Morgunblaðið - 08.05.1980, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 8. MAI1980
Hafliði Hallgrimsson selló-
leikari semjeikur með Sinfóníu-
hljómsveit íslands í kvöld
Vaxandi áhugi á kairrni-
ertónlist í Skotlandi
Á NÆSTU áskriftartónleikum
Sinfóníuhijómsveitar íslands,
sem verða í kvöld í Háskólabíói,
verða flutt verkin Trauermusik
eftir Ilindemith, sellókonsert í
C-dúr eftir Haydn og Petr-
oushka eftir Stravinsky. Ein-
leikari er Hafliði Hallgrímsson
sellóleikari og stjórnandi Guido
Ajmone-Marsan.
Hljómsveitarstjórinn er
ítalskur, flutti ungur að árum
til Bandarikjanna en er nú
búsettur í London. Stundaði
hann nám i klarinett- og pianó-
leik við Eastman School of
Music i Bandaríkjunum og
hljómsveitarstjórn hjá Franco
Ferrara í Róm, Siena og Feneyj-
um. Hefur hann stjórnað mörg-
um helztu sinfóníuhljómsveit-
um í Evrópu og Ameríku.
Hafliði Hallgrímsson selló-
leikari er fæddur á Akureyri og
útskrifaðist árið 1962 frá Tón-
listarskólanum í Reykjavík og
hvarf síðan til náms hjá Enrico
Mainardi við Accademia Sancta
Cecilia í Róm og síðar í London
hjá D. Simpson við Royal Aca-
demy of Music þar sem hann
vann m.a. Suggia-verðlaunin.
Hafliði hefur verið búsettur er-
lendis síðan og hefur leikið með
Haydn-strengjatríóinu, London
Sinfonietta, Monteverdi-
hljómsveitinni, Bach-hljóm-
sveitinni og Ensku kammer-
sveitinni, en árið 1977 flutti
hann til Edinborgar og er nú
fyrsti sellóleikari með Skozku
kammersveitinni.
— Tónlistarlífið í London er
svo fjölbreytt að ég hefi ílengst
úti, en nú hef ég flutt mig til
Skotlands og er því kannski á
leiðinni heim, — ég er bara
svona lengi á leiðinni, sagði
Hafliði er Mbl. ræddi stuttiega
við hann í gær þar sem hann var
að búa sig undir æfingu.
— Mig langar að taka meiri
þátt í tónlistarlífinu hérna
heima og vildi ég gjarnan verja
meiri tíma hérlendis, því hér eru
góðir menn, sem eru alltaf til-
búnir til að hlúa að því sem
ungir tónlistarmenn eru að fást
við, segir Hafliði, en síðast var
hann hér árið 1978 og lék þá með
Robert Aitkin og Þorkeli Sigur-
björnssyni og frumfluttu þeir þá
nýtt verk eftir Hafliða, Pólar.
Hann er beðinn að greina
nokkuð frá starfi Skozku kamm-
ersveitarinnar, en þar er hann
fyrsti sellóleikari, er eins konar
formaður sellóleikaranna:
— Starfið er mjög skemmti-
legt og fjölbreytt, því við erum
mjög mikið á ferðinni og leikum
þá með hinum ýmsu hljómsveit-
arstjórum og einleikurum. Þá
má eiginlega segja að við séum
nokkurs konar ambassadorar
Skotlands. Tónlistarlífið í Skot-
landi hefur lifnað talsvert mikið
við og þar hefur orðið nokkurs
konar endurreisn en þar hefur
Edinborgarhátíðin verið haldin í
áraraðir. Búið er að skipuleggja
starfið næstu tvö ár og munum
við t.d. í haust fara 6 vikna ferð
til Bandaríkjanna. I þeirri för
verða aðeins strengirnir, en
blásararnir verða eftir í Skot-
landi og halda þar tónleika. Oft
er hljómsveitinni skipt þannig
niður í minni hópa og gert er
líka ráð fyrir að við spilum
einleik eftir því sem við verður
komið en alls höldum við milli
130 og 160 tónleika á ári og er
helmingur þeirra erlendis.
