar og verð-
lagðar áður en þeim er dreift eða
þær settar i framleiðslu.
SYNING á hinn bóginn er öllum
opin. Undir þetta heiti flokkast allt
sem sýnt er og sem almenningur
vill gera sér ferð til að sjá. Þessar
sýningar eru stundum „sölu“sýn-
ingar.
MARKAÐUR er tímabundinn
vettvangur aðila viðskiptalífsins
og endanlegra neytenda. Á mark-
aði er lögð áherzla á lágt verð og
úrval vara og ólíka vöruflokka.
Hlutverk sýningahallar er að
mæta þörf þessara markaðsforma
allra, á hagkvæman hátt, og á
þeim tíma sem best hentar at-
vinnuvegunum. En ekki aðeins það,
heldur einnig að geta boðið svo
mikið húsrými og svo litið pláss
sem hver og einn æskir. Ég vil
sérstaklega fá að benda á þetta
atriði. Sýningahöllin er ekki aðeins
til ráðstöfunar þeim sem biðja um
þúsund eða sjö þúsund fermetra
heldur einnig þeim sem þurfa tíu
eða hundrað fermetra um lengri
eða skemmri tíma. Jafnvel eina
klukkustund.
Sýningahöllin eins og hún er
núna er ekki fullsmiðuð. Síðasti
áfanginn, — sá að ljúka bygg-
ingaframkvæmdunum, og ganga
frá öllu utandyra, — er eftir. Þrátt
fyrir þetta höfum við eignast
marga trausta viðskiptamenn.
í Sýningahöllinni hafa verið
haldnar kaupstefnur, sýningar,
markaðir og margt fleira. í fyrra
voru gestir okkar um 200 þúsund
og í ár er vonast til að sú tala
hækki mikið.“
Á grænmetisbás Á fatamarkaði í skódeildinni