Morgunblaðið - 30.04.1981, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 30. APRÍL 1981
Birgir ísleifur Gunnarsson:
Fingraför Alþýðubandalagsins
eru ráðandi í efnahagsstjórninni
Að loknum ræðum Geirs
Hallgrímssonar og Sighvats
Björgvinssonar í umræðum á
Alþingi í fyrradaK um ríkis-
stjórnarfrumvarp það, sem
Gunnar Thoroddsen forsætis-
ráðhcrra mæiti fyrir, um
verðlagsaðhald, lækkun vöru-
Kjalds ok bindiskyldu inn-
lánsstofnana, svaraði Gunnar
Thoroddsen fyrirspurnum.
Fyrirspurn um það hvort
hækkun yrði á gjaldskrám opin-
berra stofnana áður en efna-
hagsaðgerðir tækju gildi svaraði
forsætisráðherra á þá leið að
slíkt yrði gert nú um mánaða-
mótin. Fyrirspurn var um það
hvort lögbannsheimildin væri
hugsuð sem möguleiki til þess að
falsa vísitöluna, þ.e. leggja lög-
bann á hækkanir sem þegar hafa
fengist afgreiddar á árinu, en
Geir Hailgrímsson hafði bent á í
ræðu sinni að slíkar aðgerðir
væru í stíl lögregluríkja, Gunnar
Thoroddsen kvaðst undrandi á
því að þingmaður skyidi leyfa
sér að mæla þeim bót sem
framkvæmdu verðhækkanir án
þess að fara eftir gildandi lög-
um.
Um orðið verðstöðvun sem
rætt var um í sambandi við
frumvarpið sagði forsætisráð-
herra að hann væri sammála því
að notkun orðsins verðstöðvun
eins og það heitir í uppstilltum
aðgerðum ríkisstjórnarinnar
væri ákaflega óheppilegt orð
eins og á stæði.
Þá fjallaði ráðherrann nokkuð
um vanda sementsverksmiðj-
unnar og kvað hana hafa fengið
yfir 80% hækkun á einu ári,
erfiðleikar hennar ættu rætur að
rekja lengra aftur í tímann.
Aðspurður um það hvort
framfærsluvísitalan myndi mið-
uð við 8% hækkun á árinu, sagði
Gunnar að samkvæmt spá hag-
stofu væri gert ráð fyrir 8,7%
hækkun, en hann taldi að talan
sem yrði ofan á myndi verða nær
átta en níu.
Þá sagði forsætisráðherra að
lækkun hátollavöru eins og á
heimilistækjum hefði verið rædd
í ríkisstjórninni, en þar væri um
að ræða allt að 120% aðflutn-
ingsgjöld. Kvað forsætisráð-
herra hafa verið ákveðið að
lækka ekki þessi gjöld, en athuga
málið, tak_ það til skoðunar.
Þá svaraði forsætisráðherra
fyrirspurn um vaxtalækkun og
kvað hann það skoðun ríkis-
stjórnarinnar allrar að vextir
lækki í júní, en hvað mikið eða
hvaða tegundir inn- og útlána
kvaðst hann ekki geta sagt um.
Hann kvað rök fyrir því að
lækka vexti miðað við efnahags-
þróunina, en Seðlabankinn
myndi gera tillögur í þeim efn-
um.
Halldór Blöndal (S) vitnaði í
upphafi máls síns til orða
Steingríms Hermannssonar
sjávarútvegsráðherra þar sem
hann hefði sagt að ríkisstjórnin
hefði ekki talið sér fært að fella
gengið eins og nauðsynlegt hefði
verið til þess að veita frysting-
unni lágmarksgrundvöll.
Birgir Isleifur
Þessi ummæli, sagði Halldór,
skýra vel ástandið í þjóðfélag-
inu, þar eru menn við völd sem
eru að reyna að halda uppi
menningarlífi án þess að hyggja
að undirstöðunum og það sjálfri
höfuðundirstöðunni. Kvað hann
stefnt að því að kippa grundvell-
inum undan verðlagssjóðum
sjávarútvegsins og meginmark-
mið hugmynda ríkisstjórnarinn-
ar væri að brjóta niður þá
atvinnuvegi sem hafa náð að
dafna í þessu landi.
