Morgunblaðið - 31.05.1980, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 31. MAÍ1980
VELHEPPNUÐ BJORGUNARÆFING
ALMANNAVARNA Á KEFLAVÍKURFLUGVELLI
117 komust lífs
af er þotu með
150 manns hlekkt-
ist íl I lendingu
texti: SIGHVATUR BLÖNDAHL/ myndir: KRISTINN OLAFSSON
Sjúklingum komiö fyrir í einn
björgunarsveitarbílinn.
Hermenn umkringdu svnðiö
þegar eftir slysiö og fékk enginn
aö koma þar nálægt. Hér reyna
nokkrir starfsmenn Almanna-
varna aö brjóta sér leiö í gegn.
baö tókst auövitaó ekki.
Björgunarmenn komnir á staöinn og
flutningur slasaðra hafinn.
Það eru allir þeir sem stóðu að
æfingunni sammála um, að hún hafi í
heild sinni tekist mjög vel, sagði
Guðjón Petersen, framkvæmdastjóri
Almannavarna ríkisins, er Mbl. innti
hann álits á æfingu almannavarna og varnarliðs-
ins á Keflavíkurflugvelli í gær þar sem farþega-
þota með 150 manns brotlenti.
„Við höfum tekið saman fimm meginatriði, sem
verða tekin til endurskoðunar, en það er í fyrsta
lagi, að skoða verður betur sjúkraflutninga frá
slysstaðnum. Þeir þurfa að vera nokkru liðugri, en
í gær. Þá þarf að endurskipuleggja starfsemi í
greiningarstöð, sem staðsett í slökkvistöðinni á
flugvellinum. Þar fannst okkur vanta meiri
heildaryfirstjórn. Þátt starfsfólks í flugstöðvar-
byggingunni þarf að endurskoða, en það tekur á
móti þeim farþegum sem ekki slasast. Þá þarf að
skoða nánar samspil sjúkrabíla á höfuðborgar-
svæðinu og björgunarsveitabíla. Samkvæmt áætl-
un okkar eru sjúkrabílarnir ekki kallaðir út,
heldur einungis bílar björgunarsveitanna. Við
erum á þeirri skoðun, að heppilegra væri að senda
sjúkrabílana þegar á staðinn og fá síðan bíla
björgunarsveitanna til þess að taka að sér
tilfallandi verkefni hér á svæðinu. Það tekur alltaf
nokkurn tíma fyrir björgunarsveitirnar að kalla út
sína bílstjóra og þá að koma sér í höfuðstöðvar
þeirra til þess að sækja bílana. Þar tapast mjög
mikilvægur tími, sem hægt væri að losna við með
því að senda sjúkrabílana þegar á staðinn. Þá kom
það í ljós á æfingunni í gær, að Rannsóknarlög-
regla ríkisins, sem er mikilvægur aðili við
rannsókn svona atburða, var alls ekki kölluð út hjá
okkur. Fyrir þann leka verður þegar sett,“ sagði
Guðjón.
Þá kom það fram hjá Guðjóni, að Keflavíkur-
flugvöllur er trúlega fyrsti flugvöllurinn á Vestur-
löndum, þar sem tekist hefur að gera samræmt
skipulag, þar sem bæði her og borgarleg yfirvöld
sameinast um björgunaraðgerðir. I því sambandi
má geta þess að hér á landi hafa að undanförnu
dvalið um 100 ráðstefnugestir frá slökkvistöðvum
bandaríska hersins víðs vegar að úr heiminum og
þeir lýstu miklum áhuga á þessu skipulagi og
sögðust ekki vita um neina hliðstæðu.
Það var um þrjúleytið, sem flugturninn á
Keflavíkurflugvelli tilkynnti um farþegaþotu með
ónýtan lendingarbúnað, sem var að koma inn til
lendingar. Turninn tilkynnti síðan að henni hefði
hlekkst á og hafði samband við slökkvilið flugvall-
arins, sem fór í viðbragðsstöðu. Þeir boðuðu þá út
sína menn og héldu af stað út á brautarenda.
