Morgunblaðið - 31.05.1980, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 31. MAÍ1980
27
Síðasta þingrimman:
Yaramenn,
sáttagerð
og; brigð
Kosningin í stjórn
Húsnæðismálastofnunar
NÝLOKIÐ þing var veðra-
samt og veðurhæð mikil á
köflum. Gnginn bjóst þó
við hvirfilvindi á lokadegi
þess, eftir að formenn
þingflokka, stjórnarlið og
stjórnarandstaða, höfðu
samið um framgang mála
og starfshætti á síðustu
dægrum þess. Rétt fyrir
þinglausnir fóru þing-
störfin enn út af spori,
bæði varðandi kjör í stjórn
húsnæðismálastjórnar, er
fleiri voru fram bornir en
kjósa átti, og er forseti
Sameinaðs þings neitaði
þingmanni (Matthíasi
Bjarnasyni) að ræða þing-
sköp, sem er fátítt, ef ekki
einsdæmi i þingsögunni.
Til þess var
varamannaleikur gerður
Sighvatur Björgvinsson, for-
maður þingflokks Alþýðuflokksins,
kvaddi sér hljóðs utan dagskrár,
vegna meintra brigða á samkomu-
lagi um starfshætti síðustu daga
þings. Hann minnti á samninga-
fundi stjórnar og stjórnarand-
stöðu, síðast kvöldið fyrir þing-
lausnadag, og samkomulag um,
hvern veg skyldi staðið að öllum
þeim málum, er fá áttu framgang á
þinginu. Hann tíndi til mýmörg
dæmi um, hvern veg stjórnarand-
staða hefði liðkað fyrir málum, til
að flýta þingstörfum og uppfylla
drengskaparsamkomulag milli
þingflokksformanna, stjórnar og
stjórnarandstöðu. Það hafi komið
sér gjörsamlega í opna skjöldu er
stjórnarsinnar gengu nú á gjört
samkomulag á þinglausnadegi og
efni til ágreinings um kjör í stjórn
Húsnæðismálastofnunar ríkisins.
En ljóst væri nú, hvers vegna
stjórnarliðar hefðu fylkt vara-
mönnum inn á þingið, jafnvel
daginn fyrir þinglausnir, sem væri
einsdæmi, og gengi á þingvenjur.
Þessi vinnubrögð, sem koma okk-
ur í opna skjöldu og ganga þvert á
gert samkomulag og það trúnað-
artraust, sem ríkja þarf milli
þingflokka, eru í hróplegu ósam-
ræmi við vinnubrögð er sæma
þingmönnum. Og enginn þarf að
segja mér að þessi leikur hafi ekki
verið vandlega undirbúinn, þó hann
beri síst vott um heiðarleika í
samskiptum.
Einar tuttugu mínútur
Jón Helgason (F), forseti sam-
einaðs þings, tók fram að sér hafi
„ekki verið kunnugt um þetta fyrr
en 20 mínútum eftir 2, að hér yrði
ekki samkomulag, og margir þing-
menn geta borið vitni um það, að ég
hafði gert ráð fyrir því að þessi
kosning gæti farið fram án þess að
skrifleg kosning yrði“. (Hér á
forseti við að ekki yrðu fleiri fram
bornir en kjósa átti).
Þingflokksákvörðun
Ólafur G. Einarsson, formaður
þingflokks sjálfstæðismanna, sagði
það þingflokksákvörðun, hvern veg
stillt væri upp við kosningar á
Alþingi; og þingflokkurinn hefði
þegar á miðvikudag í fyrri viku
gengið frá framboði í stjórn Hús-
næðismálastofnunar, athuga-
semdalaust af öllu, og stillt upp
sömu mönnum og verið hefðu fyrir
í þessu trúnaðarstarfi af hálfu
flokksins. Nú er komið í Ijós, að
þ'. þingbræður okkar, sem styðja
rikisstjórnina, vilja ekki virða rétt
og samhljóða tekna ákvörðun þing-
flokksins; og rjúfa þann frið, sem
við töldum um saminn í störfum
þingsins síðustu dægrin. Kosningu
er einnig flýtt, en samið var um að
hún færi ekki fram fyrr en klukkan
fjögur, og hér sitja stjórnarliðar
með fullsetna bekki, m.a. af vara-
mönnum, en a.m.k. tveir þingmenn
Sjálfstæðisflokks eru nú fjarver-
andi vegna anna, þó vonandi kom-
ist í tæka tíð til atkvæðagreiðsl-
unnar.
