Morgunblaðið - 20.01.1981, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 20. JANÚAR 1981
Enn um Blindisleik
Það hefði einhverntíma þótt ástæða til að geta þess,
að nærri fullt hús áhorfenda væri á 9. sýningu
danssýningar á íslandi. En það er af öðru tilefni að ég
skrifa aftur um Blindisleik.
Ingibjörg Pálsdóttir hefur tekið við hlutverki Freyju
af Sveinbjörgu Alexanders, sem ekki gat verið hér
lengur, vegna anna í starfi sínu ytra.
Þessi sýning er svo viðamikil, að gott er að sjá hana
oftar en einu sinni. Augað festist á mörgu atriðinu, er
ekki var séð við fyrstu sýn.
Taugaspenna sem ég varð vör við á frumsýningu
hafði minnkað hjá dönsurunum. Einkum var fyrsti
þrídans þeirra Ásdísar Magnúsdóttur, Helgu Bernhard
og Guðrúnar Pálsdóttur miklu léttari nú og þær mýkri
í öllum hreyfingum. Sama má segja um Conrad Bukes í
sínum síðasta sóló, hann var ennþá betri nú.
Ingibjörg Pálsdóttir er einn af okkar beztu dönsurum.
Hún hefur starfað með íslenska dansflokknum fpá
stofnun hans 1973 og tekið þátt í öllum sýningum hans,
að undanskildu einu ári er hún var við dansnám í
Bandaríkjunum. M.a. dansaði hún hlutverk Lucille
Grahn í Pas De Quatre, er Anton Dolin samdi og
stjórnaði hér á Listahátíð 1978.
Nú fær hún sitt fyrsta stóra tækifæri sem Freyja í
Blindisleik. Ekki varð ég fyrir vonbrigðum með hana.
Dansinn var hnökralaus. Sóló hennar í fyrsta þætti
sýndi góða hæfileika en nokkuð vantaði á tæknilegu
hliðina þar. Aftur á móti vann hún á og var stórkostleg
BALLETT
eftir Liiju
Hallgrímsdóttur
í hlutverkinu eftir að Kolur (Michael Molnar) kemur til
skjalanna. Og tvídans þeirra, þegar Freyja er í
varnarhringnum, var frábær. Hún túlkaði átök Freyju
við hið illa, svo og gieðina er hún varð frjáls á ný
ógleymanlega. Það atriði finnst mér enn vera hápunkt-
ur sýningarinnar, svo sterkt höfðar það til nútímans.
þar sem svo margir eiga um sárt að binda vegna alls
kyns afleiðinga lífsgæðakapphlaupsins. Væri betur að
fleiri „Búar“ væru í heiminum, með hans hjálpsemi
kærleika og skilning á vandamálum annarra.
Þetta er ekki aðeins sigur Ingibjargar heldur
danslistarinnar á íslandi í heild. Við getum kinnroða-
laust keppt við aðrar þjóðir á þessu sviði. Það er ekki
amalegt fyrir ungar, efnilegar danserínur eins og Láru
Stefánsdóttur, Helenu Jóhannsdóttur og Katrínu Hall
að byrja sinn feril með þátttöku í sýningu sem þessari.
Því miður mun Blindisleikur aðeins verða sýndur út
janúarmánuð, því þá fara erlendu dansararnir af
landinu. Vil ég því enn hvetja fólk til að missa ekki af
þessum viðburði í svartasta skammdeginu.
Ingibjörg Pálsdóttir
„Þetta
tæki er
ómissandi
við framli
á pr jónav
Pétur Sigurjónsson (t.h.) og Sigurður Gunnlaugsson við þvottavélina á Prjónastofunni að Auðbrekku
34.
Liósm. Krlstlán.
Rætt við Pétur Sigurjónsson, verkfræðing, um örtölvutæki er hann hefur fundið upp og hannað
Á miðri myndinni er þvottastýringartækið sem reynst hefur leysa
öll vandamál í sambandi við þvott á prjónavoð. Það er ekki hægt að
segja að mikið fari fyrir þvi.
UM NOKKURT skeið hefur
staðið yfir hönnun og smíði
örtöivutækis, sem stjórnar
þvotti á prjónavoð og var
það nýlega tekið í notkun.
Hefur tækið verið smíðað í
samvinnu við Örtölvutækni
sf. og Iðntæknistofnun ís-
lands, en hugmyndina að
því átti Pétur Sigurjónsson,
trefjaiðnaðarverkfræðing-
ur, en hann starfar að iðn-
rannsóknum við Iðntækni-
stofnun. Tæki þetta hefur
nú verið í notkun í tvo
mánuði á Prjónastofunni
við Auðbrekku 34 og hefur
reynst valda því hlutverki
er því var ætiað. Blaðamað-
ur Morgunhlaðsins ræddi
við Pétur og var hann fyrst
spurður hver væri ástæða
þess að ráðist var í smíði
þessa tækis.
„Þetta hófst eiginlega með því
að ég var fenginn til að fara til
Bandaríkjanna haustið 1977
vegna kvartana um galla á
íslenzkri ullarvoð," sagði Pétur.
„Þessar kvartanir reyndust eigá
rétt á sér og var orsök gallanna
sú að prjónavoðin var misjöfn,
mishrein og misþæfð. Þvottur-
inn á ullarvoðinni var greinilega
of misjafn. Skömmu eftir að ég
kom heim, fékk ég fyrirtækið
Örtölvutækni sf. í lið með mér
um að kanna hvernig hægt væri
að búa til sjálfvirka stillingu
sem sæi um að þvottavélar á
prjónastofum ynnu alltaf eins og
ekki yrði um svona mikil frávik
að ræða í þvotti ullarvoðanna.
