Morgunblaðið - 28.02.1982, Blaðsíða 44
92
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 28. FEBRÚAR 1982
Hdnn horfói d hjartafíutnirvg í
S]cnuo.rpinu Ayrir t>Yerr\ur döQum.,00,
t\ann he-Pur ekki nóð sérsíÍTan. "
Ast er ...
12 16
... kœrleiksrík umhygyja.
TM Rea U.S. Pat Off—all rtahts rasarved
© 1981 Los Angetes Tlmes Syndicate
i ^4
^>1*256
Og. — Hlustendur góðir! Hér kem-
ur svo uppskriflin fyrir hina
frönsku hákarlasúpu, sem ég lof-
aði í seinasta þætti!
Með ,
morgunkamnu
því skorið hvort ég hafi fengið mér
einn?!
Christian G. Favre skrifar:
Bílafagmennska eða áróður?
- síðari hluti
Vitanlega er reynt með öllu
móti að hafa áhrif á væntanlega
kaupendur með því að minnast á
sporteiginleika bifreiðanna. En
þar aftur þarf að viðhafa gætni.
Hvað er sportbíll í rauninni? Auð-
veldasta leiðin til að svara þeirri
spurningu sýnist mér að benda á
eina staðreynd: Erlendis þurfa
menn að taks sérpróf (álíkt meira-
prófi) til að mega keyra sportbíl.
Hvers vegna? Astæðan er ofur-
einföld: í þessum hópi teljast far-
artæki sem hafa hröðunarvið-
brögð að minnsta kosti 8 sekúndur
á 100 (þ.e.a.s. frá 0 til 100 km inn-
an 8 sekúndna) og hámarkshrað-
inn yfir 200 km á klst. Sé maður
ekki með prófið verður hann jafn-
an í órétti við hvaða aðstæður sem
er, ef hann situr við stýri sport-
bíls. En hvað um sportbíla hér-
lendis? Það er ósköp lítið af þeim,
enda ekki rétti staðurinn. Sport-
bílar geta ekki látið ljós sitt skína
nema á góðum hraðbrautum og
malbikuðum vegum, en það er með
ólíkindum hvað áróðurinn getur
látið frá sér fara. Mér var oft litið
á auglýsinguna um Saab Turbo.
Þar stendur: „sportbílseiginleik-
ar“. Mér brá. Samkvæmt upplýs-
ingum blaðanna „Auto-Motor-
Sport“ (+) og „Revue Automobile"
eru helstu aksturseinkenni hans
eftirfylgjandi og mjög frávíkjandi
þeim áróðursbrellum, er dagblöðin
sýna:
Hröðun 0—100: 10,2 s.
Hámarkshraði: 188 km/klst.
Bensíneyðsla: 13—19 lítr. Super B.
Þessi háa bensíneyðsla er notk-
un loftþjappara (túrbínu) að
kenna. Til samanburðar: BMW
323i með 5 gíra „sparikassa" er
kraftaverk. Þar hefur samtímis
tekist að lækka bensíneyðsluna, að
gera bílinn enn hljóðlátari og
auka viðbrögð hans (afldreifing
gerir það kleift að ná 110 km/klst.
í 2. gír! Samanburðurinn sýnir
glöggt að hinar fyrstu þrjár bíla-
tegundir eru að minnsta kosti
jafn„sportlegar“ og Saab-Turbo,
en þær eyða miklu minna bensíni
og kosta helmingi minna. Það var
vegna auglýsingaósanninda að
Saab-umboðið í Þýskalandi varð
að draga til baka „upplýsingar"
sínar um eyðslu og viðbrögð bíls-
ins. Eins og sjá má, er eini bíllinn
sem sameinar í raun og veru eig-
inleika fjölskyldubíls og þægindi
og sportbílsins er vafalaust hinn
frækni BMW 323i með 5 gíra
sparikassa. En varðandi þessa
svokölluðu japönsku sportbíla eins
og t.d. Mazda RX og fleiri þess
háttar er hægt að fullyrða eftir-
farandi: Búningur þeirra var
greinilega hannaður í Þýskalandi,
þar hefur verið hermt að fremsta
megni eftir frægasta sportbíl Evr-
ópu, Porsche (í þessu tilviki eftir
920 módeli) en viðbrögðin eru
álíka „góð“ og í Saab-Turbo. í
þessu tilefni langar mig að óska
fólkinu til hamingju sem ég sá
fyrir skömmu í Porsche 911 í bæn-
um. Reykvíkingar fá loks tækifæri
til að koma auga á eiginlegan
sportbíl og þótt hann sé 72-ár-
gangur (afsakið ef mér skjátlast)
myndi ég taka hann fram yfir
Volvo eða Saab 90-árgang! (Vel á
minnst: Þessi er 7,3 s að ná 100
km/klst. og nær 220 km/klst.)
