Morgunblaðið - 14.02.1980, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 14. FEBRÚAR 1980

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson.
Björn Jóhannsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar:
Aöalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Skeifunni 19, sími 83033.
Áskriftargjald 4.500,00 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 230
kr. eintakiö.
Framkvæmdin
skiptir öllu
Istjórnarsáttmála ríkisstjórnar Gunnars Thoroddsens,
sem með réttu er kennd við „Rúbluna“, segir meðal
annars, að „fiskveiðistefnan verði ákveðin þannig að
hagsmunaaðilum sé ljóst með góðum fyrirvara, hvaða
reglur eigi að gilda um nýtingu fiskimiðanna, og
framkvæmd stefnunnar verði endurskoðuð með það í huga
að tryggja sem víðtækust samráð".
Menn hafa nú kynnst því, hvernig framkvæmdin er á
þessu hátíðlega ákvæði. Strax á öðrum starfsdegi Alþingis
eftir að stjórnin er mynduð er allt komið í óefni á
stjórnarheimilinu vegna fljótræðis sjávarútvegsráðherra,
Steingríms Hermannssonar, við ákvörðun um bann við
loðnuveiðum. Einn stjórnarþingmanna segir, að „pappírs-
tígrisdýr og súkkulaðidrengir ráði ferðinni“. Og í ræðu
Matthíasar Bjarnasonar, sem vakti fyrstur máls á
starfsaðferð sjávarútvegsráðherra á Alþingi kemur fram,
að ekki hefur verið fylgt þeirri viðurkenndu starfsreglu að
hafa samband við þingflokka þ.á m. stjórnarandstöðu,
sjávarútvegsnefndir og hagsmunaaðila í sjávarútvegi áður
en jafn mikilvæg ákvörðun og þessi er tekin.
Það hefur verið eitt helsta einkenni vinstri stjórna hér á
landi að standa þannig að úrlausn mála, að lítið sem ekkert
samræmi er milli orða og athafna og hver höndin upp á
móti annarri, þegar ákvarðanir eru teknar. Nýja stjórnin
ber öll þessi merki. „Það er tímanna tákn að taka
gervimennsku fram yfir undirstöðuatvinnuvegi þjóðarinn-
ar,“ sagði Garðar Sigurðsson þingmaður Alþýðubandalags-
ins og mælir af langri reynslu. Og hann mælti einnig á
þessa leið: „Ég hélt að samið hefði verið um, að þessi stjórn
tæki ekki meiriháttar ákvarðanir.án samráðs, sem ekki var
leitað nú. Hér er ósiðlega að staðið."
Matthías Bjarnason markaði þá stefnu þegar hann var
sjávarútvegsráðherra og fyrst reyndi verulega á stjórnvöld
við takmörkun fiskveiða, að til hennar skyldi ekki gripið
nema að höfðu nauðsynlegu samráði. Hann hefur mesta
reynslu stjórnmálamanna að þessu leyti og það vakti
athygli að ríkisfjölmiðlar skyldu ekki leggja áherslu á
frumkvæði Matthíasar Bjarnasonar fyrrv. sjávarútvegs-
ráðherra í umræðunum á Alþingi og sáu ekki tilefni til að,
leita álits hans á málinu. Stingur sú þögn mjög í stúf við
ítarlegan fréttaflutning af baktjaldamakkinu á Alþingi, á
meðan á viðræðum um myndun ríkisstjórnarinnar stóð.
í umræðunum á Alþingi sagðist Stefán Jónsson
þingmaður Alþýðubandalagsins vona, að ákvarðanir af
þessu tagi yrðu ríkisstjórninni ekki að falli. Þetta eru sterk
orð stuðningsmanns ríkisstjórnarinnar, þegar fyrsta
ákvörðun hennar kemur til kasta Alþingis. Og hver voru
viðbrögð forsætisráðherrans, sem ítrekað hefur lagt
áherslu á, að framkvæmdin skipti öllu og menn skuli dæma
störf stjórnar hans eftir henni. Gunnar Thoroddsen lét sér
nægja að minna á, að sjávarútvegsráðherra hefði lagarétt
til að taka ákvörðun sína. Ríkisstjórninni hefði verið skýrt
frá henni. Og hún styddist við veigamikil rök Hafrann-
sóknastofnunar.
Greinilegt er af þessu öllu, að nýja ríkisstjórnin hefur nú
þegar brotið eigin málefnasamning. Hún hefur óvirt
Alþingi og brotið þær starfsreglur, sem mótast hafa um
samráð við hagsmunaaðila í sjávarútvegi við framkvæmd
fiskveiðistefnunnar. Þetta er ekki gott veganesti og síst til
þess fallið að skapa þann trúnað, sem er forsenda þess að
vel takist til við úrlausn viðkvæmra mála, sem snerta
afkomu fjölda manna um land allt.
