Morgunblaðið - 23.11.1984, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 23. NÓVEMBER 1984
íslendingar
eru ótrúlega
líkir írum
nokkrar þjóðir í Evrópu. Þetta
eru kannanir fyrir ríkisstjórnir
m.a. um ferðamál og pólitískar
skoðanir.
Dr. Gallup, stofnandi Gallup-
fyrirtækjanna, var formaður
Gallup International þangað til
hann lést sl. sumar 82 ára að
aldri. Hann trúði því að rann-
sóknir og skoðanakannanir
myndu auka skilning milli þjóða.
Einnig taldi hann að á þennan
hátt gætu stjórnmálamenn feng-
ið meiri vitneskju um skoðanir
almennings og hagað gerðum
sínum eftir því.“
En nú hefur Hagvangur bæst í
hóp fyrirtækjanna í Gallup Int-
ernational.
„Já það er rétt. Við skoðuðum
fyrirtækið og það stóðst allar
okkar kröfur. Við erum ánægð
með að Hagvangur hefur bæst í
hópinn, því nú eru allar Norður-
landaþjóðirnar meðlimir i Gall-
up International."
Rætt við Gordon Heald framkvæmda-
stjóra bresku Gallup-stofnunarinnar
Norman Webb, framkvæmdastjóri Gallup International, Lv. og Gordon Heald, framkvæmdastjéri bresku
Gallup-stofnunarinnar.
Mikilvægast að fyrirtækin innan
Gallup International vinni saman
Rætt við Norman Webb, fram-
kvæmdastjóra Gallup International
NORMAN Webb er framkvæmda-
stjóri Gallup International. Hann
var bér á landi í tilefni könnunar
Hagvangs á gildismati og viðhorf-
um íslendinga.
Blm. Morgunblaðsins ræddi við
Norman Webb og spurði hann um
stofnunina.
„Þetta byrjaði allt árið 1935
með bandaríska Gallup-fyrir-
tækinu. Við lok stríðsins bættust
nokkur enskumælandi lönd við
og var þá farið að hittast reglu-
lega til þess að ræða um kannan-
ir. Fyrst í stað var aðeins um
vináttusamband að ræða. Smám
saman bættust fleiri lönd við og
það varð til þess að við urðum að
stofna formlegan félagsskap. Nú
er Gallup International með að-
setur i Sviss auk skrifstofu i
London og eru þátttökuþjóðir
orðnar 37.“
Getur hvaða fyrirtæki sem er
orðið meðlimur í Gallup Inter-
national?
„Nei, það er ekki svo. Aðeins
eitt fyrirtæki frá hverju landi
getur orðið meðlimur. Fyrirtæk-
ið þarf að vera sjálfstætt. Það
má ekki vera háð stjórnmála-
flokki, fjölmiðli né ríkisstjórn.
Fyrirtækið er skoðað rækilega
til að athuga hvort það sé þess
megnugt að framkvæma mark-
aðs- og þjóðfélagslegar kannan-
ir. Fyrirtækið verður að hafa
verið stofnað áður, því við byggj-
um ekki upp fyrirtæki. Mikil-
vægast er þó að fyrirtækið vinni
með öðrum fyrirtækjum innan
Gallup International, því stofn-
unin byggir á samstarfi."
Hvernig er samstarfinu hátt-
að?
„Mörg lönd, aðallega stórþjóð-
ir á Vesturlöndum, vinna mikið
að alþjóðarannsóknum og könn-
unum saman. Einnig er mikið
skipst á hugmyndum. Við reyn-
um að gera sömu kannanirnar í
öllum löndunum, eins og þá um
gildismat og viðhorf, en hvert
fyrirtæki vinnur aðallega að
verkefnum, sem hæfa best við-
komandi þjóð. En smám saman
hefur verið gert meira af al-
þjóðakönnunum um viðskipta-
og þjóðfélagsmál. Það er Ijóst að
þessar þjóðir eiga alltaf meira
og meira sameiginlegt, svo að
samvinnan eykst.
Þátttakendur hittast reglu-
lega einu sinni á ári og frétta-
bréf er sent út í hverjum mán-
uði. Þátttakendurnir geta komið
til Gallup International og feng-
ið aðstoð og ráðleggingar og
jafnvel uppástungur. Nú erum
við stærsta fyrirtæki sinnar teg-
undar i heiminum og getum
státað af því að þátttakendur
tala ólík tungumál, koma frá
ólíkum menningarsvæðum og
við höfum yfir að ráða hæfi-
leikafólki hvaðanæva úr heimin-
um. Við vinnum nú í sameiningu
að alls kyns verkefnum fyrir
GORDON Heald er framkvæmda-
stjóri bresku Gallup-stofnunarinn-
ar. Hann sá um samhæfingu könn-
unarinnar um gildismat og viðhorf
í þeim 27 löndum, þar sem hún var
gerð.
Blm. Morgunblaðsins spurði
hann hvort eitthvað hefði komið
honum i óvart í niðurstöðum
könnunarinnar hér á landi.
„Niðurstöðurnar komu mér á
óvart að mörgu leyti. Þær sýna
að í 5 eða 6 atriðum eru íslend-
ingar í efsta sæti. Svo dæmi sé
tekið eruð þið hamingjusamasta
þjóð í heiminum. Þið eruð jafn-
vel hamingjusamari en írar, en
þeir voru i efsta sæti áður. í
könnuninni kemur reyndar fram
að þið eruð ákaflega likir Irum.
Þið eruð eiginlega Irar Norðurs-
ins. Auðvitað eruð þið lik Norð-
urlandaþjóðunum að mörgu
leyti, en einnig írum og það kom
meira á óvart.
