Morgunblaðið - 17.05.1980, Page 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. MAÍ 1980
flfaKJgtlllltfflftUkf
Útgefandi hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Ritstjórnarfulltrúi Þorbjörn Guömundsson.
Fréttastjóri Björn Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033.
Áskriftargjald 4.800.00 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 240
kr. eintakið.
Vegaáætlun og
bundið slitlag
JT
I slendingar eru fámenn þjóð í stóru og strjálbýlu landi. I
því ljósi skoðað höfum við lyft ýmsum Grettistökum í
vegagerð á liðnum árum. Hringvegurinn var t.d. áfangi, sem
þjóðin öll fagnaði. Engu að síður erum við vanþróuð þjóð í
vegamálum. Engin þjóð í V-Evrópu eða N-Ameríku býr að
vegakerfi með jafn örsmáan hluta fullunninn, þ.e. með
bundnu slitlagi.
Við eyðum milljörðum króna árlega í vonlítið viðhald
malarvega. Við nýtum ofaníburð sem hefur aðeins skamm-
tímagagn. Ofaníburð sem íslenzka regnið breytir í forað —
og þurrkar í ryk er vindar bera yfir nágrennið. Við eyðum
háum fjárhæðum, að stórum hluta í erlendum gjaldeyri, í
viðhald og eldsneyti ökutækja, umfram það sem vera myndi
ef bundið slitlag væri á fjölförnustu þjóðvegum. Arðsemis-
útreikningar sýna að varanleg vegagerð kemur næst
orkuframkvæmdum í hyggilegri fjárfestingu þjóðarinnar.
Hún skilar sér aftur á undraskömmum tíma í minna
vegaviðhaldi, lengri endingu ökutækja, minni varahlutanotk-
un og minni benzíneyðslu.
Verðþróun á olíu á heimsmarkaði hefur komið illa við
íslenzka þjóðarbúið, rýrt kaupgildi útflutningstekna okkar
og haft neikvæð áhrif á viðskiptajöfnuð okkar við umheim-
inn. Þennan vanda, sem kemur ekki sízt niður á atvinnuveg-
um og einstaklingum, hefur ríkisvaldið skattlagt og gert sér
að tekjuauka. Þannig nælir ríkisvaldið sér í 10 milljarða
hækkun skatta aðeins í benzínverði, umfram verðlagsbreyt-
ingar sem orðið hafa síðan 1978. Séu fjárlög og vegaáætlun
ársins 1980 skoðuð kemur í ljós, að ekki ein króna af þessum
10 milljarða skattauka í benzínverði fer til vegafram-
kvæmda. Þvert á móti hefur raungildi markaðra tekjustofna
og beinna og óbeinna framlaga ríkissjóðs til vegamála
minnkað nálægt 1 milljarði 1979 og 1980.
A þessu ári kæmi rúmlega 4 milljörðum meira í
vegaframkvæmdir, aðeins af benzínsköttum, ef sama hlutfall
þeirra gengi til vegaframkvæmda nú og árið 1978, á síðasta
stjórnarári Geirs Hallgrímssonar. Auk þess þyrftu bein
framlög úr ríkissjóði að meðtöldum afborgunum og vöxtum
af lánum til vegagerðar að vera 3 milljörðum króna hærri, ef
halda ættu sama framkvæmdagildi og framlög ríkissjóðs
1978. Ríkisframlög af skatttekjum til vegagerðar eru því í
raun og að framkvæmdagildi skorin niður um 6860 milljónir
króna, samkvæmt útreikningum opinberra stofnana, miðað
við framlög ársins 1978. Þetta fjármagn er ekki sparað
heldur nýtt í aðra ríkiseyðslu.