Stundum fáum við líka frí til að
sinna öðrum verkefnum eins og
er með mig núna. í sumar tökum
við þátt í tónlistarhátíð í Frakk-
landi í Aix-en-Provance en þar
höfum við verið áður og verðum
líka næsta sumar, við eigum að
koma fram í Hollandi í sumar og
ferðast um Hálöndin í Skotlandi
og þar eigum við t.d. að halda
Hafliði Hallgrímsson selló-
leikari leikur i kvöld með
Sinfóníuhljómsveit íslands
sellókonsert Haydns og í
Trauermusik eftir Hinde-
mith.
hljómleika í lest, hvernig sem á
nú að fara að því.
Er lögð mikil rækt við kamm-
ertónlist í Skotlandi?
— Það er óhætt að segja það
og mikill og vaxandi áhugi fyrir
henni. Við höfum t.d. ágæta
aðstöðu, hljómleikasalurinn er
gömul kirkja sem var breytt og
það er alltaf uppselt á hljóm-
leika okkar í Skotlandi. Nýlega
lékum við líka fyrir BBC alla
Brandenborgarkonserta Bachs
og fór upptaka fram í Edinborg.
Á að selja þá upptöku til ann-
arra landa og var lagt í mikinn
kostnað við hana, t.d. smíðuð
utan um okkur næstum því
fullkomin þýzk höll.
Hvers konar tónlist spilið þið
einkum?
— Við spilum margs konar
tónlist, eftir ung skáld og gömlu
meistarana, en mér finnst þó að
við mættum leika meira af nýrri
tónlist. Þeir eru svolítið hræddir
við að gera of mikið af því meðan
verið er að byggja upp kjarna
áheyrenda. En við höfum í ár
samning við ungt tónskáld, sem
á að skila til okkar nokkrum
ákveðnum verkum og á næsta
ári verður annað ungt tónskáld
ráðið og þannig reynum við að
taka upp ný verk og kynna ný
tónskáld.
Þú hefur sjálfur lagt nokkra
stund á tónsmíðar?
— Nokkuð, já. En það er þó
minna en ég hefi ætlað, en það
hefur verið mjög fróðlegt fyrir
mig að spila svona fjölb’reytilega
tónlist, ég hefi kynnst og starfað
með mörgum einleikurum og
stjórnendum. Það hefur komið
sér vel að kynnast svo margs
konar tónlist, kammertónlist,
einleiksverkum, hljómsveitar-
og óperuverkum og með því hef
ég öðlast innsýn í þessi tón-
listarform. Sú reynsla hefur
komið mér að notum seinna við
tónsmíðar.
Fá Islendingar að heyra í
Skozku kammersveitinni í bráð?
— Það hefur komið til tals að
við spiluðum á Listahátíð, en
ekki varð af því í ár, en það getur
orðið síðar og held ég að við
myndum hafa gaman af því.
Alþjóðasýningin Sumarið 80 - útivera - sport - ferðalög:
„Sýnum allt frá sólgleraugum
upp í uppsetta sumarbústaði44
UNDIRBÚNINGUR er nú í íull-
um gangi í Sýningahöllinni Ár-
sölum fyrir uppsetningu al-
þjóðavörusýningarinnar,
SUMARIÐ ’80 — útivera —
sport — ferðalög. sem Ámundi
Ámundason hefur veg og vanda
af. Ámundi sagði i samtali við
Mbl. að nú þegar væri búið að
fylla um 70% sýningarsvæðisins,
en sýnendur verða 50—60.
„Það er hugmyndin að kynna
fólki allt í sambandi við sumarið
og sumarferðir. Vjð verðum með
þarna allt frá sólgleraugum upp í
uppsetta sumarbústaði, bæði inni
og úti. Þá verða ferðaskrifstof-
urnar með kynningu á starfsemi
sinni, þ.e. hvað fólki er boðið upp
á af sumarleyfisferðum bæði inn-
an lands og utan.
Við munum verða með ýmiss
konar kynningar t.d. á ferðafatn-
aði og ferðamat, sem heppilegt er
fyrir fólk að vita um áður en lagt
er í sumarleyfið. Kvikmyndasýn-
ingar verða í gangi allan daginn
með ýmsu fræðsluefni varðandi
einkunnarorð sýningarinnar.
Sýningin verður opnuð 28. maí
n.k. og stendur fram til 2. júní og
er opin virka daga frá klukkan
16.00—22.00 og um helgina
14.00—22.00. Síðan verða daglega
klukkan 17.00 og 21.00 tízkusýn-
ingar og skemmtiatriði," sagði
Ámundi.