Þið eruð líka miklu trúaðri en
hinar Norðurlandaþjóðirnar.
76% íslendinga trúa á lif eftir
dauðann, en aðeins 30—35% á
hinum Norðurlöndunum. Mun-
urinn á ykkur og írum er sá, að
þið trúið ekki á persónulegan
guð eins og írar, heldur trúið þið
á anda. Annað er svolítið merki-
legt og það er að 41% íslendinga
segjast hafa haft samband við
framliðna. Þetta er hæsta hlut-
fall í heiminum. Svo ég beri ykk-
ur aftur saman við íra, þá trúa
þeir líka á anda, en meira í
kristilegri merkingu þess orðs.
Annaö kom mér líka mjög á
óvart og það er hve kirkjan virð-
ist hafa lítil áhrif hér á landi.
Aðeins 3% þjóðarinnar sækir
kirkju og er það lægsta hlutfall i
heiminum. Þetta er mjög und-
arlegt þar sem 68% íslendinga
segjast vera trúaðir, sem er tölu-
vert meira en á öðrum Norður-
löndum."
En hvað með efnahag og slíkt?
Ef við lítum á næstu 5 ár, þá
virðast íslendingar vera bjart-
sýnasta fólkið í öllum heiminum.
Svo við vikjum aftur að írum, þá
eru þeir það einnig. Þó er efna-
hagslif í þessum löndum umdeil-
anlegt. Það sem ég vildi segja er
það, að það virðist sem hamingja
og ánægja stjórnist ekki af efna-
hag. Þetta hefur komið fram í
könnuninni út um allan heim.
Hamingja tengist miklu fremur
því, hvort fólk er trúað eða ekki.
Hinsvegar eru fslendingar
mjög óánægðir með lifsafkomu
sina. Ég veit ekki af hverju þetta
stafar, en fólk segir að það hafi
ekki nógu há laun, skattar séu of
háir o.fl. Að þessu leyti eru
Norðurlandabúar mjög ólíkir.
fslendingar telja sig hafa mik-
ið frelsi til að taka eigin ákvarð-
anir i vinnunni, enda voru þeir i
efsta sæti í könnuninni, hvað
það varðar.
Enn voru íslendingar í efsta
sæti þegar þeir voru spurðir að
því hvort þeim fyndist allt í lagi
að kona ætti barn utan hjóna-
bands. Þarna voru fslendingar
langt fyrir ofan aðrar þjóðir.
Þetta kemur mér á óvart, þvi
86% fslendinga segjast trúa þvi
að hjónabandið sé ekki úrelt
stofnun. f framhaldi af þessu er
gaman að geta þess að fslend-
ingar eru i öðru sæti hvað varðar
fjölda barna. Þarna eruð þið
einnig líkir frum þvi þeir eru í
efsta sæti. En á fslandi er talið
mjög eðlilegt að fólk eigi 3 börn.
íslendingar bera mikið traust
til kirkjunnar. Þetta finnst mér
nokkuð skemmtilegt þar sem að-
eins 3% fslendinga sækja kirkju.
Samt bera 71% traust til henn-
ar. En minnst traust bera fs-
lendingar til blaðanna.
fslendingar eru mjög stolt
þjóð. Þar eru þeir í efsta sæti.“
Þú hefur mikinn áhuga á að
bera okkur íslendinga saman við
fra.
„Já og að síðustu langar mig
að benda á það atriði þar sem
þessar þjóðir eru hvað líkastar.
Fólk var beðið að velja á milli
einstaklingsfrelsis og jafnréttis.
48% fslendinga voru hlynntir
einstaklingsfrelsi og 47% jafn-
rétti. Á öðrum Norðurlöndum
voru 58% hlynntir frelsi, en 32%
jafnrétti. Hér er fólk greinilega
hlynntara jafnrétti. Álrlandi er
þetta líkara fslandi. Þar eru 46%
hlynnt einstaklingsfrelsi, en
38% jafnrétti."
MAÐUR 0G
gerist í Reykjavík og segir frá viðkvæmni
sögumanns fyrir kvenlegum þokka og
þeim hrakföllum er af þeirri áráttu leiðir.
Auk þeirra kvenna, sem söguhetjunni
verða hvað áleitnastar, sþretta ýmsar
aðrar persónur upp af síðum bókarinnar,
margar hverjar broslegar og þó með
þeim hætti að lesendur fá ósvikna sam-
úð með þeim, en allar með því yfirbragði
að þær snerta verulega við lesendum.
Sagt er af lifandi fjöri frá margvíslegum
atburðum ýmist meinfyndnum eða dap-
ÁSTKONUR
urlegum. Tök höfundar á máli og stíl
bregðast aldrei og hann leikur á alla
strengi spaugs og angurs.
Guðmundur Gíslason Hagalín sagði í
Morgunblaðinu um bók sama höfundar,
Glöpin grimm, meðal annars: „Og þess
lengur sem ég las jókst hvort tveggja:
undrun mín og gleðin yfir því að þarna
væri ég kominn í kynni við veigamikið
sagnaskáld. - Mér flaug í hug við lestur-
inn að þarna væri komin íslensk hlið-
stæða bókar Hamsuns, Konerne ved
vandposten".
Hin nýja skáldsaga Más
Kristjónssonar, Maður
og ástkonur, gefur fyrri
bók hans ekkert eftir.
Hún rígheldur athygli
lesandans frá fyrstu til
síðustu síðu. Þetta er
bók sem gneistar af.
M.K. Forlag.
Simi 621507