Benti Halldór á að ein af
millifærslunum í þjóðfélaginu
væri vandamál Sementsverk-
smiðjunnar í dag. Benti hann á
að á árinu 1979 og frá haustinu
1978 hefði sementsverksmiðjan
ekki fengið leyfi til að selja
framleiðslu sína á réttu verði, en
nú væri ætlunin að láta þá sem
kaupa framleiðsluna í dag greiða
fyrir þá sem keyptu haustið ’78
og árið ’79. Kvað Halldór slík
vinnubrögð gróðrarstíu siðspill-
ingar og stjórnleysis og kvað
samskonar vanda vera að hrann-
ast upp hjá mörgum atvinnufyr-
irtækjum hér á landi vegna þess
að þröngsýn stjórnvöld hefðu
náð völdum.
Vitnaði Halldór til orða for-
sætisráðherra þar sem hann
Halldór Blöndal
hefði sagt að frjáls samkeppni
tryggði best hagsmuni neytenda,
en ráðherra hefði bætt við —
undir eftirliti að sjálfsögðu.
Taldi Halldór það fáránlegt og
úr takti við allt velsæmi að
einhver ríkisstjórn í turnher-
bergi opinberra tilkynninga tæki
ákvarðanir í verðlagningu eftir
eigin dyntum án alls tillits til
allra aðstæðna.
Halldór spurði síðan á hvaða
sviði ríkisstjórnin hygðist beita
geiri sínum og einnig kvað hann
það augljóslega liggja í loftinu
að opinberir aðilar ættu ýmsa
möguleika á hækkunum en ekki
aðilar í einkarekstri.
Hvað á að hækka? spurði
Halldór og vék síðan máli sínu
til Guðmundar J. Guðmundsson-
ar og sagði að það væri nær að
formaður Verkamannasam-
bands Islands kæmi til móts við
kröfur sjálfstæðismanna um
styrkingu atvinnuveganna til
hagsbóta fyrir verkafólk í stað
þess að fela sig í þingsölum og
láta lítið í sér heyra þá sjaldan
hann gelti.
Forsætisráðherra, sagði Hall-
dór, talaði með hneykslan um
það að sementið mætti ekki
hækka og því væri um uppsafn-
Gunnar Thoroddsen
aðan vanda að ræða, en það er
allt í lagi nú samkvæmt orðum
forsætisráðherra og frumvarpi
hans að láta vöruna ekki kosta
það nú sem hún kostar. Það eina
stöðuga í þessu landi er það að
ríkisstjórnin stendur ekki við
eitt einasta fyrirheit sem er fólki
til bóta.
Svo er verið að búa til ný orð,
verðlagsaðhald, sagði Halldór,
ég var að velta því fyrir mér
hvort það ætti að ríma á móti
vaðall, en það gerir það nú ekki.
Menn breyta ekki stöðu efna-
hagsmála þjóðarinnar með því
að búa til ný orð. Aðhaldið í
þessu orði er það að brjóta niður
frjálst framtak í landinu, vilj-
ann til þess að byggja upp og
bæta og í þessari niðurrifs-
starfsemi kemur forsætisráð-
herra til hjálpar kommúnistum,
í dag er það eitt, annað á
morgun, sífelld þjónkun undir
kommúnista.
Það býður ungra handa að
snúa dæminu við, við hljótum að
leggja til hliðar gömlu kallana
um leið og við reynum að upplifa
ungt ísland.
Birgir ísleifur Gunnarsson
(S) kvað verðbólguvandann
aldrei meiri og ríkisstjórnin
hefði ekki ráðið við neitt. Taldi
Birgir ísleifur að um tvær
ástæður gæti verið að ræða fyrir
ráðaleysi ríkisstjórnarinnar.
Annars vegar skort á raunsæi til
að glíma við verðbólguna, en
hins vegar óeiningu í svo ríkum
mæli innan ríkisstjórnarinnar
að menn gætu ekki komið sér
saman um að gera það sem gera
þyrfti og frekar kvaðst Birgir
Isleifur hallast að þeirri ástæðu
því ugglaust vildu þessir menn
vel hver í sínu horni.
Þá fjallaði Birgir ísleifur um
yfirlýsingar Steingríms Her-
mannssonar formanns Fram-
sóknarflokksins sem hann kall-
aði hinn málglaða og yfirlýs-
ingaglaða formann, sem m.a.
segði stundum að niðurtalningin
væri hafin og stundum að hún
væri jafnvel að hefjast.
