Morgunblaðið - 23.11.1984, Blaðsíða 60

60
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 23. NÓVEMBER 1984
Kristín Ástgeirsdóttir:
„Hópar lifa kóngalífi en
segja skattyfirvöldum að
þeir lepji dauðann úr skelu
Hér fer i eftir kafli úr jómfrúr-
redu KrLstínar Ástgeirsdóttur,
þingmanns Samtaka um kvenna-
lista, sem fhitt var í Sameinuðu
þingi 20. þessa mánaðar í umræðu
utan dagskrár um gengisfellingu
krónunnar:
„Gengisfelling um 12%, eða
hvað hún nú endanlega verður,
auk þess gengissigs sem á undan
var komið, þýðir ekki annað en
það að næsta haust verður
launafólk að hefja nýja sókn á
hendur rikisstjórn Steingríms
Hermannssonar sitji hún enn.
Hart var sótt í haust en harðari
verður atlagan næsta haust, ef
árangur samninganna 1984 verð-
ur fokinn út í veður og vind.
Það er undarlegt og umhugs-
unarvert að íslenskar ríkis-
stjórnir skuli alltaf grípa til
sömu ráðanna þegar við efna-
hagsvanda er að glíma, þrátt
fyrir þá slæmu reynslu sem af
þeim er. Hvað veldur? Jú, ein-
faldlega það að þeir, sem sitja í
stjórnarstólunum hverju sinni,
ráðast alltaf á garðinn þar sem
hann er lægstur, en láta stóru
steinana í þjóðarhleðslunni vera
óhreyfða. Það er auðveldasta
lausnin að ráðast á launin og
skeröa þau og reyndar orðin við-
tekin regla hjá gömlu flokkunum
að það sé leyfilegt að skerða
kjörin ef þjóðartekjur minnka.
Þeir deila bara um það hvort
skerða beri meira, jafnmikið eða
minna en fallinu nemur. Aldrei
virðist um neinar aðrar lausnir
að ræða, aldrei er um það rætt
að breyta skiptingu þjóðartekna,
færa fjármagn frá þeim öflum
sem endalaust skara eld að sinni
köku. Engin ríkisstjórn I manna
minnum hefur tekist á við þann
vanda sem ég tel vera eitthvert
mesta misrétti og efnahagsmein
sem viðgengst I þessu landi,
skattsvikin. Fólk sem nær varla
endum saman og selur vinnuafl
sitt, t.d. fiskvinnslunni eða ríkis-
v&ldinu, má horfa upp á það ár
eftir ár hvernig verslunareig-
endur, sjálfstæðir iðnaðarmenn
og sjálfsagt fleiri hópar lifa
kóngalífi en segja skattayfir-
völdum að þeir lepji dauðann úr
skel. Engin tilraun er gerð til að
takast á við milliliðina, t.d. olíu-
félögin, sem hafa kverkatak á
útgerðinni. Það er ekki einu
sinni hægt að fá upplýsingar um
það hverjir eiga þessi olíufélög,
hvað þá meira. Meðan sjúklingar
þurfa að greiða tvisvar og þrisv-
ar sinnum meira fyrir lyf og
læknisskoðun en áður en þessi
ríkisstjórn tók við völdum fær
verslunin að leika sér með álagn-
inguna og bankarnir með vext-
ina. Það sýnir hvað best hið und-
arlega ástand sem hér ríkir að
þrátt fyrir mikla kjaraskerðingu
dregur lítið úr veltu og innflutn-
ingi sem segir okkur einfaldlega
það að hér á landi er stór hópur
fólks sem hefur sand af seðlum
enda hafa laun hækkað verulega
á hinum almenna vinnumarkaði
utan við samninga. Kjaraskerð-
ingin hefur ekki komið við þann
hóp.
Það er þetta endalausa mis-
rétti og dekur við gróðaöflin sem
smám saman er að sporðreisa
efnahagskerfið. Rangar fjárfest-
ingar áratugum saman og at-
vinnustefna stóriðjunnar er orð-
in nógu dýrkeypt og mál að linni.
En það mun ekkert gerast með-
an stjórn Steingríms Her-
mannssonar situr við völd.“
Ný þingmál:
— Jarðgangagerð — Kröflumál
Jafnrétti
Jöfn staða og jafn réttur
kvcnna og karla
Alexander Stefánsson, félags-
málaráðherra, hefur lagt fram
stjórnarfrumvarp um jafna
stöðu og jafnan rétt kvenna og
karla.
Helstu nýmæli þessa laga-
frumvarps frá núgildandi lögum
er að finna í 1. gr. Þar segir að
tilgangur laganna sé að koma á
jafnrétti og jafnri stöðu kvenna
og karla á öllum sviðum. í nú-
gildandi lögum er kveðið á um að
„stuðla að“ jafnrétti ...
Mikilvæg breyting er gerð á
skipan Jafnréttisráðs.