Stjórn Framkvæmdastofnunar ríkisins samþykkti' 13. maí
sl., að tillögu Sverris Hermannssonar, að taka 700 m.kr. af
lántökuheimiid Byggðasjóðs og endurlána til Vegasjóðs í
varanlega vegagerð. Skal því fjármagni ráðstafað af
fjárveitinganefnd Alþingis og fulltrúum Framkvæmdastofn:
unar og Vegagerðar, að fengnum tillögum vegamálastjóra. í
greinargerð kemur fram að varanleg vegagerð er
mikilvægt byggðamál, þar sem hagsmunir þéttbýlis og
strjálbýlis koma saman. „Ef svo skipaðist," segir í
greinargerðinni, „er eðlilegt að framangreindu láni yrði
breytt í framlag." Þessi afstaða Framkvæmdastofnunar
rýmkar nokkuð framkvæmdamöguleika á sviði varanlegrar
veg erðar sem voru satt að segja ákaflega takmarkaðir
inm ramma fjárlaga og vegaáætlunar 1980, eins og
ríki tjórnin hafði gengið frá þeim málum.
Þingmenn Sjálfstæðisflokks lögðu fram á Alþingi 1979
heilstæða áætlun um uppbyggingu vegakerfis og varanlegt
slitlag á hringveg og vegi að helztu þéttbýlisstöðum, á
tilteknu árabili. Náði sú áætlun bæði til verkefnaröðunar og
fjármögnunar. Henni var því miður ekki sinnt af þeim sem
réðu og ráða ferð í málefnum þjóðarinnar. Þingflokkur
sjálfstæðismanna hefur ákveðið að endurskoða og endur-
meta þessa tillögugerð í ljósi breyttra aðstæðna og leggja fram
á næsta Alþingi. Þessi viðleitni hefur mælzt mjög vel fyrir
og þarf þingflokkurinn að fylgja henni fast eftir.
Á vorsýningu Myndlista- og handiðaskólans eru sýnd verk nemenda skólans, auk þess sem nemendur eru
við vinnu á verkstæðum skólans. Ljósm. Mbi. Kristjin
Vorsýning Myndlista- og
handíðaskólans um helgina
MYNDLISTA- og hand-
íðaskóli íslands heldur um
helgina árlega vorsýningu
sína í húsakynnum skólans
að Skipholti 1. Sýningin er
í formi opins húss og gefur
þar jöfnum höndum að líta
verk nemenda skólans og
nemendur við vinnu sína.
Sýningin hófst á föstudag
og laugardag og sunnudag
verður hún opin frá kl. 14
til 22 báða dagana. í vetur
voru 170 nemendur við nám
í skólanum auk þess, sem
milli 400 og 500 manns
sóttu námskeið á vegum
skólans.
„Skólinn fer í sparifötin í tilefni
af sýningunni," sagði Einar Há-
konarson skólastjóri Myndlista-
og handíðaskólans, og bætti við að
á sýningunni gæfi að líta sýnis-
horn af hinum ýmsu listgreinum,
sem kenndar eru við skólann.
Einar sagði að skólinn væri nán-
ast þrenns konar skóli. Hann væri
kennaraskóli í myndlist, því það-
an væru útskrifaðir teiknikennar-
ar og vefnaðarkennarar. Þá væru
fagurlistadeildirnar, sem skiptust
í málunardeild, grafíkdeild, til-
raunadeild, sem sumir vildu þó
nefna nýlistadeild og í vetur var
stofnuð ný deild, myndmótunar-
deild og er hún ætluð myndhöggv-
urum. Að síðustu væru listiðnað-
ardeildirnar en það eru textíldeild
og auglýsingadeild.
Á liðnum vetri var gerð breyt-
ing á skipulagi náms við skólann
og var nám í forskólanum stytt úr
tveimur árum í eitt en nám í
sérdeildum tekur nú þrjú ár.
Einar Hákonarson sagði að þessi
breyting væri meðal annars gerð í
tengslum við aðrar breytingar á
framhaldsskólamenntun í land-
inu. Þannig væri nú hægt að ljúka
forskólanum við Fjölbrautaskól-
ann í Breiðholti og tæki námið
þar tvö ár. Forskólinn er einnig
starfræktur við Myndlista- og
handíðaskóla íslands og Mynd-
listaskólann á Akureyri og tekur
námið sem fyrr sagði þá eitt ár.
Nýir nemendur eru teknir inn í
Myndlista- og handíðaskólann að
loknu inntökuprófi á vorin og eru
að jafnaði teknir inn í skólann 45
nemendur árlega en umsækjend-
ur eru um 100. Einar sagði að
aldrei fyrr hefðu jafn margir
útlendingar sótt um inngöngu í
skólann og í vor.