Viðurkennt skal, að um það eru skiptar skoðanir meðal
manna, hve mikil samráð skuli höfð við margvíslega
hagsmunaaðila í þjóðfélaginu. Hafi ríkisstjórnin ætlað að
draga úr þeim, hefði verið heiðarlegra að segja það
beinlínis í nýgerðum stjórnarsáttmála sínum. En hann
geymir fögur fyrirheit einmitt um þetta efni eins og hér er
getið í upphafi. Meðferð þessa máls sýnir hins vegar, að
framkvæmdin skiptir öllu.
Steingrímur Hermannsson sjávarútvegsráðherra um stöðvun loðni
Ákvörðunin í samræmi
sem kynnt hefur verið
NÝSKIPAÐUR sjávarútvegsráð-
herra, Steingrímur Hermanns-
son, hélt í gærmorgun fund með
fréttamönnum, þar sem hann
skýrði aðdragandann að þeirri
ákvörðun að stöðva nú loðnuveið-
arnar. Sömuleiðis var á fundin-
um rætt um líkur á frekari veiði
á vertiðinni og söluhorfur á
frystri loðnu og hrognum og
fleira tengt Ioðnuveiði og
-vinnslu.
Sagði ráðherrann, að margs
væri að gæta við slika ákvörðun-
artöku. Hann sagðist þó einkum
hafa haft fjögur atriði í huga,
æskilegt veiðimagn, skiptingu
veiðitímabilsins með tilliti til
frystingar og hrognatöku, hags-
muni sjómanna og hagsmuni
byggðarlaga. Hann sagði, að sér
hefði þótt ljóst strax og hann
kom i ráðuneytið i lok síðustu
viku, að ákvörðun um stöðvun
loðnuveiðanna væri komin á ell-
eftu stund og bætti við, að
ákvörðun um stöðvunina hefði
þurft að taka í siðustu viku til að
allir aðilar hefðu haft lengri
aðlögunartíma.
Rakti ráðherrann síðan þá
stefnumörkun í loðnuveiðum, sem
fyrrverandi sjávarútvegsráðherra
hefði kynnt í vetur. I fréttatil-
kynningu frá ráðuneytinu hinn 18.
desember segir að loðnuveiðar
megi hefjast 8. janúar. Leyfðar
verði veiðar á 100 þúsund tonnum
til bræðslu, 150 þúsund lestir verði
veiddar til hrognatöku, nema sölu-
möguleikar reynist minni en ætlað
er, og loks verður heimilað að
veiða 25—30 þús. lestir af loðnu til
frystingar, segir í tilkynningunni.
í tilkynningu frá 29. janúar
segir, að vegna söluhorfa á frystri
loðnu og á loðnuhrognum virðist
ekki skynsamlegt að gera ráð fyrir
meira en 100 þúsund tonna veiði í
þessu skyni, en hins vegar var í
lok janúar gert ráð fyrir um 180
þúsund tonna veiði til bræðslu. Á
Alþingi í síðustu viku breyttist
Dreifing
aflans
LÖNDUN loðnuafla hefur dreifst
á mjög ólíkan hátt í vetur en var
á vetrarvertíðinni 1979. Hér fer á
eftir tafla yfir löndunarstaði í
fyrra og í ár, en fyrir yfirstand-
andi vertíð er miðað við tölur
Jón B. Jónasson deildarstjóri, Steingrímur Hermannsson sjí
Arnalds ráðuneytisstjóri í sjávarútvegsráðuneytinu.
Fiskifélagsins frá síðasta laugar-
dagskvöldi en síðan þá hefur
verið landað um 35 þúsund tonn-
um af loðnu. Er um meira en
helmingi minna magn að ræða en
í fyrra.
1979 1980
Siglufjörður 28.651 48.340
Krossanes 4.388 10.930
Raufarhöfn 17.729 19.489
Þórshöfn — 1.967
Vopnafjörður 14.063 26.302
Seyðisfjörður 70.457 30.960
Neskaupstaður 41.866 17.002
Eskifjörður 57.803 3.435
Reyðarfjörður 23.259 —
Fáskrúðsfjörður 13.413 —
Stöðvarfjörður 7.600 —
Breiðdalsvík 5.193 —
Djúpivogur 5.816 —
Hornafjörður 12.122 —
Vestmannaeyjar 77.306 3.393
Þorlákshöfn 15.320 3.089
Grindavík 12.962 4.438
Sandgerði 9.990 2.930
Keflavík 16.340 —
Hafnarfjörður 11.311 8.879
Reykjavík 21.322 14.696
Akranes 19.806 16.762
Patreksfjörður 1.580 2.186
Bolungarvík 7.990 11.566
Unnið við loðnubræðslu í Reykjavík.
Útskipun á loðnumjöli m.a. í Vestmannaeyjum, en þaðan voi
fyrra fyrir um 4 milljarða króna.