Samkvæmt 13. gr. frumvarps-
ins er gert ráð fyrir að félagas-
amtök sem hafa jafnréttisbar-
áttu á dagskrá tilnefni fulltrúa í
ráðið. Þessi breyting ætti að
stuðla að því að í ráðinu sitji
fulltrúar sem hafa sérstakan
áhuga á að vinna farsællega að
jafnréttismálum.
Nokkrar breytingar hafa verið
gerðar á 10. gr. núgildandi jafn-
réttislaga sem efnislega er 15.
gr. frumvarpsins. Mikilvægasta
breytingin kemur fram í 2. tl.
greinarinnar en samkvæmt
henni skal Jafnréttisráð vinna
framkvæmdaáætlun til fjögurra
ára í senn þar sem kveðið skal á
um aðgerðir til að koma á jafn-
rétti kynjanna. Þessa áætlun
skal leggja fyrir félagsmála-
ráðherra sem síðan skal undir-
búa stefnu ríkisstjórnarinnar í
þessum málaflokki, sbr. 22. gr.
Ákvæði 11. gr. frumvarpsins
fjallar um sama efni og 8. gr.
núgildandi laga. Hins vegar eru
fleiri aðilar dregnir til ábyrgðar
samkv. ákvæði frumvarpsins en
nú er vegna brota á ákvæðum
laga nr. 78/1976.
Að lokum má benda á að við-
urlög vegna brota á ákvæðum
frumvarpsins eru ákveðnari en
áður. Auk þess er gert ráð fyrir
endurskoðun laganna eftir fimm
ár frá setningu nái frumvarpið
fram að ganga.
Frumvarp þetta var lagt fyrir
Alþingi á 106. löggjafarþingi en
hlaut ekki afgreiðslu. Frumvarp-
ið er því lagt fyrir Alþingi á ný.
Langtímaáætlun um
jarðgangagerð
Steingrímur J. Sigfússon og
Sveinn Jónsson, þingmenn Al-
þýðubandalags, hafa lagt fram
tillögu til þingsályktunar, þess
efnis „að fela ríkisstjórninni að
láta Vegagerð ríkisins I sam-
starfi við aðra sérfróða aðila
gera langtímaáætlun um gerð
jarðganga á íslandi, í samráði
við fulltrúa þingflokkanna."
Við vinnslu áætlunarinnar
skal eftirfarandi athugað og
metið eftir því sem kostur er:
1. Hagkvæmni jarðgangagerðar
borið saman við aðrar möguleg-
ar lausnir þar sem samgöngur á
landi eru erfiðar vegna að-
stæðna:
a. með tilliti til stofnkostnaðar,
b. með tilliti til notagildis,
c. með tilliti til viðhaldskostn-
áðar,
d. með tilliti til byggðaþróunar
og félagslegra sjónarmiða.
2. Hagkvæmni þess að koma á
fót vinnuflokki sérhæfðum í gerð
jarðganga borið saman við útboð
verkanna.
3. Hagkvæmni þess að hafa
verkefni við jarðgangagerð sam-
felld.
4. Hvaða tækjabúnaður til jarð-
gangagerðar henti best íslensk-
um aðstæðum.
5. Að hve miklu leyti Islend-
ingar geti nýtt sér reynslu ná-
grannaþjóða, svo sem Færeyinga
og Norðmanna, í jarðgangagerð
og hvaða viðmiðun er þaðan að
hafa um kostnað o.fl.
Yfírtekur Landsvirkjun
Kröfluvirkjun?
Steingrímur J. Sigfússon (Abl.)
hefur lagt fyrir iðnaðarráðherra
fjölmargar spurningar varðandi
Kröfluvirkjun, m.a., hvort fyrir-
hugað sé að Landsvirkjun taki
við rekstri Kröfluvirkjunar og
þá hvenær? Spurt er um verð
það, sem sett verði upp fyrir
virkjunina. Ennfremur um
áhvílandi skuldir, getu Kröflu-
virkjunar til að greiða þær niður
o.fl. Þá er spurt, hvort yfirtaka
Landsvirkjunar á Kröfluvirkjun
þurfi að leiða til breytinga á raf-
orkuverði til almennra notenda?
Endurmenntun vegna tæknivæðingar
FRUMVARP til laga um endur-
menntun vegna tæknivæðingar í
atvinnulífinu hefur verið lagt
fram í neðri deild Alþingis, og
fylgdi fyrsti flutningsmaður, Jó-
hanna Sigurðardóttir, Alþýðu-
flokki, því úr hlaði síðastliðinn
mánudag. Markmið laganna er
eins og segir í 1. grein frum-
varpsins „að koma á samræmdri
og skipulagðri endurmenntun
vegna tækniþróunar í atvinnulíf-
inu og skapa öllum skilyrði til að
aðlagast tæknivæðingu'*.
