Morgunblaðið - 30.08.1980, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 30. ÁGÚST 1980
25
Guðjón B. Baldvinsson:
Hvers virði eru kjara-
bætur til láglaimafólks?
Krónutalan, sem bætist við í
launaumslög láglaunafólks hjá því
opinbera, er ekki há. En það bætir
mikið úr skák að þær krónur, sem
um samdist, falla í hlut þeirra,
sem lægst hafa launin.
Og rétt er að líta ekki aðeins á
útborguð mánaðarlaun. Maðurinn
lifir ekki eingöngu á kótelettum,
og hér og hvar hefir skort nokkuð
á réttlæti svo að ekki sé talað um
jafnrétti, og þar hefir á mörgum
stöðum verið staðið vel að verki.
Þegar viðskiptaárferði er erfitt og
ólestur mikill á efnahagslífi þjóð-
arinnar, þannig að ekki aflast
fyrir nauðsynjum í krónum talið,
þá hafa stéttarfélög oftsinnis far-
ið þá leið að semja um félagslegar
umbætur. Siíkar umbætur koma
öllum til góða, ef rétt er skoðað.
En það er ekki víst að þær gefi
öllum samskonar bætur á sama
tíma. Samninganefnd BSRB hefir
gert skýra grein fyrir því hverjar
breytingar urðu á kjarasamning-
um, og hvaða breytingar verða á
lögum um lífeyrissjóði ríkisstarfs-
manna. Skýringar þessar eða
Pétur Pétursson lætur sér ekki
segjast og virðist nú endanlega
kominn á þá skoðun. að öll meðöl
séu honum heimil til að fá
félagsmenn BSRB til að greiða
atkvæði gegn samningnum.
í fyrsta lagi sýnir rissblaðið,
sem Pétur hefur nú birt í blöðum,
það eitt að ákveðnar tölur úr einni
launatöflu sáttatilboðsins eru
margfaldaðar með 3,58 sem er
nokkurn veginn sú hækkun, sem
orðið hefur á framfærsluvísitölu á
þessu tímabili skv. upplýsingum
Hagstofunnar. Inni í þessu dæmi
eru ótal margir þættir, sem verður
að vega og meta. T.d. var fram-
færsluvísitalan aldrei inni í sátta-
tillögunni. Þetta er Pétri full-
kunnugt um, þannig að hann hefði
fremur átt að ásaka mig um
blekkingar, ef ég hefði sagst hafa
metið sáttatillöguna, sem ég gerði
ekki. Þetta er það sem skiptir
máli fyrir opinbera starfsmenn, er
þeir ganga að kjörborðinu dagana
4. og 5. september.
í öðru lagi sýnir þetta hvernig
Pétur telur málstað sínum best
borgið. Honum láist að geta þess
að þetta rissblað er skelfilega Íítill
hluti þess, sem okkur fór á milli.
Það er oft þegar unnið er í miklu
tímahraki, að ég hef orðið að gefa
greinargerð er að finna í Asgarði.
Ennfremur er rakið samkomu-
lag um ýmis atriði önnur s.s.
starfsmenntunarsjóð, atvinnu-
leysisbætur og styttingu samn-
ingstímabils. Síðasta atriðið er
þýðingarmest það varðar alla rík-
isstarfsmenn og starfsmenn sveit-
arfélaga. Ætti ekki að verá þörf á
að rökstyðja það nánar, svo oft
hefur verið um það rætt, og á
verðbólgutímum slíkum sem nú
ríkja, þá hljóta allir að sjá nauð-
syn þess að hafa samninga bundna
í sem skemmstan tíma, eða m.ö.o.
lausa sem oftast, ef verða mætti
til öryggis fyrir þann hóp launa-
manna, sem gegnir þjónustustörf-
um fyrir almenning í landinu.
Starfsmenntun er sannarlega
sameiginlegt hagsmunamál, en
menn skyldu hafa hugfast hvílíkar
breytingar eru á ferðinni í tækni-
væðingarkapphlaupi því sem háð
er. Síaukin tækni krefst nýrra
vinnubragða — starfshátta — og
eldri starfsmenn geta hæglega
fallið af launaskrá, ef þeim gefst
ekki tækifæri til að fylgjast með,
umbeðnar upplýsingar munnlega.
Það hefur aldrei verið misnotað af
nokkrum manni fyrr en nú.
Sannleikurinn er sá, að Pétur
bað mig að hækka ákveðnar tölur
í fyrstu launatöflu sáttatillögunn-
ar með framfærsluvísitölu, sem ég
gerði. Hins vegar benti ég Pétri á,
aö þetta væri á engan hátt úttekt
á sáttatillögunni og því síður
samningnum, sem nú á að kjósa
um. Eftir nokkurt spjall um nauð-
syn allra fyrirvara afhenti ég
Pétri eintak af sáttatillögunni í
heild sinni og bauð honum ljósrit
af samningnum og samkomulag-
inu í heild, ef hann vildi nálgast
það sjálfur á afgreiðslu BSRB.
