Morgunblaðið - 10.11.1981, Qupperneq 28

36
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 10. NÓVEMBER 1981
Myndin er af leidbeinendum Líkamsræktarinnar hf. þeim Agnari Gústafssyni, Finni Karlssyni og Sigurveigu
Björnsdóttur, sem vinnur í mótttökunni. f Ljósm.: Kmilía.
Ný líkamsræktarstofa
OPNUÐ hefur verid ný líkams-
ræktarstofa í kjallara Kjörgarós
vid Laugaveg, Líkamsræktin hf.,
scm er í 520 fermetra húsnæði.
Að sögn þeirra Gústafs Agn-
arssonar og Finns Karlssonar,
sem eru leiðbeinendur og hlut-
hafar þessa nýja fyrirtækis, þá
hafa flest tækin aldrei sést hér
áður og það sem er ef til vill
athyglisverðara að það er hægt
að stilla tækin eftir því hvernig
fólk er byggt.
í líkamsræktinni eru 2 salir
annar er með sérstökum tækjum
fyrir konur og hinn er fyrir
karla. Inn af búningsklefunum
er svokallað nuddbað, gufubað,
ljósabekkur og sturtur.
Líkamsræktin er opin alla
virka daga frá 7 á morgnana til
klukkan 10 á kvöldin. A laugar-
dögum er opið frá 10—5.
Islandskynningar í
tengslum við heimsókn
forseta Islands til
Noregs og Svíþjóðar
í TENGSLUM við opinbcra hcimsókn
forseta Islands til Noregs og Svíþjóðar,
slóðu Útflutningsmiðstöð iðnaðarins,
Ferðamálaráð, Sambandið, húvnru-
deild, og Flugleiðir fyrir „íslands-
kynningum" í Osló og Stokkhólmi. Sú
fyrri fór fram á Grand Hotel í Osló
laugardaginn 24. október, en sú síðari
á Grand Hotel í Stokkhólmi miðviku-
daginn 28. október.
Kynningarnar, sem voru í formi
móttöku, voru annars vegar haldnar
fyrir viðskiptavini íslenskra fyrir-
tækja, sem versla með vörur frá ís-
landi eða hafa á boðstólum þjónustu
frá íslandi, og hins vegar fyrir
blaðamenn.
A báðum stöðunum var gestum
boðið upp á íslenskan mat og stjórn-
aði Hilmar Jónsson, veitingastjóri,
matseld og framreiðslu. Fimm ís-
Öxarfjörður:
Snjóþyngslin
eins og á þorra
lenskar sýningarstúlkur sýndu og
kynntu það nýjasta í ullarfatnaði frá
Islandi undir stjórn Brynju Nord-
quist.
Fyrir hönd íslensku fyrirtækjanna
tóku sendiherrar íslands á viðkom-
andi stöðum á móti gestum og fluttu
ávörp, en forseti íslands, Vigdís
Finnbogadóttir, heiðraði kynn-
ingarnar með nærveru sinni ásamt
fylgdarliði og ræddi við ýmsa gesti.
I tengslum við þessar kynningar
var haldin kynning á íslenskum ull-
arfatnaði í samvinnu við norska
Rauða krossinn í Osló, en í Svíþjóð
voru kynningar í stórverslunum
DEA í Uppsölum og NK og PUB í
Stokkhólmi. Tískusýningar þessar
vöktu verulega athygli á íslensku
ullarvörunum og var framkoma sýn-
ingarstúlknanna sérstaklega rómuð.
Báðar þessar kynningar hafa,
vegna opinberrar heimsókanar for-
seta íslands, Vigdísar Finnbogadótt-
ur, vakið mikla athygli. Sumir gest-
anna komu um langan veg til að taka
þátt í þeim. Ef dæma má af við-
brögðum gesta, bæði á kynningunum
og eins þeirra, sem haft hafa sam-
band bréflega eða munnlega eftir
kynningarnar, hafa þær mælst vel
fyrir.