Við byrjuðum á að setja sam-
an örlítið tæki í tilraunaskýni,
til að finna út hvernig slíkt
stýritæki yrði byggt upp, því
engin fyrirmynd var til um víða
veröld. Þannig fikruðum við
okkur áfram og eftir nokkrar
tilraunir fórum vð út í að smíða
hálfsjálfvirka stýringu. Það tæki
hefur nú verið tekið í notkun á
öllum íslenzkum prjónastofum.
Það stjórnar þó aðeins þvotta-
og þæfingarhlutföllum en starfs-
maður verður að sjá um þvotta-
vélina, annast fyllingu, tæm-
ingu, íblöndun þvottaefna o.fl.
Það sér hins vegar um að voðin
verður alltaf eins og með því var
vandamláið raunveruiega leyst.
En eins og gengur og gerist þá
er hætt við að menn gleymi sér
og við notkun þessa tækis mátti
lítð út af bera. Þess vegna fórum
við út í að hanna stýribúnað sem
stjórnaði allri þvottameðferð-
inni. Allir áfangar í þvotti voð-
arinnar voru ákvarðaðir fyrir-
fram með stillingu á stjórntöflu,
fylling á þvottavél, íblöndun
þvottaefna og fylling og tæming
í sambandi við skolun. Einnig
ákvarðar stjórntölvan hve oft
vélin skolar, stöðvar vélina og
kveikir á rauðu ljósi, sem gefur
starfsmanni til kynna að taka
megi voðina úr þvottavélinni.
Með hinni endanlegu gerð
þessa tækis vinnst 80% vinnu-
sparnaður þess starfsmanns sem
annast þvottinn. Það er þó ekki
aðalatriðið, heldur hitt, að
prjónavoðirnar koma allar eins
úr þvottavélinni. Þessa stjórn-
tölvu má tengja við hvaða
þvottavélargerð sem er og still-
ingarmöguleikar eru ótakmark-
aðir. Þessi árangur næðist aldrei
með þeim búnaði sem venjulegar
sjálfvirkar þvottavélar eru
byggðar á. Þær hafa vélræna
stýringu sem er það gróf að hún
myndi aldrei gagna við þvott á
prjónavoð, frávik slíks búnaðar
eru talin í mínútum en með því
tæki sem við höfum smíðað er
hægt að stilla hvern verkáfanga
upp á sekúndu."
Nú ert það þú sem raun-
verulega finnur þetta tæki
upp en Örtölvutækni sf. sér
svo um smiðina, er það
ekki?
„Jú, það er ég sem á hugmynd-
ina en Björgvin Guðmundsson
og Hreinn Sigurðsson á Örtölvu-
tækni sáu um að tölvuvæða
hana, ef svo mætti segja. Tækið
er þannig íslenzk uppfinning að
öllu leyti, hönnuð og smíðuð hér
á landi. Iðnrekstrarsjóður veitti
svo Iðntæknistofnun íslands
styrk til að þróa hina endanlegu
gerð þess. Sigurður Gunnlaugs-
son, eigandi Prjónastofunnar við
Auðbrekku 34, gerði okkur
mögulegt að fullkomna tækið
með því að veita okkur aðgang
að prjónastofu sinni og gera
tilraunir með það þar. Það hefur
orðið okkur ómetanlegt því án
lipurðar hans og góðrar sam-
vinnu hefði þetta orðið erfitt."
Verður farið út í fjölda-
framleiðslu á þessu tæki i
náinni framtíð?
„Þessi tölvustýring er það
veigamikið atriði að allar
prjónastofur verða að hafa hana,
tækið er alveg ómissandi við
framleiðslu á prjónavoð. Tækið
er tiltölulega ódýrt og leysir
alveg þau vandkvæði sem voru á
að halda prjónavoðinni í réttu
horfi í þvotti og eykur auk þess
nýtingu voðarinnar í sníðingu og
saumaskap. Tækið hefur nú ver-
ið í notkun í tvo mánuði og við
teljum að á það sé komið viðun-
andi reynsla og þess vegna er
ekkert til fyrirstöðu að hefja
fjöldaframleiðslu á því.
Það hefur orðið gífurleg fram-
för í gæðum íslenzks ullariðnað-
ar á undanförnum árum sem
hefur leitt til aukinnar sölu og
tryggt hátt verð. Ef gæðunum
hrakar skeður annað tveggja,
varan selst ekki eða verðið lækk-
ar. Á erlendum mörkuðum er
algengt að léleg vara sé seld á
helmingi þess verðs sem fæst
fyrir gæðavöru og er þá venju-
lega um óvandaða fjöldafram-
leiðslu að ræða. íslenzki ullar-
iðnaðurinn hefur ekkert inn á
slíkar brautir að gera, það
myndi einungis leiða til þess að
hann yrði láglaunaiðngrein og
þar að auki er ekki nægilegt
ullarmagn hér fyrir slíka fram-
leiðsluhætti. Okkur ber að halda
okkur við markaði þar sem
verðið er hátt og kröfurnar
miklar, þannig verður arður
okkar mestur en þá er líka allt
komið undir vörugæðunum,"
sagði Pétur að lokum.