Rissið gefur því enga mynd af því,
sem ég lét frá mér fara, enda
óundirritað vinnuplagg.
Hins vegar hefur þetta kennt
mér það að til eru þeir einstakl-
ingar, sem ekki er hægt að ræða
við nema í votta viðurvist. Sömu
einstaklingar virðast telja mál-
stað sínum betur borgið með
rangfærslum en málefnalegum
umræðum út frá staðreyndum. Tel
ég því ekki ástæðu til að svara
Pétri Péturssyni frekar.
R. 28.08 ’80.
Björn Arnórsson,
hagfræðingur BSRB.
þ.e. þeim yrði sagt upp störfum og
yngri menn ráðnir í þeirra stað.
En það er ekki ráðið gegn atvinnu-
leysinu.
Réttur til atvinnuleysisbóta er
vitanlega jafnnauðsynlegur fyrir
opinbera starfsmenn sem aðra
launþega, og kemur ekki vonum
fyrr, þar sem þeir hafa mátt
greiða fyllilega að sínum hluta þá
% hluta sem ríki og sveitarfélög
leggja af mörkum árlega, sem
iðgjöld í atvinnuleysissjóð Verka-
lýðsfélaga. Um 80% lífeyrisþega,
sem eru sjóðfélagar í lífeyrissjóð-
um ríkisstarfsmanna búa við
skertan lífeyri vegna þeirra
ákvæða um misjafna iðgjalda-
greiðslu, sem giltu samkv. lögum
frá 1963. Ólíklegt má telja að
þetta fólk verði talið til hálauna-
hópa. Ein af þeim breytingum,
sem samið var um að gera á
löggjöf um sjóði þessa var: að
afnema þessar óréttlátu skerð-
ingar. Reiknað hefur verið út hjá
10 lífeyrisþegum hverju þetta
nemur í % og er það frá 0,55% —
starfsm. hafði verið skipað í 20. og
ailt upp í 15,38% launafl. B.08. Þá
náðist fram margra ára baráttu-
mál samtakanna, að vaktavinnu-
fólk fær að greiða lífeyri af álagi,
sem greitt er fyrir reglubundinn
vaktaálagstíma. Starfsmenn öðl-
ast rétt til að kaupa sér viðbótar
lífeyri vegna vaktaálags 4 ár aftur
í tímann.
Þá er samið um að 95 ára reglan
Már Egilsson:
Hr. ritstjóri.
Á bls. 28 í blaði yðar í dag,
fimmtudaginn 28. ágúst, birtist
grein, sem fljótt á litið virðist
erfitt að skilgreina hvort er,
auglýsing eða frétt. Grein þessi
byggist á viðtali, sem einn blaða-
manna yðar virðist hafa átt við
eiganda verslunar nokkurrar í
Reykjavík, sem að sögn eigandans
„hóf nýverið innflutning og sölu á
svokölluðum 30% kristal, fyrst
verslana á Norðurlöndum4* (und-
irstrikun mínj.Segist verslunar-
eigandanum svo frá að þessi „nýi“
kristall komi frá fyrirtæki nokkru
í Austurríki, sem „væri eitt ör-
fárra fyrirtækja, sem framleiddu
svona kristal". Að auki er svo
upplýst, að með 30% kristal sé átt
við að blýblandan sé um 30% í
stað 24% „eins og tíðkast mest“,
að sögn verslunareigandans.
Erfitt er að sjá hvort hér er um
að ræða hreina vanþekkingu við-
taki gildi að nýju, en hún var
afnumin með breytingu lífeyris-
sjóðslaga 1963. Fleiri lagfæringar
fengust á lögunum, en þær eru
raktar í Ásgarði og nægir að vísa
opinberum starfsmönnum að lesa
þær þar, og fjölmiðlar geta og
kynnt sér, þar sem blaðið er sent
til þeirra.
Hvers vegna þetta greinarkorn
er skrifað? Jú, það er skrifað í því
skyni að vekja fólk til sjálfstæðrar
athugunar á málinu. Áróður er
hafður uppi, og einkum er sá
neikvæði gjarn til þess að líta
framhjá þeim atriðum, sem já-
kvæð eru. Samningurinn á að
dæmast eftir útkomunni, þegar
menn hafa vegið og metið hvað
vinnst og hvað óunnið er.
Hvort líkur séu til stærri vinn-
ings, ef lagt er til harðra aðgerða
s.s. verkfalls. Niðurstaða má ekki
metast eingöngu frá metnaðar-
sjónarmiði. Samningurinn gildir
aðeins til 31. ágúst næsta ár. Það
er ekki langur tími af mannsæf-
inni. Það er ekki langur tími til að
ræða, skipuleggja og ákvarða bar-
áttuna á næsta sumri. Á tveggja
ára samningstímabili hefir ekki
verið unnið að því í félögunum að
undirbúa samræmdar aðgerðir, ef
grípa þyrfti til harðræðis. Segir
það ekki sína sögu? Fólkið er ekki
vaknað til meðvitundar um félags-
lega uppbyggingu, sem óhjá-
kvæmileg er ef barátta verður
hörð. Og fólkið er etv. ekki heldur
mælanda bláðamannsins eða
hvort eitthvað annað liggi að baki.