Hreyfilist á Kjarvalsstöðum
„NÝLIÐINN október reyndist
okkur Öxfirðingum mjög leiðin-
legur, enda voru snjóþyngsli eins
og á þorra,“ sagði séra Sigurvin
Einarsson á Skinnastað, þegar
Mbl. hafði samband við hann í
gær. „Nú eru hins vegar komnir
kerlingarblotar og snjó hefur tek-
ið mikið upp. í dag er hér 7 stiga
hiti og er þetta heitasti dagurinn
síðan í september."
Sigurvin sagði, að enn vant-
aði fé víða á bæi. Bændur not-
uðu allar mögulegar stundir til
að smala og væri helst farið á
vélsleðum. Mjög væri misjafnt
hversu vel menn hefðu heimt og
til væru menn sem hefðu heimt
vel, en hins vegar hefði víða
fundist dautt fé.
Þá sagði Sigurvin að jörð
kæmi hvanngræn undan snjón-
um og lauf væri víða grænt á
trjám enn.
eftir Guóna Guðnason
Föstudagskvöldið 9. okt. síðast-
liðinn sýndu Haukur og Hörður
Harðarsynir enn á ný Hreyfilist á
Kjarvalsstöðum.
Þeir tóku þar fyrir ákveðinn
samruna (dialetik) milli form-
hreyfinga barna annarsvegar og
hreyfingu sem afmarkaða form-
tjáningu hins vegar. Og í leik sín-
um sem börn notuðu þeir form-
hvata sem örvun á hreyfingar.
Þessir hvatar voru tákn um leik-
föng barna, kubbar og kúlur.
Heildarsvipur sýningarinnar
lýsti sér í hugmyndaheimi barna
séð frá tjáningar- og listfræðilegu
sjónarmiði. Framsetning var með
svipuðu sniðu og á fyrri sýningum
þeirra á Kjarvalsstöðum. Svartar
verur mynduðu hálfhring og kerti
heilhring. Ein svarta veran byrj-
aði að leika sér að kubbum sem
hún skildi eftir á gólfinu. Síðan
komu Hörður og Haukur inn á og
hreyfðu sig. Og túlkuðu þeir þann
samruna sem að ofan er getið.
Til að skýra örlítið viðfangsefni
þeirra tek ég fyrir útskýringu á
hvað samruni er milli formhreyf-
inga barna og hreyfingu sem af-
markaða formtjáningu. Útskýring
þessi er gerð út frá listfræðilegu
og tjáningarfræðilegu sjónarmiði.
Samruni hreyfinga er skyldur
hugmynd að listaverki. Ákveðin
tilfinning vaknar við hlutlægan
hvata. Þessi tilfinning vekur upp
aðra og aðra þar til þessi tilfinn-
ingauppspretta krefst tjáningar í
hreyfingu og sú tilfinning að tjá
sig í hreyfingu krefst túlkunar.
Þegar tekið er fyrir ákveðið við-
fangsefni, eins og það ofangr-
einda, verða ákveðin atriði sam-
runans sjáanleg. Sum atriðin eru
listfræðilega skörp, þ.e. að í hreyf-
ingunum myndast sýnileg form
sem minna á sculpture, s.s. hendi
sem sýnir tilfinningalega snert-
ingu eða skýrt afmarkaða hreyf-
ingu sem andsvar við tilfinningu
varðandi andsvar við athöfn sem
líkaminn hefur gert eða á að gera,
s.s. hræðsla við að gera ákveðinn
hlut.
Þarna koma einnig inní þessir
formhvatar sem ég minntist á áð-
an, kubbar og kúlur. Mörg frábær
líkamsform komu fram hjá Hauki
og Herði sköpuð í kringum þessa
hvata. Hvernig þeir héldu á kubb-
unum og sýndu umhyggju sína
fyrir þeim, hvernig kúlurnar
vöktu upp undrun þeirra og ótta
við hið óþekkta.