Ánægja í starfí
Varðandi aksturseiginleika, það
er stjórnun farartækisins, hvað
hann lætur vel að stjórn, stöðug-
leika á vegunum, nákvæmni og
festu í beygju — má hrósa bæði
frönsku og þýsku bílunum. Á með-
alhraða (upp í 120) sýna bílar eins
og VW, Audi, Renault og Peugeot
frábæra aksturseiginleika og
myndarlegan stöðugleika (öll fjög-
ur hjól eru á veginum). Yfir þess-
um hraða sýna „Þjóðverjar" yfir-
burði sína en þó ekki mjög lengi. í
frönsku bilunum verður stýrið
„óstýrilátt" og hjólin vilja gjarnan
lyftast frá veginum. Við 180 eru
ekki nema 3 bílategundur sem
geta enn boðið fullnægjandi stöð-
ugleika og nákvæmni í akstri:
Audi 100, BMW og Benz (og allir
sportbílarnir). Hvernig BMW-bíl-
arnir liggja á vegi á öllum hraða,
er ekki hægt að lýsa með orðum,
það er hreint út sagt lygilegt. Eins
og einn vinur minn sagði einu
sinni: „Hann liggur eins og smjör
á veginum."
Á Audi aftur á móti vill þessi
öryggistilfinning ekki lengur
koma fram. Hávaðinn er gífurleg-
ur og stýrið svolítið tilfinninga-
laust. Sama er að segja um
frönsku bílana, (þá sem ná þessum
hraða ...) en yfirburðir þeirra eru
þó á sviði þæginda, þessi tilfinn-
ing skapar á sinn hátt traust and-
rúmsloft í farartækinu sem eykur
öryggiskennd farþeganna og bíl-
stjórans. Vellíðan er einnig mik-
ilvægt atriði í akstrinum, en hana
skortir algjörlega í japönskum bíl-
um — nema ef til vill innanbæjar
— vélin er hávær og óstöðug,
bremsurnar mjög lélegar og stöð-
ugleiki enginn — samkvæmt
rannsóknaniðurstöðum eru lang-
flestir japönsku bílarnir stór-
hættulegir í beygjum. 'Eini bíllinn
sem sameinar þægindi „Frakka"
og stöðugleika BMW-bílanna er
Benzinn 300 og þar yfir (en verðið
er eftir því ...). Að geta verið til-
tölulega afslappaður undir stýri
fer einnig eftir því hvernig mæla-
borðið er hannað, t.d. hvort öll
stjórntækin séu vel handtæk, að-
gengileg, léttleikin og nákvæm.
Hér gefur BMW enn einu sinni
mælikvarðann: hálfhringlaga
mælaborð .hans er til fyrirmyndar,
enda hafa mörg bílafyrirtækjanna
(einkum japönsk) reynt að aðlaga
tækjasamstæðu bifreiða sinna því.
Slagorðið „ánægja í akstri" hjá
BWM er ekki aðeins áróður, það er
sannarlega réttnæm túlkun á til-
finningum ökumanna þeirra.
Toppbílar þurfa ekki á síendur-
teknum áróðursherferðum að
halda, besta auglýsing þeirra
f Velvakanda fyrir 30 árum
Starnes — Stafnes
Fyrir fáum dögum hefir kunn-
ingi vor „Velvakandi“ minnzt á
þjóðsöguna um Stafnes á Miðnesi í
Gullbringusýslu. Út af því datt
mér í hug að segja nokkuð frá
réttu nafni þeirrar jarðar, sem
vafalaust er Starnes. Þannig er
nafnið skjalfest í Fornbréfasafn-
inu eigi sjaldnar en 10 sinnum á
árunum 1270—1548. En aldrei er
þar nefnt Stafnes á því árabili.
Nafnið Stafnes hefi ég fyrst
rekizt á í Jarðabók Árna Magn-
ússonar 1703, og þar er það án at-
hugasemda. Nafnbreytingin mun
því hafa orðið nokkuð löngu áður,
sennilega síðla á 16. öld eða árla á
17. öld.
Stararlautir, þar sem
nú er skerjaklasi
Nafnið Starnes tel ég líklegast
að verið hafi Ijóslifandi af lands-
lagi, þá er nafnið var gefið — eins
og flest slík nöfn frá landnáms-
tíma. — Þá hafi skerjaklasi sá,
sem nú er suðvestur frá bænum
Stafnesi verið samfellt og gróið
nes með stararlautum þar, sem nú
eru lón milli skerja. Gróður á
svæði þessu sanna líka grasbakkar
á skerjum, sunnan Básenda, sem
leifar sáust eftir af fram á 18. eða
jafnvel 19. öld.
Hefir landið sigið?
Telja mætti líklegt, að elds-
umbrotin fyrir Reykjanesi, 4 eða 5
sinnum á 13. öld og a.m.k. einu
sinni á 15. öld, hafi fremur lækkað
en hækkað þurrlendið við sjóinn, á
þeim slóðum.
Engar útslægjur voru til á
Stafnesi 1703. Hefir og sennilega
löngu fyrr verið horfið hvert star-
arstrá af nesinu. Með fram af því
kann nafnbreytingin að stafa, en
líklega fremur þó af latmælgi og
misskilningi, eins og farið hefir
um mörg og gild bæjarnöfn á
landi voru fyrr og síðar. Og þar
með fylgja oft misheppnaðar til-
raunir til leiðréttingar. Eða eins
og hér að lútandi sýnist líklegast:
Heil þjóðsaga skálduð til skiln-
ingsauka á afbakaða nafninu.
- V.G.“