Himinn og jörð
ekki að farast
ólafur Ragnar Grímsson, formað-
ur þingflokks Alþýðubandalagsins,
sagði óþarfa fyrir Sighvat Björg-
vinsson að láta eins og himirin og
jörð væru að farast. Alþýðuflokk-
urinn héldi sínu í húsnæðismála-
stjórn. Það eitt hefur gerzt að
tiltekinn sjálfstæðismaður virðist
ekki njóta trausts í þingflokknum,
sem nýtur forystu Geirs Hall-
grímssonar.
Drengskapurinn
sniðgenginn
Matthías Bjarnason (S) sagði að
þessu þinghaldi ætlaði að ljúka í
fullu samræmi við fyrri stðrf þess
og hvern veg núverandi ríkisstjórn
hafi til orðið. Ég var ekki á þeim
þingflokksfundi sem ákvað fram-
boð okkar til húsnæðismálastjórn-
ar. En ég virði rétt þingflokksins
til þeirrar ákvörðunar, enda þing-
flokkarnir hluti af þingræði okkar.
Framboð okkar er og óbreytt frá
því sem verið hefur og ekkert það
hefur gerzt sem kallar á brottvísun
þeirra er fyrir voru og unnið hafa
verk sín vel. En ekki er að spyrja að
drengskapnum í sæti forsætisráð-
herra.
Hér er ekki um að ræða van-
traust á þann mann, sem stillt er
upp gegn framboði þingflokks okk-
ar, eins og Ólafur Ragnar, formað-
ur „gáfumannafélagsins" í Alþýðu-
bandalaginu, smjattar á . Hann er
alls góðs maklegur og trausts
verður. Hér er hins vegar um það
að ræða að virða ákvörðunarrétt
þingflokksins og samkomulag um
starfshætti á síðustu dögum þings
— eða svíkjast undan merkjum —
og koma með hnífinn í bakið á
þeim, sem menn telja sig þó í flokki
með. Það er þess háttar þinghegð-
un sem er vítaverð.
Siifhvatur
Björgvinsson
Ólafur G.
Einarsson
Ólafur Raicnar
Grimsson
Matthias Halldór
Bjarnason Blöndal
Friðrik Eiður
Sóphusson Guðnason
Pétur Sverrir
Sigurðsson Hermannsson
óviðkunnanleghegðan
Halldór Blöndal (S) sagði það
fram úr hófi óviðkunnanlegt hjá
Ólafi Ragnari að víkja persónulega
að einstökum mönnum þó svo slíkt
væri gert til að drepa á dreif eða
draga fjöður yfir kjarna málsins:
hvern veg gengið væri á gert
samkomulag og þinghefðir, varð-
andi þessi mál. HBL sagði það hafa
verið kungjört að þessi kosning
færi fram kl. 4 síðdegis en nú væri
henni, óvænt, flýtt um hálfan
annan tíma, hvað svo sem að baki
laegi.
Húsnæðismálafrumvarpið
Friðrik Sophusson (S) sagði
þingflokk sjálfstæðismanna hafa
gengið frá framboði sínu á lögleg-
um þingflokksfundi og væri sér
skylt að standa við þannig tekna
ákvörðun. í því fælist síður en svo
vantraust á þann ágæta mann, sem
nú væri óvænt stillt upp, þvert á
þingflokksákvörðun. Þessi maður
væri formaður í nefnd hjá Sjálf-
stæðisflokknum, sem fjallaði um
húsnæðismál. I umræðum um hús-
næðismálafrumvarðið, sem ríkis-
stjórnin knúði fram, greindi ég frá
skoðunum hans: 1. að ekki sé til
bóta að skipta stofnuninni í þrjár
deildir, 2. ekki eigi að leggja
áherzlu á sjálfstæða teiknistofu, 3.