Einnig skýrast tjáningarfræði-
leg atriði eins og túlkun ákveðinna
geðbrigða. Komu þarna fram at-
riði eins og undrun yfir kúlum
sem koma skyndilega inn á leik-
svæðið, reiði yfir því er barn tekur
hlut frá öðru barni, umhyggja
fyrir kærkomnum leikföngum og
margt fleira. Þessi atriði voru öll
úr hinum sérstaka hreyfingar-
fræðilega heimi barna.
Barn á sér sínar sérstöku hreyf-
ingar sem eru að fullkomnast
daglega. Sú þróun hjá barninu er
sterkt mótuð af skýrt afmörkuð-
um formum sem við sjáum ef við
aðeins gefum okkur tíma til að
skoða börn.
Og einmitt þessi þróun á sér
stað í gerð listaverks og er undir-
staðan undir Hreyfilist Hauks og
Harðar, þ.e. stanslaus þróun frá
tilfinningu til tilfinningar.
Vegna Braga „vegna Hauks og Harðaru
Við sjáum okkur tilneydda að
gera athugasemd við nokkur atriði
í grein Braga, „vegna Hauks og og
Harðar“ sem kom í Mbl. á dögun-
um. Það mætti halda að það væri
leikmaður en ekki „menntaður"
listrýnandi sem stæði að baki
þessum skrifum, því þau eru í
flesta staði frekar undarleg.
Bragi byrjar grein sína á því að
tala um listamenn. Hann endar
þessar fyrstu línur á því að segja
að við förum sannarlega ekki
varhluta af slíkum einlægum að-
dáendum, sem svara jafnvel fyrir
okkur þegar eðlilegra væri að við
sjálfir ættum hlut að máli. Þar
sem við skiljum ekki forsendur
Braga fyrir þessum skrifum, eig-
um við erfitt með að skilja við
hvað hann á. Hverjum áttum við
að svara? Halldóri, Guðna, Gunn-
ari eða Braga?
Við ætluðum okkur alltaf að
skrifa fáein orð sem svör við skrif-
um þeirra Halldórs og Gunnars og
benda þeim á, að það er ekki nóg
að vera vel lesinn í listfræði og
listasögu til að geta skrifað sem
listrýnandi. Það þarf „hreina og
sanna“ tilfinningu sem er byggð á
yfirvegun til að geta skrifað og
tjáð lesendum það sem aðrir eru
að túlka með verkum sínum. Ef
et'tir Hauk Haróarson
off Höró Haróarson
þeir skilja ekki verk sem þeir
skoða, þá verða þeir að afla sér
frekari upplýsinga en ekki kasta
fram tilbúnum staðreyndum sem
þeir virðast grípa úr lausu lofti.
Þar sem við vorum önnum kafnir
við að lagfæra verk okkar, vorum
við seinir með svör. Við vorum
mjög undrandi þegar við lásum
svör Guðna og Guðmundar, sem á
vissan hátt „afgreiddu" þá Hall-
dór og Gunnar hvað rök snertir.
Við ákváðum að láta frekari skrif
vera að sinni.
Bragi virðist hafa séð að það var
ekki nóg að skoða verk okkar einu
sinni til að skrifa um þau (við
fjarlægðum þau af sýningunni á
öðrum degi vegna skemmda sem
unnin voru á þeim) þannig að við
höfðum enga ástæðu til að svara
honum. Grein Guðna „Eru Kjar-
valsstaðir sýningarsalur eða
Barnaleikvöllur" kom okkur nokk-
uð á óvart, en þar var ekkert sem
gaf okkur tilefni til að svara. Ef
einhver hefði átt að svara, þá var
það sýningarnefndin. Það var að
henni sem broddarnir beindust.
Bragi talar um að myndirnar
(verkin) væru í hættu og að allir
hefðu átt að geta séð það. Einnig
segir hann að hann hafi haft orð á
því, að það væru 99,9% möguleik-
ar á að eitthvað færi úrskeiðis.