Þá sagði Ámundi að hugmynd-
in væri að halda síðan áfram á
þessari braut, þ.e. setja upp
sýningar smáar og stórar þar
sem ýmis afmörkuð svið verða
tekin fyrir og í því sambandi
nefndi hann að væntanlega yrði
sett upp fólksbílasýning í júní
eða júlí n.k.
Hannes Hólmsteinn sagði, að leiða mætti skarpleg, heimspekileg
rök að því, að lágmarksríkið eitt væri réttlætanlegt, en víðtækara
ríkisvald bryti rétt einstaklinganna. Á myndinni sést auk hans dr.
Michael Marlies Iektor, (ormaður Félags áhugamanna um
heimspeki.
Hannes Hólmsteinn Gissurarson
á fyrirlestri í Háskólanum
Er lágmarksríkið
eitt réttlætanlegt?
Sunnudaginn 4. maí sl. flutti
Hannes Hólmsteinn Gissurar-
son sagnfræðingur fyrirlestur í
Háskóla íslands á vegum Fé-
lags áhugamanna um heim-
speki. í fyrirlestrinum gerði
hann grein fyrir nýrri kenn-
ingu um réttlæti, sem banda-
ríski stjórnspekingurinn Rob-
ert Nozick, prófessor í Har-
vard-háskóla, setti fram fyrir
nokkrum árum 1 bókinni An-
archy, State and Utopia, en sú
bók hlaut virðulegustu bók-
menntaverðlaun Bandaríkj-
anna 1975 og einróma lof fræði-
manna fyrir rökvísi höfundar
og ritsnilld.
Hannes Hólmsteinn sagði í
upphafi frá hinum svonefndu
markaðshyggjumönnum í
Bandaríkjunum, sem væru eins
konar stjórnleysingjar. Þeir
væru hagfræðingar, sem teldu,
að markaðurinn gæti leyst flest
eða öll vandamál betur en ríkið.
í hópi þeirra væri David Fried-
man, sem hefði komið hingað til
landsins. En gera yrði strangan
greinarmun á markaðshyggj-
unni eða „anarkó-kapítalisma",
sem væri fræðileg sérvizka, og
hinni sígildu frjálshyggju, sem
Milton Friedman og Friedrich A.
Hayek væru talsmenn fyrir.
Robert Nozick væri einn af
þeim heimspekingum, sem
skildu, að rök markaðshyggju-
manna yrði að taka alvarlega.
Réttlæta yrði ríkið sérstaklega,
enda væri það ekki frjálst félag,
heldur beitti það ofbeldi til að ná
markmiðum sínum. Nozick svar-
aði stjórnleysingjum eða mark-
aðshyggjumönnum mjög vel í
bók sinni og tækist að réttlæta
ríkið á skemmtilegan hátt.
Flestir væru sennilega sam-
mála Nozick um það, að ríkið
væri nauðsynlegt og réttlætan-
legt. En líklega væru ekki allir,
sem tækju undir það með Noz-
ick, að einungis lágmarksríkið
væri réttlætanlegt, en ríkisaf-
skipti umfram þau að gæta laga
og réttar væru óréttlætanleg og
yrðu til þess, að réttur væri
brotinn á einstaklingunum. Noz-
ick væri á móti því, að einstakl-
ingar væru knúðir til að hjálpa
öðrum og að einstaklingana yrði
að vernda fyrir sjálfum sér.
Hann hafnaði með öðrum orðum
allri opinberri forsjá, væri t.d.
andvígur því, að ríkið fylgdi
kjarajöfnunarstefnu.
Rökin fyrir þessari skoðun
sækti Nozick í réttlætiskenningu
sína. Þessi kenning væri frá-
brugðin flestum öðrum kenning-
um, sem settar hefðu verið fram
síðustu áratugi um réttlætið.
Flestir miðuðu við einhverja
forskrift, þegar þeir ræddu um
réttláta skiptingu lífsgæðanna.
Þeir segðu sem svo, að ein
ákveðin tekjuskipting væri rétt-
lát samkvæmt forskriftinni, en
önnur ekki. En Nozick miðaði
ekki við neina slíka forskrift,
heldur aðeins við forsögu skipt-
ingarinnar. Ef skipting hefði
farið fram samkvæmt réttum
reglum, þá væri hún réttlát.