Það kemur skýrt í lós, sagði
Birgir ísleifur, að fingraför Al-
þýðubandalagsins eru ráðandi í
efnahagsstjórn landsins. Al-
þýðubandalagið hefur aldrei ver-
ið reiðubúið til þess að ráðast
gegn verðbólgunni, heldur aðeins
að draga úr áhrifum hennar til
skamms tíma, en á sama tíma
miðast allt við þenslu í ríkis-
bákninu og aukna sköttun.
Hægt og sígandi er sorfið að
einkaframtakinu í landinu,
stefnt að því að það eigi sér ekki
lífs von í landinu.
Þá vék Birgir Isleifur að hug-
myndum ríkisstjórnarinnar um
lögbanns- og fógetaaðgerðir
vegna verðlagsmála og kvað allt
í þessu máli ríkisstjórnarinnar
mjög loðið og ótraustvekjandi
m.a. þar sem unnt væri að leyfa
hækkanir í undantekningum ef
heildarútkoman yrði innan við
ákveðin mörk.
Taldi Birgir ísleifur það kald-
ar kveðjur til íslenskra við-
skiptaaðila að setja þessar regl-
ur á og kvaðst Birgir ísleifur
lýsa yfir andstöðu sinni við þá
skoðun forsætisráðherra að ís-
lenskir viðskiptamenn væru ekki
löghlýðnir borgarar. Undirstrik-
aði Birgir ísleifur það í lok ræðu
sinnar áður en þingfundi var
slitið að frumvarp þetta bæri
vott þess að Alþýðubandalagið
réði ferðinni í stefnumótun þess.
Nýr þing-
maður
Sigurgeir Sigurðsson, bæjar-
stjóri, hefur tekið sæti Ólafs G.
Einarssonar, þriðja þingmanns
Reyknesinga, á Alþingi í veikinda-
forföllum þess síðarnefnda. Sigur-
geir er fyrsti varaþingmaður
Sjálfstæðisflokksins í Reykja-
neskjördæmi.
Þingfréttir í stuttu máli:
Treysta þarf f járhag ríkis-
útvarps — Spenna vegna
frumvarps um verðlagshöft
• Þingfundir vóru í báðum
þingdeildum í gær, ennfremur i
þingflokkum og ekki sizt i
fjárhagsnefnd neðri deildar,
hvar stjórnarfrumvarp um
efnahagsráðstafanir (framleng-
ingu verðlagshafta o.fl.) var til
meðferðar. Stjórnarliðar munu
hafa stefnt að þvi að afgreiða
málið frá neðri til efri deildar á
kvöldfundi en ekki var ljóst,
þegar þetta er ritað, hvort slíkt
tækist, enda frumvarpið rétt
komið fram og stjórnarand-
stæðingar telja að nauðsyn-
legar upplýsingar um efnis-
atriði skorti. Nokkur spenna
var vegna þessa máls í þinghús-
inu i gær.
• Ólafur Jóhannesson, utan-
ríkisráðherra, mælti í efri deild
fyrir frumvarpi um fiskveiðar í
Norðaustur—Atlantshafi.
★ Ingvar Gíslason, mennta-
málaráðherra, mælti fyrir frum-
varpi til breytinga á lögum um
grunnskóla.
• Vilmundur Gylfason (A)
ber fram fyrirspurn til mennta-
málaráðherra, hvort frumvarp
það um Lánasjóð íslenzkra
námsmanna, sem nefnd skipuð
af ráðherra samdi sumarið 1980,
verði lagt fyrir Alþingi nú?
★ Jón Kristjánsson (F) flytur
þingsályktunartillögu, þessefnis,
að fela ríkisstjórninni að gera
ráðstafanir til að treysta fjárhag
ríkisútvarpsins svo unnt reynist:
1) að greiða áfallnar skuldir
ríkisútvarpsins, 2) vanda gerð
dagskrár, 3) viðhalda og endur-
byggja dreifikerfi útvarps og
sjónvarps með eðlilegum hætti,
4) undirbúa og taka upp nýmæli
í rekstri, t.d. upptöku efnis og
útsendingu þess í fleiri lands-
hlutum, auka þjónustu við sjó-
menn með segulbandasöfnun og
nýtingu efnis frá jarðstöðinni,
og undirbúa sendingar á annarri
rás.
Ríkisstjórn í turnherbergi opinberra
tilkynninga — sagði Halldór Blöndal