Hann segir einnig að hann héldi
að allir vissu að fyrsta regla sýn-
ingarnefnda stórsýninga væri að
taka ekki á móti verkum sem
hætta væri á, að yrðu fyrir
hnjaski. Það mætti halda að Bragi
væri að tala um verk sem ættu að
vera til sýnis á fótboltavelli eða
diskqdansstað, því þar erum við
visaír um að 0,1% möguleikar
væru á því að þau yrðu ekki fyrir
■hnjaski. Hann heldur því fram að
þeir einu sem við er að sakast sé-
um við og sýningarnefnd. Það skal
tekið fram að verkin voru Afgirt og
merkt með stórum stöfum: Snertið
ekki. Brothætt. Það virðist vera
fólkið sjálft sem sækir sýningar
sem er ekki nógu „menningar-
vant“ til að umgangast verk eða
myndir á sýningum. Formaður
sýningarnefndar og við sáum fuli-
orðið fólk stíga inn fyrir afgirta
svæðið og snerta á verkunum. Við
berum því engan kala til sýningar-
nefndarinnar og eigum ekkert við
hana að sakast. Við héldum að all-
ir vissu að ef verk sem send eru á
sýningar eiga fyrst og fremst að
vera þannig úr garði gerð að þau
þoli átroðslu og barsmíðar fram
yfir listrænt gildi, þá er forsendan
fyrir stórsýningum byggð á frekar
veikum grunni. Við viljum í þessu
sambandi benda á nokkrar sýn-
ingar og verk á erlendri grund,
þar sem verkin voru óvarin. T.d.
John Davis í Whitechapel Art
Gallery. Sol LeWitt með „A“
Skúlptúr seríu sína í Dawn Gall-
ery í Los Angeles, yfirlitssýning
Calders í Solomon R. Guggenheim
Museum, Antony Cara með Prair-
ie og Deep boody Blue í Kasmin
Limited London, Jasper Johns
með verk sitt Field painting og
Claes Oldenburg þegar hann sýndi
Giant Drum. Svona mætti lengi
telja, en við látum þetta nægja.
Væri ekki hægt að halda því
fram að ef einhver af þessum sýn-
ingum væri sett upp á Kjarvals-
stöðum, þyrfti gaddavírsgirðingu
til að verja verkin fyrir ágangi
sýningargesta.
Bragi endar grein sína á að tala
um Guðmund Bogason og segir að
hann sé að býsnast yfir því að ekki
skyldu listrýnendur fjölmenna til
að fylgjast með hreyfilist okkar.
Það mætti halda að greinin hafi
snert „veikan blett“ hjá Braga eða
farið eitthvað öfugt í hann, því öll
þessi býsn sem Bragi talar um er
síðasta setningin í u.þ.b. 300 orða
grein og hljóðar svo: „Slæmt var
að sjá ekki neina listgagnrýnend-
ur á þessum stað“. Síðan talar
Bragi um hjáliða upptroðslur, bar-
ið á trumbur, kórsöng, balletdans,
lúðrablástur, þessa svonefndu
hreyfilist og einnig að verk á sýn-
ingum eigi alfarið að geta staðið
undir nafni án allra slíkra tilfær-
inga. Bragi á að vita það sjálfur,
að fyrsta regla listgagnrýnanda er
að skrifa yfirvegað og skrifa ekki
um neitt sem þeir hafa ekki kynnt
sér ítarlega. Hreyfilist okkar átti
ekkert skylt við verk okkar á sýn-
ingunni. Hún var og er algerlega
sjálfstætt listform.
Bragi talar um að það kæmi
sennilega mörgum spánskt fyrir
sjónir ef aliir þátttakendur
Haustsýningarinnar færu skyndi-
lega að hoppa og skoppa fyrir
framan og í kringum verk sín eða
dansa trylltan stríðsdans. Þetta
finnst okkur all furðulegur hugs-
unarháttur hjá Braga sem lista-
manni og listgagnrýnanda. Við
teljum okkur alvarlega hugsandi
listamenn og dettur ekki í hug að
ímynda okkur að aðrir listamenn
geri grín að verkum sínum með
því að hoppa og skoppa eða dansa
(rylltan slríðsdans til að tjá verk
sín frekar.