Eg undirritaður, sem annast inn-
flutning og sölu á kristalvörum
frá nokkrum þekktustu glersmiðj-
um á Norðurlöndum leyfi mér því
að gera athugasemd við ofan-
greind skrif.
30—33% kristall hefur verið
notaður til framleiðslu ýmiss kon-
ar glervara um ótal áratuga skeið.
Fullyrðing um að hér sé um
„nýjung" að ræða er því hrein
rangfærsla og út í hött. Viður-
kenndar glersmiðjur, svo sem
Visla Alegre, Kosta-Boda, Örre-
fors, Royal Krona, Reijmyre o.fl. í
Portúgal.Svíþjóð og Hadeland í
Noregi, nota 30—33% blýkristal í
meginið af framleiðslu sinni og
verður því erfitt að greina, hvern-
ig fullyrðing verslunareigandans
um brautryðjandastarf í verslun
með vörur úr þessari tegund glers,
fær staðist. Að sjálfsögðu hafa svo
nægilega upplýst um hver er
þjóðfélagsleg aðstaða til að knýja
fram raunhæfar kjarabætur.
Kaupkrónan er ekki allra meina
bót. Fengnar kjarabætur í samn-
ingi þeim sem fyrir liggur, er
meira virði, að mínum dómi, en
svo að það eigi að varpa þeim fyrir
róða. Glímuskjálftann er rétt að
hafa úr sér með því að takast á við
þann vanda sem bíður samninga
eftir eitt ár. Vonandi er heilbrigð
hugsun hátt metin hjá opinberum
starfsmönnum. Þá held ég að þeir
hendi ekki í ruslatunnuna þeim
margháttuðu lagfæringum á kjör-
um sínum, sem sumar eru tengdar
löggjafastarfi, og myndu því ekki
auðveldlega fást, ef samningi
þeim, sem fyrir liggur yrði hafnað.
Guðjón B. Baldvinsson.
Bliki seldi
vel í Hull
BLIKI EA landaði 45,9 tonn-
um af ísfiski í IIull i gær og
fékk gott meðalverð fyrir afl-
ann eða 761 krónu á kílú. Er
þetta sambærilegt verð við það
sem Framtíðin fékk í Grimsby
í fyrradag, en reyndar versn-
aði staða krónunnar gagnvart
pundinu milli þess að skipin
londuðu. Samtals fengust 34.9
milljónir króna fvrir afla
Blika.
Sæborg seldi 71,3 tonn í
Grimsby í gær fyrir 43,4 millj-
ónir, meðalverð 609 krónur. í
gær var landað hluta af afla
Engeyjar í Cuxhaven og fengust
77,6 milljónir króna fyrir 147,1
tonn, meðalverð 528 krónur.
Lokið var við að landa úr
Sindra í Hull og fengust 87.5
milljónir fyrir 136,4 tonn, með-
alverð 641 króna.
framleiðendur eins og Waterford,
Royal Brierley, Baccarat, Steuben
og fjölmargir fleiri um áraraðir
selt framleiðslu sína á Norður-
löndum og jafnvel á íslandi líka.
Um nafnið á pródúktinu, „silf
urkristal", er það að segja, að ekki
mun það þekkt annars staðar en
hjá hinum austurríska umbjóð-
anda verslunareigandans, a.m.k.
er þess ekki getið í vörulistum
viðurkenndra glersmiðja svo mér
sé kunnugt um.
Sú viðleitni blaðs yðar, að koma
á framfæri við lesendur fréttum
og upplýsingum um nýjungar í
vörum og viðskiptaháttum, er
lofsverð og mætti að ósekju verða
enn meiri. En greinar sem sú, er
ég geri hér athugasemd við, sem
bygRja á þekkingarleysi, staðlaus-
um staðhæfingum og/eða trúgirni
þess, sem um fjallar, eiga vart
heima á síðum Morgunblaðsins.
Með þökk fyrir birtinguna,
Már Egilsson.
Björn Arnórsson, hagfræðingur BSRB:
Pétur staðfestir
f alsanir sinar
Kristalinnflutningur
SELKO í sérflokki
Heimilið
bás31
þar getið þér gengið út og inn um okkar dyr,
þreifað á og skoðað framleiðsluna.
Innihurðir frá kr. 62.600.- Spjaldahurðir frá kr. 77.800,-
Vandaðir og stílhreinir fataskápar Verið velkomin.
rj-nj tttv {ff% SIGURÐUR
0£jLl\U ELÍASSON HF.
Auóbækku52 Kópawogi. s 41380