Slökkviliðið boðaði síðan út ákveðna aðila á
Keflavíkurflugvelli, s.s. sjúkralið og flutningalið,
jafnóðum og þeir hófu björgunaraðgerðir. Lögregl-
an á Keflavíkurflugvelli hafði síðan samband við
Almannavarnir Suðurnesja og flugumsjónin boð-
aði út Almannavarnir ríkisins, sem boðaði síðan út
allt höfuðborgaralmannavarnarkerfið, s.s. sjúkra-
bíla, bíla björgunarsveita, sjúkrahúsin og lækna og
hjúkrunarlið til þess að fara á staðinn.
Að sögn Guðjóns Petersens gekk mjög greiðlega
að boða út allar björgunarsveitirnar og voru fyrstu
bílar þeirra komnir á slysstaðinn rúmum klukku-
tíma eftir að slysið varð. Allir sjúklingarnir voru
síðan komnir á sjúkrahús innan þriggja tíma frá
því að slysið varð. Þrjátíu farþegar sluppu nær
ómeiddir og voru fluttir í flugstöðvarbygginguna á
flugvellinum. Nokkrir farþegar létust þegar og
allnokkrir á leið á sjúkrahús, en lifandi komust á
sjúkrahús 87 sjúklingar af 130, þannig að alls lifðu
117 þetta af.
Það olli nokkrum töfum hversu mikil umferð var
á Keflavíkurveginum á þeim tíma sem sjúkrabíl-
arnir voru á ferð, sérstaklega var ástandið slæmt
milli Hafnarfjarðar og Reykjavíkur milli klukkan
16.30-18.00.
Eftir að hafa fylgst með æfingunni getur
undirritaður fyllilega tekið undir þau orð Guðjóns
Petersen, að hún hafi í stórum dráttum tekist vel.
Slökkvilið flugvallarins brást mjög snögglega við
þegar kallið kom og var komið á slysstaðinn með
allan sinn búnað og mannskap innan fárra
mínútna. Þeir þurftu óneitanlega að taka vel á
honum stóra sínum, þar sem hver fjögurra manna
flokkur þurfti að bera 30—40 sjúklinga frá vélinni
og á öruggan stað. Það vakti reyndar furðu mína
hversu lítið dró af þeim þegar á leið.
Síðan þegar sjúklingunum var komið fyrir á
sjúkrabörum og átti að flytja þá í burtu virtist
vera nokkur misbrestur á því, að nægilega vel væri
frá þeim gengið, t.d. voru fjölmargir sjúklingar
látnir liggja á sjúkrabörunum án þess að fá
nokkurn skjólfatnað eða teppi og var það mál
margra þeirra þegar í greiningarstöð kom að þeir
væru að krókna úr kulda. — I greiningarstöðinni
vantaði tilfinnanlega örugga yfirstjórn og sem
dæmi um það tók mjög langan tíma að fá teppi
fyrir sjúklinga, sem þau vantaði.
. Eins og kom fram hjá Guðjóni hefðu flutn-
ingarnir frá slysstað í greiningarstöð mátt ganga
greiðar fyrir sig, jafnvel fá fleiri bíla í þá
flutninga.
Þá vakti það nokkra athygli að þegar íslenzku
læknarnir komu á staðinn virtust þeir vera nokkuð
óöruggir með hvað þeir ættu að gera. Ástæðan
fyrir því er eflaust sú að þeir hafa ekki tekið þátt í
æfingu með starfsfélögum sínum á flugvellinum
fyrr, auk þess sem styrkari yfirstjórn hefði bætt
mikið.
Mjög greiðlega gekk að flytja sjúklingana frá
greiningarstöð til að byrja með, en síðan kom
nokkurt hlé meðan beðið var eftir björgunarsveit-
arbílunum í Reykjavík og nágrenni. Það er
auðvitað ekki við þá að sakast, þeir komu eins
fljótt og auðið var, en eins og Guðjón benti á hefði
þessi töf ekki þurft að koma til, ef sjúkrabílar
höfuðborgarsvæðisins hefðu verið sendir þegar af
stað, en björgunarsveitabílarnir síðan tekið við
þeirra hlutverki í bænum.
Þess má að lokum geta, að þessi æfing er eflaust
sú fjölmennasta, sem haldin hefur verið hér á
landi, alls munu um 5000 manns háfa tengst henni
á einhvern hátt og eiga Almannavarnir ríkisins
heiður skilið fyrir góða skipulagningu.