ekki sé gengið nógu langtí því að
koma lánahlutfalli upp 4. að ekki sé
séð fyrir nægjanlegu fjármagni til
veðlánakerfisins, 5. að lánstími sé
ákvarðaður of stuttur og þurfi að
framlengja um 10 ár, 6. að ekki
megi binda afgreiðslu við eina
lánastofnun, 7. að eðlilegt sé að
sveitarfélög og vinnuveitendur eigi
fulltrúa í stjórn stofnunarinnar á
svipaðan hátt og launþegar.
Ég myndi fagna því undir venju-
legum kringumstæðum að slíkur
maður fari í stjórn stofnunarinnar;
en verklag þeirra, sem hér hafa að
baki brallað er ekki fagnaðarefni,
heldur hið gagnstæða.
Nú veit þingið og þjóðin
Eiður Guðnason (A) sagði: „Ég
minnist manna sem um og í
kringum síðustu kosningar töluðu
um heilindi og drengskap í annarri
hverri setningu, hvenær sem tæki-
færi gafst. Nú veit ekki aðeins
þingið heldur líka þjóðin, hvað þeir
áttu við.“
Óheiðarlegt — ódrengilegt
Sighvatur Björgvinsson (A)
sagði sig lítt varða, hvort forsætis-
ráðherra virti ákvarðanir þing-
flokks síns. Það er hans mál og
þeirra, sem við þurfa að búa. Mér
finnst hins vegar ódrengilegt og
óheiðarlegt, þegar búið er að sitja
lengi að sáttagerð, er lokst næst, til
að leysa öll ágreiningsmál á
síðustu dægrum þings, m.a. til þess
að ríkisstjórnin geti komið fram
málum sínum, þá skuli stjórnarlið-
ar bregðast þann veg við að
bregðast sáttagerðinni.
Að manni er vegið
Pétur Sigurðsson (S) fjaliaði um
hlutverk og rétt þingflokka — að
þingsköpum. Með því að vanvirða
þingflokksákvörðun, rétt tekna, sé
ekki einungis verið að sniðganga
þingflokk sem slíkan heldur þann
anda og þá hefð, sem ráða þurfi
ferð í þinglegum samskiptum. Sá,
sem slíkt geri, höggvi að því er
hlífa skyldi.
Pétur tók undir það, sem aðrir
hefðu sagt, að Gunnar S. Björnsson
ætti traust skilið. Um það gætu
allir verið sammála. Svo væri
einnig og ekki síður um Ólaf
Jensson, sem setið hefði í hús-
næðismálastjórn fyrir Sjálfstæðis-
flokkinn með sóma, og þingflokkur-
inn hefði stillt upp á ný, en
forætisráðherra og fylgisveinar
hans vildu nú fella, ómaklega.
Bruggað á bak við
Sverrir Hermannsson (S) forseti
neðri deildar, sagði óhugsandi að
menn gætu lagt sig í líma við það
að ná góðu samkomulagi um
starfshætti og vinnubrögð, ef þeir
geta átt vona á því í framtíðinni að
þannig sé stöðugt verið að brugga á
bak við. (Sverrir tók sem forseti
neðri deildar þátt í samkomulags-
gerðinni — og hlaut við þinglausnir
sérstakar þakkir formanns þing-
flokks Framsóknarflokksins —
Páls Péturssonar — fyrir það að
greiða fyrir því, sem þingdeildar-
forseti, að þingmál mættu greið-
lega fram ganga í lokaönn þing-
starfsins).
Fleiri tóku þátt í þessari um-
ræðu, sem ekki verður frekar
rakin, enda nóg til tínt til að sýna,
að veðurhæð þessa sérstæða þings
varði fram í þinglausnir.
Við sýnum
ýmiskonar ferðavörur
m. a. gas og grillvörur
í sýningarstúku okkar
á vörusýningunni
íSýningahöllinni,
Ártúnshöfða.
Skeljungsbúðin
Suöuiiandsbnaut 4
sími 38125