í frumvarpinu er gert ráð
fyrir að félagsmálaráðherra
skipi sjö manna endurmennt-
unarráð, til fjögurra ára í
senn, eftir tilnefningum frá
ASÍ, BSRB, VSÍ, og Vinnu-
málasambandi samvinnufélag-
anna. Hlutverk ráðsins á að
vera að gera heildaryfirlit yfir
endurmenntun, sem í boði er,
meta á hverjum tíma þörf
fyrir hana, gera heildaráætlun
til fjögurra ára í senn um
skipulagningu endurmenntun-
ENDURFLUTT hefur verið
frumvarp um breytingu á lögum
um verðlagsráð sjávarútvegsins,
þar sem lagt er til að lágmarks-
verð á sjávarafla verði ákveðið í
frjálsum samningum af full-
trúum flskkaupenda og flskselj-
ar, gera árlega kostnaðaráætl-
un vegna hennar og úthluta
styrkjum úr endurmenntun-
arsjóði.
Gert er ráð fyrir að stofnað-
ur verði endurmenntunarsjóð-
ur, en hlutverk hans er meðal
annars að veita styrki, sem eru
enda í Verðlagsráði sjálfu. Flutn-
ingsmenn eru tveir þingmenn
Bandalags jafnaðarmanna, þau
Kolbrún Jónsdóttir og Stefán
Benediktsson.
í frumvarpinu er lagt til að
að minnsta kosti jafnháir at-
vinnuleysisbótum á hverjum
tíma til þeirra er sækja viður-
kennda endurmenntun. Þá
skal sjóðurinn einnig veita
styrki til námsgagnagerðar,
námskeiðahalds og starfs-
þjálfunar.
yfirnefnd Verðlagsráðs með
oddamann frá Þjóðhagsstofn-
un verði lögð niður og þannig
tekið fyrir bein afskipti ríkis-
valdsins af verðákvörðun sjáv-
arafla.
Lágmarksverð sjávarafla gefið frjálst
Björgunarhunda-
sveit íslands:
Flóamarkaður
og kökubasar
Björgunarhundasveit fslands, ein
aðildarsveita Landssambands hjálp-
arsveita skáta, heldur flóamarkað og
kökubasar laugardaginn 24. nóv. í
Skátahúsinu við Snorrabraut, til
fjáröflunar fyrir starfsemi sína.
Sveitin sérþjálfar fólk og hunda
til leitar í snjóflóðum, skriðum og
húsarústum.
Fimmtíu ára
afmælisfagn-
aður gamalla
Stokkhólmsbúa
íslendingafélagið í Stokkhólmi er
flmmtugt um þessar mundir og verð-
ur af því tilefni haldinn afmælis-
fagnaður fyrir gamla Stokk-
hólmsbúa og aðra íslendinga sem í
Svíþjóð hafa dvalist, í Hreyfllshús-
inu við Grensásveg í Reykjavík í
kvöld, (ostudagskvöldið 23. nóv., kl.
19.30.
íslendingafélagið, sem I upphafi
hét Félag fslenzkra stúdenta í
Stokkhólmi, var stofnað 18. nóv-
ember 1934 og starfaði fyrsta ára-
tuginn einkum sem eins konar
málfundafélag en upp úr síðari
heimsstyrjöldinni færðist starf-
semin æ meir yfir á svið skemmt-
analífsins. Félagið hefur auk þess
um langan aldur sinnt ferðamál-
um íslendinga I Svíþjóð og gætt
sameiginlegra hagsmuna þeirra
og hagsmunamál stúdenta voru
lengi framan af meðal helstu
verkefna þess.
Sólheima-
salan á
sunnudag
„SUNNUDAGINN 25. nóvember
verður hin árlega Sólheimasala hald-
in í Templarahöllinni við Eiríksgötu
í Reykjavík og hefst hún kl. 14.00.
Sólheimar eru sjálfseignar-
stofnun sem Sesselja Sigmunds-
dóttir stofnaði árið 1930. Þeir eru
því elsta starfrækta heimilið fyrir
vangefna hér á landi. Starf á Sól-
heimum hefur ávallt verið með
nokkuð sérstökum hætti, t.d. hafa
leiklist og tónlist verið snar þáttur
í meðferðarstarfi. Á þessu ári fór
Leikfélag Sólheima með lát-
bragðsleikinn „Lífmyndir" víða
um land og um Norðurlönd.
Á Sólheimum í Grímsnesi dvelj-
ast nú um 40 vangefnir einstakl-
ingar, sem stunda þar vinnu eða
sækja skóla eftir getu og hæfileik-
um hvers og eins. Á Sólheimum er
smíðastofa, vefstofa, kertagerð og
ylrækt, auk lítilsháttar búskapar.
Við ræktun og framleiðslu hefur
ávallt verið leitast við að nota
ómenguð og náttúruleg efni og er
svo enn.
Meðal varnings sem til sölu
verður í Templarahöllinni eru
tréleikföng, bývaxkerti, ofnir dúk-
ar og mottur, aðventukransar,
nýtt og súrsað grænmeti og margt
fleira. Tombóla verður opin og
Foreldra- og vinafélag Sólheima
mun halda kökubasar og sjá um
kaffiveitingar.
Allur ágóði af sölunni fer til
uppbyggingar starfsins á Sólheim-
um.